بازار؛ گروه استانها: هرچقدر که صدای کوشش و حرکت از واحدهای صنعتی کهن شهر قزوین دل نشین و روح بخش گوش می رسد، صدای نارضایتی کارگران از تعطیلی و تعدیل نیرو در برخی از واحدهای صنعتی استان میتواند آزار دهنده باشد، چرا که طی یک دهه گذشته به دلیل مشکلات متعدد داخلی و خارجی بسیاری از واحدهای تولیدی کوچک و متوسط از میدان خارج و بخش هایی از واحدهای بزرگتر به وضعیت نیمه تعطیل درآمد.
اگرچه شیوع بیماری رکود در بین واحدهای صنعتی استان قزوین همانند بسیاری از استان های صنعتی کشور طی چند سال گذشته به چشم قابل ملاحظه است و اثرات آن مستقیما بر اقتصاد خود را نشان داده است اما هنوز آمارهای دقیق و مشخصی از تعداد این واحدها وجود ندارد، به عبارت دیگر برنامه ریزی برای احیای واحدهای راکد و نیمه تعطیل بدون وجود آماری شفاف، دقیق و مشخص از تعداد این واحدها، علت رکود و سرمایه مورد نیاز برای احیاء آن در حال انجام است.
حالا اما به گفته عزیز الله افضلی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قزوین پروژه ویژه احیای صنایع راکد با همراهی نهادهای مرتبط در قزوین آغاز شده و در فاز نخست پایش و احصاء واحدهای راکد و نیمه تعطیل و علت مشکلات این واحدها در دستور کار قرار دارد. در همین خصوص پای صحبت‌های این مدیرکل نشستیم تا ثمره فعالیت نزدیک به یک ساله وی در قزوین در سازمان صمت را بررسی کنیم.
* وضعیت واحدهای صنعتی قزوین چگونه است؟
اگر بخواهیم به طور کلی از صنعت در قزوین سخن بگوییم باید به قدمت بیش از ۵ دهه شهرک های صنعتی و واحدهای صنعتی بزرگ این استان اشاره کنیم و این که استان قزوین در یک کریدور استراتژیک قرار گرفته است، نزدیکی به بازار مصرف، پایتخت، دسترسی به ریل و جاده های ترانزیتی و بنادر اصلی کشور فرصت های ارزشمندی است که در اختیار این استان قرار گرفته است، از سوی دیگر تلاش ها برای ایجاد یک منطقه اقتصادی ویژه در استان قزوین موجب شده تا این استان بیش از پیش در حوزه صنعت بتواند نقش آفرین باشد.
تمرکز بر همین مشوق های موجود توانست طی دو سال گذشته که اتفاقا کشور از نظر محدودیت های صادراتی ناشی از شیوع کرونا و مشکلاتی که اقتصاد داخلی در این مدت با آن مواجه بود بیش از ۳۵ درصد افزایش سرمایه گذاری خصوصی را تجربه کند و به عبارتی ما سال گذشته توانستیم در لیست استان های برتر کشور در جذب سرمایه گذاری در کشور باشیم.
در این مدت روند صادرات در استان قزوین همچنان رو به رشد است و بخش صادرات علی رغم همه تهدیداهایی که وجود دارد فزاینده بوده است و هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی فزاینده بوده است. از این رو به عبارت روشن تر میتوانیم بگوییم وضعیت صنعت در استان قزوین رو به بهبود است و مشکلاتی که به مرور زمان ایجاد شده بود نیز امروز در حال رفع شدن است.
* از اساسی ترین مشکلات استان‌های صنعتی با قدمت کشور وجود واحدهای صنعتی تعطیل و نیمه تعطیل است، قزوین در این خصوص چه شرایطی دارد؟
باید بپذیریم که هرچقدر جذب سرمایه گذار و احداث واحدهای صنعتی جدید میتواند سودآوری و نقش در اقتصاد داشته باشد، احیا واحدهای راکد نیز میتواند امیدبخشی، استفاده بهینه از منابع و امکانات و اشتغالزایی را به همراه داشته باشد، مشروط به این که به صورت واضح و مشخص بتوانیم علت رکود واحد صنعتی را شناسایی و رفع کنیم.
