بازار؛ گروه ایران: تایباد یکی از چند شهرستان خراسان رضوی است که مرزی مشترک و بین المللی با کشور افغانستان و منطقه هرات دارد؛ به همین دلیل به عنوان پل ارتباطی بین دو کشور معرفی می شود و به لحاظ اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. با این حال این منطقه استراتژیک به عنوان یکی از مناطق کم برخوردار کشور معرفی می شود.
از همین جهت گروه توسعه اقتصادی تدبیر یکی از مجموعه های ستاد فرمان اجرایی حضرت امام (ره) از مدتی قبل با گذاشتن زمین در اختیار کشاورزان و صرف سرمایه ۲۵۰ میلیارد تومانی، اشتغال زایی تا توانمند سازی روستاییان را هدف قرار داده است تا ضمن محرومیت زدایی بتوان از مزایای مرزی بودن این منطقه نیز در آینده بهره مند شد. در این راستا به سراغ عارف نوروزی، مدیرعامل گروه توسعه اقتصادی تدبیر و معاون ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) رفتیم که گفت و گوی «بازار» با وی در خصوص اقدامات انجام شده در شهرستان تایباد را در ادامه خواهید خواند.
* چرا تایباد برای اجرای طرح های اشتغال زایی گروه توسعه اقتصادی تدبیر انتخاب شد، این منطقه چه ویژگی خاصی نسبت به مناطق دیگر دارد؟
علت اینکه شهرستان محروم و مرزی تایباد را برای اجرای طرح های اشتغال زایی، محرومیت زدایی و رفع مشکلات اقتصادی انتخاب کردیم همین ویژگی محرومیت مردم منطقه و موقعیت جغرافیایی مرزی بود.
همچنین در منطقه تایباد نزدیک ۳ هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی متعلق به ستاد فرمان اجرایی حضرت امام (ره) هست که طی اجرای طرح های محرومیت زدایی حدود ۳۰۰ هکتار آن را در اختیار کشاورزان بومی و محلی قرار داده ایم. از همین رو لازم دانستیم برای توانمند سازی اقتصادی کشاورزان اقدامات دیگری را هم انجام دهیم.
* در کنار اختصاص زمین به کشاورزان شهرستان تایباد، چه طرح های مکملی را برای توانمند سازی روستاییان این منطقه اجرایی کردید؟
طرح های توانمند سازی اقتصادی روستاییان در سه حوزه مختلف در شهرستان تایباد آغاز شد؛ نخست، یک دامداری ۲ هزار راسی راه اندازی کردیم که بر اساس مطالعات انجام شده این دامداری باعث رونق اشتغال در آن منطقه می شود.
در راستای رفع نیاز دامداران تایباد برای تامین نهاده های دامی نیز کشاورزانی که در گذشته اقدام به کشت خربزه و نظایر آن می کردند ظرفیت های کشت را برای تولید خوراک دام تغییر دادند. همین مساله هم هم بهره وری فعالیت های کشاورزی شان را افزایش داد و هم باعث شد تولیدات آن ها هدفمند در همان منطقه مورد مصرف قرار بگیرد.
از مزایای دیگر راه اندازی دامداری ۲ هزار راسی نیز می توان به این موضوع اشاره کرد که شیر مورد نیاز منطقه از سوی همین دامداری تامین خواهد شد. شیر تولید شده در این منطقه از کیفیت مطلوبی برخوردار است و حجم تولید روزانه آن به حدود ۱۲ تا ۱۳ تن شیر در روز می رسد.
زنجیره پرورش شتر مرغ از ابتدای فعالیت جوجه کشی تا کشتار و ارسال به بازار مصرف را ایجاد کرده ایم که به جرات می توان گفت بزرگترین زنجیره پرورش شتر مرغ شرق کشور در سایت تایباد ایجاد شده است. در همین یکی دو ماه اخیر نیز حجم قابل توجهی یعنی ۷۰ تن گوشت شتر مرغ برای بازار مصرف ارسال شده است
* علاوه بر راه اندازی دامداری ۲ هزار راسی گفته شده بود که طرح اشتغال زایی با ایجاد زنجیره پرورش شتر مرغ را هم اجرایی کرده اید، درباره نحوه اشتغال زایی این طرح ها تا درآمد زایی آن ها را هم توضیح دهید.
