بازار؛ گروه آب و انرژی :خاموشی های تابستانه امسال متهمان زیادی داشت. از مزارع استخراج رمز ارزها گرفته تا توقف نیروگاه سازی در سال های گذشته و البته مصرف بالای مشترکان. اما یک سر خاموشی های ۱۴۰۰ به خشکسالی که گفته می شود در ۵۳ سال اخیر بی سابقه بوده، برمی گردد.
بر اساس اعلام مسئولان وزارت نیرو به دلیل کاهش بارندگی ها عملا امکان استفاده از ظرفیت نیروگاه های برق آبی در کشور وجود نداشته و همین مساله حدود ۶ هزار مگاوات از ظرفیت تولید برق کشور کم کرد. به دنبال مطرح شدن این مساله موجی از انتقادات نسبت به ساخت نیروگاه های برق آبی در کشور به راه افتاد.
بسیاری بر این باور بودند که این نیروگاه ها مناسب اقلیم خشک و نیمه خشک ایران نبوده و وزارت نیرو به جای صرف هزینه در این بخش باید به سمت توسعه نیروگاه های بادی و خورشیدی می رفته است. اما مسئولان شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران وزارت نیرو این ادعاها را قبول ندارند.
میثم فاضلی کارشناس معاونت فنی شرکت آب و نیروی ایران در اینباره به بازار می گوید: برآوردهای صورت گرفته نشان می دهد که به طور متوسط سالانه ۲۴۸ میلی متر بارندگی در کشور اتفاق می افتد. طبیعی است که در خشکسالی ما شرایط مناسبی را برای استفاده از این نیروگاه ها نداشته باشیم. اما اگر به شرایط نرمال آبی بازگردیم نیروگاه های برق آبی می توانند حجم مناسبی از تولید برق را انجام دهند.
او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به مساله افزایش نرخ ارز و تاثیر منفی آن بر روند پیشروی پروژه ها اشاره کرد و گفت: مذاکراتی را با روس ها و چینی ها برای سرمایه گذاری در نیروگاه های برق آبی آغاز کردیم. اما نباید فراموش کرد که موفقیت در جذب فایناس خارجی تا حد زیادی به ثبات سیاسی و اقتصادی و البته لغو تحریم ها بستگی دارد.
به گفته فاضلی در حال حاضر شرکت توسعه منابع آب ۳.۵ گیگاوات ساعت نیروگاه برق آبی در دست اجرا دارد که به ظرفیت ۸.۸ گیگاوات ساعتی فعلی افزوده خواهد شد. جدای از این احداث نیروگاه هایی به ظرفیت ۵ گیگاوات ساعت هم در دست مطالعه است.
متن کامل گفتگوی «بازار» با «میثم فاضلی» کارشناس معاونت فنی شرکت آب و نیروی ایران را در ادامه می خوانید:
ظرفیت نیروگاه های برق آبی در حال حاضر ۸.۸ گیگاوات ساعت است که امسال حدود ۵۰ درصد این ظرفیت یعنی ۴ گیگاوات ساعت آن مورد استفاده قرار گرفت
*نیروگاه های برق آبی از چه ظرفیتی برخوردار هستند و با توجه به کمبود آبی که داشتیم امسال از چند درصد این ظرفیت استفاده شد؟
ظرفیت نیروگاه های برق آبی کشور در حال حاضر ۸.۸ گیگاوات ساعت است. با توجه به شرایط بد بارندگی ها و خشکسالی که کشور با آن مواجه بود حدود ۵۰ درصد این ظرفیت یعنی ۴ گیگاوات ساعت تولید برق صورت گرفته است.
*پیش بینی های سازمان هواشناسی از ادامه خشکسالی در سال آبی جاری حکایت می کند. با این اوصاف این احتمال وجود دارد که از ظرفیت نیروگاه های برقآبی امسال هم استفاده ای نشود؟
بدون شک اگر خشکسالی ها ادامه پیدا کند با مشکلات متعددی مواجه خواهیم بود. اما من خود خیلی نسبت به این پیش بینی که امسال سال خشکی را خواهیم داشت، اطمینان ندارم. چرا که برخی از پیش بینی ها حکایت از این دارد که در زمستان و بهار سال آبی به شرایط نرمال بارندگی بازگردیم.
به طور متوسط سالانه ۲۴۸ میلی متر بارندگی در کشور اتفاق می افتد که نمی توانیم به این ظرفیت بی توجه باشیم
*از آنجاییکه که ایران در یک اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارد، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که احداث نیروگاه های برقآبی توجیه اقتصادی نداشته و منطقی نیست. این ادعا تا چه اندازه درست است؟
به هر حال ما یک میزان قابل توجهی بارندگی در سال داریم که نمی توانیم نسبت به آن بی توجه باشیم. برآوردهای صورت گرفته نشان می دهد که به طور متوسط سالانه ۲۴۸ میلی متر بارندگی در کشور اتفاق می افتد. ضمن اینکه سدهای احداث شده بر اساس برآورد رودخانه ها در شرایط نرمال بوده است. طبیعی است که در خشکسالی ما شرایط مناسبی را نداشته باشیم. اما اگر به شرایط نرمال آبی بازگردیم نیروگاه های برق آبی می توانند حجم مناسبی از تولید برق را انجام دهند.