این در حالی است اگر بخواهیم صادقانه صحبت کنیم تا کنون هیچ پایش جامع و کاملی برای شناسایی واحدهای صنعتی راکد و نیمه تعطیل در استان قزوین انجام نشده است، و از سوی دیگر آمارهای موجود در این خصوص از چند دستگاه مختلف تفاوت جدی با یکدیگر دارد از این رو منطقی است که گام اول برای حل هر مشکلی شناخت دقیق آن است بر همین اساس پروژه ویژه ای را در این خصوص در قزوین آغاز کردیم که در گام نخست صحت سنجی از آمارهای موجود، شناسایی واحدهای مشکلدار و نیمه تعطیل و جمع آوری مشکلات این واحدها در دستور کار قرار گرفته است.
* از نظر شما مهمترین علت ایجاد رکود در بین واحدهای صنعتی چیست؟
بنده معتقدم صرفا نمیتوان هر تعطیلی در واحدهای صنعتی را رکود و منفی قلمداد کرد، چرا که در شهری که از قدمت صنعتی برخوردار است طبیعی است که گاهی برخی از صنایع به دلیل تغییر تکنولوژی یا نیاز مشتریان از مدار خارج شود و طبیعتا واحدهای به روز تر جایگزین می شود و نمیتوان این آمار را جزو واحدهای تعطیل و راکد منفی به حساب آورد. از سوی دیگر توجه به تغییرات تکنولوژی در صنایع در دنیای امروز بسیار حیاتی است، چرا که استانی با قدمت بیش از ۵ دهه نیاز است تا چندین مرحله به روز رسانی در واحدهای صنعتی خود را تجربه کرده باشد که متاسفانه این اتفاق در استان قزوین رخ نداده است.
به همین دلیل این عدم به روز رسانی رقابت پذیری را از واحدهای صنعتی ما گرفته است، نداشتن تکنولوژی جدید بهره وری ما را کاهش داده و در نهایت قیمت تمام شده تولید ما بالا می رود که خب این مشکلات امروز واحدهای صنعتی ما را درگیر کرده است.
اقدامات موثری در این حوزه داشته ایم تامین سرمایه از بخش بازار سرمایه آموزش دادیم به واحدهای صنعتی که صرفا برای تامین منابع مالی به بانک فکر نکنند و راه های تامین مالی دیگر به واحدها معرفی شد برخی از واحدها تا به امروز به جز بانک منابع دیگری نداشتند و امکان این که بتوانیم این کار را انجام دهیم به نسبت به استان هایدیگر خیلی زیاد است چون ما واحدهای کوچک و متوسط زیادی را داریم که تامین منابع از بازار سرمایه برای این واحدها امکان پذیر است.
* قزوین به طور مشخص چند واحد تعطیل و نیمه تعطیل دارد؟
به دلیل مشکلاتی که پیشتر بیان شد و نبود شاخص معینی برای تعریف واحدهای راکد و نیمه راکد آمارهای مختلفی در این خصوص در قزوین وجود دارد که صحت سنجی مناسبی در این خصوص انجام نشده است از این رو در گام نخست در پروژه احیای واحدهای نیمه تعطیل در استان قزوین به دنبال رسیدن به یک آمایش سرزمینی دقیق هستیم، بر همین اساس در حال حاضر کارشناسان ما در حال راستی آزمایی، بازدیدهای دوره ای و شناسایی واحدهای راکد و نیمه راکد هستند.
چرا که پیش از این تنها راه اطلاع از وضعیت واحدهای صنعتی اعلام سرمایه گذار و مدیران این واحدها در سامانه بهین یاب بوده است که آن هم به صورت دقیق نمیتواند مستند باشد، چرا که برخی از پروانه ها تعلیق شده اما در سامانه اعلام نشده یا تغییر رسته شغلی داشته است.