بله همین طور هست، زنجیره پرورش شتر مرغ از ابتدای فعالیت جوجه کشی تا کشتار و ارسال به بازار مصرف را ایجاد کرده ایم که به جرات می توان گفت بزرگترین زنجیره پرورش شتر مرغ شرق کشور در سایت تایباد ایجاد شده است. در همین یکی دو ماه اخیر نیز حجم قابل توجهی یعنی ۷۰ تن گوشت شتر مرغ برای بازار مصرف ارسال شده است.
البته اجرای طرح پرورش شتر مرغ به همین جا محدود نمی شود و طی برنامه ریزی که کرده ایم از ظرفیت جوجه کشی برای کشاورزان و ساکنان منطقه نیز بهره خواهیم برد؛ به طوری که جوجه های ۳۵ تا ۴۰ روزه را بعد از گذران تمام مراحل تست، پایداری و دریافت واکسن که دیگر می توانند در محیط به حیاتشان ادامه دهند به صورت رایگان در اختیار خانواده ها قرار می دهیم و آن ها خودشان شتر مرغ ها را پرورش می دهند.
زمانی که شتر مرغ ها به وزن ۸۵ تا ۱۰۰ کیلو به لحاظ پرواری رسیدند، به قیمت روز به ما می فروشند و شتر مرغ ها را برای بازار مصرف به کشتارگاه می فرستیم تا اقدامات بعدی انجام شود. به طور کلی مجموعه فعالیت هایی که در تایباد در انجام گرفته، علاوه بر فعالیت های مربوط به اقتصاد کلان که مجموعه کشت و صنعت را در بر می گیرد، اقتصاد خرد خانگی را هم در آنجا سامان دهی کرده ایم و کشاورزان از این جهت به توانمندی مناسبی دست پیدا می کنند.
یکی از اقداماتی که انجام داده ایم این است که برای حدود ۳۴۰ نفر به صورت مستقیم و بیش از هزار و ۵۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم از طریق اشتغال های خرد و خانگی اشتغال زایی کرده ایم.
* استان های خراسان رضوی و جنوبی را به کشت زعفران می شناسیم، محصولی استراتژیک که ظرفیت بالایی به لحاظ ارز آوری برای کشور فراهم می کند، برای توسعه کشت این محصول چه تدابیری را در گروه توسعه اقتصادی تدبیر اندیشیده اید؟
توسعه کشت زعفران یکی از فعالیت های دیگری است که در منطقه تایباد انجام دادیم؛ چرا که زعفران به عنوان یک کالای استراتژیک برای ایران شناخته می شود و بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا در کشورمان تولید می شود.
با این حال به دلیل ضعف در رعایت برخی از استانداردهای مرحله کشت تا برداشت، محصول تولید شده از کیفیت کافی برخوردار نیست، از همین رو خزانه پیاز زعفران ایجاد کردیم تا از نقطه آغاز پیاز سالم زعفران در اختیار کشاورزان قرار بگیرد تا بتوانند کشت سالمی داشته باشند.
سپس برای مرحله برداشت و تمیز کردن زعفران دستگاه های دانش بنیانی را طراحی کردیم که ارزش هر کدام حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان هست. این ایستگاه ها را در مختلف مستقر کردیم تا کشاورزان کارهای مربوط به پاک کردن گل زعفران را مطابق با استانداردهای کیفی مطلوب انجام دهند. علاوه بر این تجهیزات، دستگاه های خشک کردن زعفران را هم مطابق با استانداردهای بین المللی در اختیار کشاورزان قرار دادیم.
البته حمایت از زعفران کاران به همین جا محدود نمی شود و صندوق حمایت از آن ها را هم با هماهنگی سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد کردیم تا حجم قابل توجهی منابع مالی برای زعفران کاران اختصاص دهیم تا آن ها بتوانند به سادگی وام بگیرند. در کنار این حمایت ها سالنی را هم به عنوان محل نگهداری زعفران به روش استاندارد ایجاد کردیم.