*آیا بازهم نیازی به توسعه نیروگاه های برق آبی وجود دارد یا اینکه ظرفیت فعلی کفایت می کند؟
در حال حاضر شرکت توسعه منابع آب ۳.۵ گیگاوات ساعت نیروگاه برق آبی در دست اجرا دارد که به ظرفیت ۸.۸ گیگاوات ساعتی فعلی افزوده خواهد شد. جدای از احداث نیروگاه هایی به ظرفیت ۵ گیگاوات ساعت هم در دست مطالعه است. این آمارها نشان می دهد که ظرفیت نیروگاه های برق آبی کشور کافی نبوده و نیاز به توسعه دارد. جدای از این توسعه نیروگاه های برق آبی در دنیا از شدت بالایی برخوردار است. ما هم باید همچنان این نیروگاه ها به خصوص نیروگاه های کوچک را جدی بگیریم. جالب است که بدانید ما در شرکت توسعه منابع آب به خودکفایی در ساخت توربین های کوچک و میکرو رسیدیم.
*توسعه نیروگاه های برق آبی چه فایده ای های دیگر می تواند برای ما داشته باشد؟
نیروگاه های برق آبی جز انرژی های پاک محسوب می شود و در مقایسه با نیروگاه هایی که سوخت فسیلی مصرف می کنند، آلایندگی پایینی دارد. بدون شک در کشوری که میزان استفاده از سوخت های فسیلی چه در بخش خانگی و تجاری و چه بخش صنعت بسیار بالاست، توسعه نیروگاه های برق آبی می تواند کمک زیادی به کاهش سطح آلاینگی هوا در راستای کنواسیون پاریس کند.
۳.۵ گیگاوات ساعت نیروگاه برق آبی در دست اجرا است که به ظرفیت ۸.۸ گیگاوات ساعتی فعلی افزوده خواهد شد. جدای ازاین احداث نیروگاه هایی به ظرفیت ۵ گیگاوات ساعت هم در دست مطالعه است
*۳.۵ گیگاوات ظرفیت نیروگاهی که در دست احداث است در کدام استان ها هستند؟
عمده سدها و نیروگاه هایی که ما روی آن کار می کنیم در غرب و جنوب غرب کشور واقع هستند. برای مثال آخرین سدی که برای آبگیری آن را آماده می کنیم سد چمشیر با ظرفیت ۱۶۵ مگاوات است. سر دشت و سیمره همگی در استان های غربی هستند.
*منابع لازم برای احداث ۳.۵ گیگاوات ظرفیت نیروگاهی چقدر است و چه میزان از آن تا حالا تامین شده است؟
به دلیل رشد قیمت ارز شرایط پیشروی سدها خیلی مناسب نیست. اما امیدواریم که حداکثر ظرف ۲ تا ۳ سال آینده بخش زیادی از ظرفیت ۳.۵ گیگاوات به مرحله بهره برداری برسد. به عنوان مثال پیش بینی می شود گه سد چمشیر تا آخر سال آینده به بهره برداری برسد.
فاینانس های خارجی تا حد زیادی به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور و البته نحوه تعاملات با دنیا، بستگی دارد. البته مذاکراتی را با چین و روسیه برای سرمایه گذاری در این حوزه انجام دادیم
*آیا راه کارهای دیگری از جمله جذب فایناس خارجی برای تامین مالی پروژه ها در حوزه آب و برق وجود دارد؟
فاینانس های خارجی تا حد زیادی به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور و البته نحوه تعاملاتی که با دنیا داریم، بستگی دارد. بدون شک سرمایه گذاری خارجی خواهان ثبات هستند. البته کشورهایی مثل چین و روسیه در این زمینه پیش قدم شده و در حال انجام مذاکراتی با آنها هستیم. اما به طور کلی نمی توانیم خیلی به سرمایه گذاری خارجی در کشور به خصوص پروژه های حوزه نیرو امیدوار باشیم.
*آیا به لحاظ اقتصادی سرمایه گذاری در حوزه آب و برق در کشور ما توجیه اقتصادی دارد؟
ما بازار خوبی برای برق در کشورهای اطراف داریم که این مساله می تواند برای سرمایه گذاران خارجی جذاب باشد. البته نباید فراموش کرد که بخشی از پول حاصل از صادرات برق به کشورهای همسایه از جمله عراق به دلیل قفل بودن سیتم پولی و مالی و تحریم ها در آن کشورها بلوکه شده است. تا زمانی که این تحریم ها وجود دارد جذب سرمایه گذار خارجی کمی سخت است.
*مدت زمان بازگشت سرمایه در نیروگاه های برق آبی معمولا چقدر است؟
در شرایط نرمال ۵ الی ۷ سال مدت زمان بازگشت سرمایه است.
نظر شما