با این حال آمار نزدیک به حقیقت حدود ۶۰۰ واحد غیر فعال و یا راکد در استان داریم که ظرف دو ماه آینده میتوانیم آمار بدهیم که این واحدها چه مشکلاتی دارند و چه برنامه ای برای احیای این واحدها در نظر گرفته شده است.
* مهمترین مشکل در مسیر احیاء واحدهای نیمه تعطیل در استان چیست؟
همان نبود اطلاعات دقیق را احتمالا میتوان مهم ترین مشکل پیش رو برای برنامه ریزی و رفع مسائل واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل دانست، از این رو با تشکیل کارگروه های تخصصی به کار گیری ظرفیت بسیج مهندسی و نهادهای مرتفع تلاش کردیم تا به این آمایش سرزمینی دست پیدا کنیم و ۳ ماه نخست امسال به صورت تخصصی روی این مسئله کار شده است.
چرا که معتقدیم با بانک اطلااعاتی ناقص نمیتوان برنامه ریزی درست و دقیقی داشت، به طور مثال تعداد پروانه های فعالیت ۵ سال قبل در استان قزوین ۴ هزار و ۲۰۰ عنوان ذکر شده است که در یک پایشی که انجام شده تعداد واحدهای راکد و نیمه تعطیل حذف و اکنون تعداد پروانه های بهره برداری استان به ۳ هزار و ۵۸۵ واحد رسیده است که تخمین زده می شود از این تعداد نیز ۶۰۰ واحد راکد و نیمه تعطیل باشند.
* چه تعداد واحد نیمه تعطیل تا پایان سال در قزوین احیاء می شوند؟
طبیعتا گام بعد از شناسایی و احصاء مشکلات برنامه ریزی برای رفع مشکلات و احیاء این واحدهاست، از این رو تکلیفی که برای احیاء واحدهای صنعتی راکد از سوی وزارت خانه برای ما مشخص شده است احیای ۴۵ واحد صنعتی است اما برنامه ریزی های درون سازمانی ما در استان بر احیاء ۱۰۰ واحد صنعتی متمرکز شده است.
واحدهای صنعتی مشکلدار و نیمه تعطیل در مرحله نخسیت در کارگروه های فرعی با حضور کارشناسان در سازمان صنعت معدن و تجارت استان قزوین حضور پیدا میکنند و برنامه ریزی برای رفع مشکلات و بازگشت به چرخه تولید برای آنها آغاز می شود در صورتی که با این فرآیند مشکلات واحد همچنان پابرجا بود واحد به کارگروه ستاد تسهیلات استانی دعوت و رفع مشکلات از مراجع بالاتر پیگیری می شود.
در نتیجه همه این اقدامات امیدواریم با استفاده از ظرفیت هایی که در استان و در بعد ملی برای رفع مشکلات واحدهای صنعتی نیمه تعطیل در نظر گرفته می شود بتوانیم به این تعداد احیای واحد های نیمه تعطیل دست پیدا کنیم.
* در شرایط کنونی مهمترین دغدغه موجود در حوزه صنعت قزوین چیست؟
امروز با بهبود فضای کسب و کار در داخل استان و کشور تمایل سرمایه گذاران برای مشارکت در اجرای طرح ها و پروژه های صنعتی بسیار افزایش یافته است و قزوین نیز دارای جذابیت های متعددی در این حوزه است که در این بین باید دقت نظر داشته باشیم تا شرایط حضور صنایعی برای استان فراهم شود که با آمایش زیست محیطی قزوین همخوانی داشته باشد.
به عبارت دیگر در حال حاضر نگاه ما این است که واحدهای سبز را در استان قزوین دعوت کنیم و با گسترش صنایع سبز و غیر آلاینده از یک سو و ایجاد خوشه های صادراتی از سوی دیگر شرایط ایجاد ارزش افزوده مفید را برای واحدهای صنعتی استان قزوین ایجاد کنیم.
نظر شما