کشاورزان در گذشته محصول زعفران را در محل هایی نگهداری می کردند که یا بیش از حد گرم بود یا از رطوبت کافی برخوردار نبود و بعضا زعفران ها هم مورد دستبرد و سرقت قرار می گرفت. بنابراین تصمیم گرفتیم جای امن و مطابق با استاندارد حرارتی و نظایر آن را ایجاد کنیم تا زعفران کاران به آنجا بیایند و محصولات شان را تحویل دهند. بعد از تحویل طی ۲۴ ساعت مرغوبیت زعفران در آزمایشگاه سنجیده می شود و وزن دقیق نیز به ثبت می رسد و گواهی سپرده نیز به زعفران کار اهدا می شود
* شیوه نگهداری زعفران کاران تا پیش از ایجاد سالنی برای نگهداری محصولات آن ها به چه شکل بوده است و چرا آن ها به جای فروش مستقیم باید محصولات شان را مدتی انبار کنند؟
کشاورزان در گذشته محصول زعفران را در محل هایی نگهداری می کردند که یا بیش از حد گرم بود یا از رطوبت کافی برخوردار نبود و بعضا زعفران ها هم مورد دستبرد و سرقت قرار می گرفت. بنابراین تصمیم گرفتیم جای امن و مطابق با استاندارد حرارتی و نظایر آن را ایجاد کنیم تا زعفران کاران به آنجا بیایند و محصولات شان را تحویل دهند.
بعد از تحویل طی ۲۴ ساعت مرغوبیت زعفران در آزمایشگاه سنجیده می شود و وزن دقیق نیز به ثبت می رسد و گواهی سپرده نیز به زعفران کار اهدا می شود. بر اساس همین گواهی کشاورز می تواند از امکان وام گرفتن برخوردار شود تا ناچار نشود همچون گذشته محصول خود را با حداقل سود به دست واسطه ها به فروش برساند.
* اشاره کردید که کشاورزان می توانند از طریق گواهی سپرده خود وام دریافت کنند، درباره این موضوع بیشتر توضیح دهید که چطور می توان با گواهی زعفران وام گرفت؟
برای اجرای این طرح اعتبارات قابل توجهی تخصیص پیدا کرد تا به کشاورزان از محل گواهی سپرده زعفران وام اختصاص دهیم که آن ها برای دریافت نیاز به سند و مدرک و وثیقه ندارند. این ها مجموعه ای از فعالیت هایی است که به صورت تکنیکی، دانش بنیانی، تقویت مالی، تقویت کشاورزی و آموزش و ترویج در مجموعه کشت و صنعت شهرستان تایباد ایجاد کردیم و نتایج خوبی را هم تاکنون از آن ها دریافت کرده ایم.
۲۵۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح های اقتصادی و توانمند سازی مردم شهرستان تایباد سرمایه گذاری شده که همانطور که اشاره کردم ظرفیت اشتغال اولیه تا الان حدود ۳۴۰ نفر اشتغال مستقیم و بیش از هزار و ۵۰۰ نفر نیز اشتغال غیرمستقیم است
* برای اجرای این طرح ها چقدر سرمایه گذاری شده است؟
۲۵۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح های اقتصادی و توانمند سازی مردم شهرستان تایباد سرمایه گذاری شده و همانطور که اشاره کردم ظرفیت اشتغال اولیه تا الان حدود ۳۴۰ نفر اشتغال مستقیم و بیش از هزار و ۵۰۰ نفر نیز اشتغال غیرمستقیم است.
* با توجه به اینکه مناطق دیگری از خراسان رضوی و جنوبی به عنوان مناطق محروم شناخته می شوند برنامه اقتصادی دیگری هم در راستای توانمند سازی این مناطق در آینده دارید؟
اجرای حدود ۱۰ هزار طرح خرد و خانگی مرتبط با توسعه کشت زعفران را برای یک سال آینده در جنوب استان خراسان رضوی و کل استان خراسان جنوبی برنامه ریزی کرده ایم که بر اساس آن حدود ۵۰ هزار شغل برای توانمند سازی اقتصادی منطقه ایجاد می شود.
نظر شما