بازار؛ گروه کشاورزی: بحث بسته بندی محصولات کشاورزی نسبت به بسیاری دیگر از محصولات و کالاها اهمیت بیشتری دارد چرا که غالبا با فسادپذیر بودن محصولات و از سوی دیگر به دلیل آسیب پذیری بالایی که به طور خاص در مسیرهای طولانی دارد امکان از بین رفتن کالا به واسطه عدم بسته بندی استاندارد وجود دارد. این در حالی است که وقتی محصول کشاورزی روانه بازارهای صادراتی می شود باید یکسری استانداردهای بازارهای بین المللی را نیز دارا باشد چرا که به گفته فعالان این صنعت در واقع بسته بندی و گرافیک آن بیلبورد کار محسوب می شود و کیفیت کالا در وهله اول از روی بسته بندی آن قضاوت می شود. با این وجود تولید کنندگان از بی کیفیتی بسته بندی گلایه دارند و کسانی که در حوزه بسته بندی فعال هستند از تولیدکنندگان گلایه دارند که برای کاهش هزینه ها غالبا از بسته بندی می زنند و همین امر موجب می شود صنعت بسته بندی رو به افول برود. در راستای بررسی مسائل پیرامون بسته بندی کشور خبرگزاری بازار گفتگویی با «کیانوش پور خانعلی» فعال حوزه چاپ و بسته بندی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
بزرگترین مشکل تولیدکنندگان و صادر کنندگان ما این است که به بحث بسته بندی صرفا از جنبه تولیدی و قیمت تمام شده نگاه می کنند در حالی که باید فرهنگ کشور مقصد را در نوع بسته بندی در نظر بگیرند
*به عنوان سوال اول کمی در خصوص وضعیت چاپ و بسته بندی کشور توضیح بدهید و اینکه چرا به صورت خاص بسته بندی های مخصوص صادرات ما با استانداردهای بازارهای بین المللی تفاوت دارد؟
بحث در حوزه صادرات متفاوت با حوزه داخلی است، مشکلی که در بخش صادرات تولید کنندگان با بسته بندی محصول دارند این است که فکر می کنند کالایی که در داخل عرضه می کنند را با همان بسته بندی، کیفیت، با همان سایز و با همان تعداد محصول در کشور دیگر می توانند بفروش برسانند. در حالی که این روال چندان منطقی و درست نیست یعنی با توجه به فرهنگ ها مدل مصرف شان با هم متفاوت است.
بزرگترین مشکل دوستانی که در حوزه تولید هستند و صادرات هم می کنند این است که به بحث بسته بندی صرفا از جنبه تولیدی و قیمت تمام شده نگاه می کنند. در حالی که مساله اصلی بحث تحلیل و شناخت فرهنگ بازار مقصد است و لذا چون این پروسه را ندارند معمولا تحلیل درستی هم ندارند به همین دلیلی در سالهای گذشته فرصت های صادراتی خوبی را از دست دادیم. بخصوص در زمانی که روسیه پس از بحرانی که با ترکیه داشت به ایران فرصت داد و خواست که به جای ترکیه برایشان تامین کالا کنیم اما متاسفانه به دلیل اینکه ما تحلیل درستی نداشتیم، میوه غلط با اشتباهات بسته بندی وارد بازار روسیه کردیم و به تبع بازار را از دست دادیم و اخیرا در عراق هم این اتفاق رخ داده است.
در بازار داخلی هم نگاه تولید کننده صرفا این است که محصولی را تولید کند و در پایان به بسته بندی می رسد و به دلیل بالا بودن هزینه های تولید فقط میخواهد یک محصول را بپوشانند و حمل کند و چندان به کیفیت بسته بندی توجه نمی کند.
اولین موضوع مهم در بسته بندی ساختار بسته بندی است اما هیچوقت به درستی دیده نمی شود
*با این تفاسیر در بحث بسته بندی تولیدکننده چه فاکتورهایی را در نظر بگیرد؟
رسالت بسته بندی دو مورد است؛ یکی اینکه بسته بندی ابزاری برای حفاظت از کالای ارسالی است و باید محصول را درست و سالم به مقصد برساند. در واقع وقتی کالایی حمل می شود باید با این نگاه باشد که بار ارسالی به هر طرفی ممکن است پرتاپ شود و لذا باید استحکام و مقاومت بسته بندی مناسب باشد اما نگاه تولید کنندگان ما به مقوله بسته بندی اینگونه نیست. این در حالی است که اولین موضوع مهم در بسته بندی ساختار بسته بندی است اما هیچوقت به درستی دیده نمی شود. دومین نکته ای که تولیدکنندگان ما روی آن تاکید می کنند این است که تا می توانند از متریال بسته بندی کم می کنند تا قیمتها را کنترل کنند که این امر موجب می شود به خود کالا آسیب برسد.
در حالیکه در حوزه بسته بندی بحث مشاوره فعال حوزه بسته بندی با تولید کننده بسیار حائز اهمیت است الان سفارش دهنده بدون هیچ مشاوره ای فقط با دیدن چند نمونه بسته بندی و بدون اینکه آن را تست کند یک بسته بندی را انتخاب و به چاپخانه سفارش میدهد
*منظور شما این است که تبادل نظری در خصوص کیفیت چاپ و بسته بندی بین تولید کننده و چاپخانه صورت نمی گیرد؟
کسانی که در حوزه بسته بندی هستند و در فضای رقابتی کاری فقط دنبال این هستند که کار را بگیرند در حالی که در حوزه بسته بندی یک موضوع مهم بحث مشاوره فعال حوزه بسته بندی با تولید کننده و صادر کننده است. الان رویه اینگونه شده است که بدون هیچ مشاوره ای تولید کننده فقط با دیدن چند نمونه بسته بندی و بدون اینکه آن را تست کند که برای محصول ارسالی اش جواب می دهد یا خیر یک بسته بندی را انتخاب و به چاپخانه سفارش می دهد.
بنابراین مشکل بزرگ بسته بندی ما از یک طرف به فرهنگ تولید کننده برمی گردد به طوری که در صنعت بسته بندی متاسفانه به جایی رسیده ایم که تولید کننده چون سفارش دهنده است چندان از نظر کارشناسان این حوزه استفاده نمی کند و فقط به دنبال کاهش هزینه است و از طرف دیگر کسانی که در حوزه چاپ و بسته بندی کار می کنند نیز به دنبال ارائه کار باکیفیت نیستند.
البته با تورم روبه رشدی که داریم و از طرف دیگر با درآمدهایی که راکد است و تولید کنندگان هر روز بخشی از فروش خود را از دست می دهند چندان عجیب نیست که تولید کننده برای اینکه بتواند کالای خود را در رقابت نگه دارد مجبور است از هر جایی که می تواند هزینه ها را بزند و غالبا اولین جایی که هزینه را کم می کند در بسته بندی است. مساله اینجا است که این نگاه به آرامی به جایی رسیده است که شاهد هستیم در صنعت چاپ و بسته بندی در حال افت هستیم.
*گرافیک بسته بندی چه جایگاهی در این صنعت دارد؟
در وهله اول بسته بندی باید کالا را حفظ کند و از سوی دیگر بحث مهم دیزاین و گرافیک بسته بندی است که به نوعی بیلبورد محسوب می شود. گرافیک کار بخش مهمی است که متاسفانه با توجه به اینکه در کشور رسته و طبقه بندی کاری نداریم هر فردی که کمی اطلاعات فتوشاپ کار کردن دارد به عنوان گرافیست و طراح در این حوزه وارد می شود و کار گرافیکی بسته بندی را انجام می دهد!
نظر شما