اسدالله خسروی؛ بازار: نرخ دلار در آخرین روز فعالیت دولت روحانی ۲۵ هزار و ۳۰۰ تومان به ثبت رسید. نرخ تاریخی که معمولا یادگار توان مدیریتی دولت ها در اداره امور اقتصاد کشور در پایان کار آنها محسوب می شود. این درحالی است که اگر پایان کار دولت دوازدهم اواسط اردیبهشت سالجاری اتفاق می افتاد روحانی با دلار ۲۰ هزار تومانی خیابان پاستور را ترک می کرد.
با نگاهی به نوسان قیمت ها در بازار ارز طی یکسال گذشته خواهیم دید که نرخ دلار در اوایل پاییز سال ۹۹ به بیش از ۳۰ هزار تومان هم رسید؛ اتفاقی که رکوردی جدیدی را در این بازار به ثبت رساند. در چنین شرایطی اما مسئولان علل رشد قیمت ارز در آن موقع را عدم برگشت ارزهای صادراتی عنوان کردند. البته آنها با سیاست های گفتار درمانی چون "قیمت واقعی دلار کمتر از ۲۰ هزارتومان است، ترامپ در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری آمریکا برنده نخواهد شد، همچنین ارزهای فراوانی قراراست توسط صادرکنندگان به بازار برگردد" بازار را تحت تاثیر قرار دادند که این موضوع باعث شد قیمت ها در بازار بتدریج نزولی شود.
پیروزی جوبایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و خوشبینی مردم به ایجاد مذاکرات همچنین رفع تحریم ها و بازگشت ارزهای بلوکه شده باعث شد تا پاییز سال گذشته بازار ارز مسیر عقب گرد را در پیش گیرد و دلار ۳۰ هزار تومانی در کانال ۲۰ هزار تومان قرار گیرد
دلار بیش از ۳۰ هزار تومان پاییز سال گذشته چگونه حدود ۱۰ هزار تومان کاهشی شد؟
روند کاهش قیمت دلار به زیر ۳۰ هزار تومان و رسیدن آن تا ۲۱ هزار تومان زمانی شروع شد که جو بایدن نامزد حزب دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری پیشتاز شد اگر چه در آن موافع کاهش قیمت ارز در بازار بدنبال مسائل سیاسی و بین المللی خارج ارز مرزها هیچ مبنایی اقتصادی نداشت، اما انتظار پیروزی بایدن دراین کارزار سیاسی باعث شد تا روز به روز قیمت ارز در بازار مسیر سرازیری را طی کند.
پس از پیروزی بایدن درانتخابات آمریکا حدود ۳ ماه قیمت ارز در محدوده ۲۴ هزار تومان قرار گرفت وحتی روحانی رئیس جمهور وقت دیماه سال گذشته اعلام کرد؛ قیمت ها در بازار ارز غیر واقعی است و در صورت بازگشت ارزهای بلوکه شده ایران دلار به ۱۵ هزار تومان نیز خواهد رسید.
پس از مدتی نوسان قیمت در بازار با برگزاری دور جدید مذاکرات برجام در اوایل امسال و بازگشت آمریکا به مذاکرات بار دیگر قیمت ها در بازارارز دچار تغییر شدند و فعالان اقتصادی و بازار به انتظار نتیجه مثبت مذاکرات و رفع احتمالی تحریم ها که نتیجه آن دستیابی ایران به ارزهای بلوکه شده و کسب ارزآوری از محل رونق صادرات کشور بود خیلی راغب به ورود به بازار ارز نشدند و چه بسا فروشنده ارز نیز در بازاربودند.
با ادامه روند مذاکرات برجام در وین بازار ارز نیز تحت تاثیر اخبار مثبت و منفی قرار گرفت و با انتشار اخبار مثبت این مذاکرات قیمت ها در بازار کاهش و بعضا در مواقعی دوباره قیمت ها افزایشی می شد تا اینکه با شروع انتخابات ریاست جمهوری در کشور بازار ارز وارد رکود شد و قیمت ارز در محدوده ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان قرار گرفت.
کارشناسان علت رشد قیمت ارز را نابسامانی بازار حاصل از مدیریت ناکارآمد مدیران بانک مرکزی می دانند چرا که هم اکنون همان مدیران سالهای قبل گرداننده بازار ارز و سیاست گذاری های ارزی در کشور هستند، عده ای دیگر رشد نرخ تورم و رسیدن آن به حدود ۵۰ درصد را عامل گرانی ارز عنوان می کنند
وقتی قیمت ارز با سکانداری رئیسی در پاستور به جای کاهش روندی افزایشی به خود می گیرند
با پیروزی رئیسی در کارزار انتخاباتی کشور، همه فکر می کردند قیمت ها در بازار کاهشی شود اما با روی کارآمدن فعالیت دولت سیزدهم قیمت ها در بازار ارز برخلاف پیش بینی، نه فقط شکسته نشد بلکه به شکلی خزنده افزایش یافت و اینکه خیلی ها فکر می کردند با استقرار رئیسی در ساختمان پاستور سیاست گذاری های ارزی تغییر کند ولی این چنین نشد طوری که طی یک ماه اخیر دلار ۲۵ هزار تومانی تا مرز ۲۸ هزار تومان هم آمد.
اظهار نظرهای متفاوتی از سوی کارشناسان درباره علل رشد قیمت ارز مطرح است، برخی ها علت رشد قیمت ارز را نابسامانی بازار حاصل از مدیریت ناکارآمد مدیران بانک مرکزی عنوان کرده و عده ای دیگر رشد نرخ تورم و رسیدن آن به حدود ۵۰ درصد را عامل گرانی ارز عنوان می کنند. برخی دیگر نیز کسب درآمد دولت از محل گرانی ارز برای تامین کسری بودجه را دلیل پایین نیامدن قیمت ارز در بازار دانسته و بر این باورند خود دولت با سیاست گذاری مدیران روحانی که هم اکنون در ساختمان میرداماد مستقرند، موجب شده تا قیمت ارز در بازار کاهشی نشود.
در این میان اما این مردم و فعالان اقتصادی هستند که با افزایش قیمت ارز و به دنبال آن رشد قیمت کالا و خدمات در بازار باید چوب ناکارآمدهای و بی توجهی مدیران بانک مرکزی و سازمانهای مرتبط را بخورند.
مهمترین عامل گرانی ارز در بازار تورمی بالایی است که همه کالاها را در بازار گران کرده است و اگر دولت جدید هر چه سریعتر فکری به حال مهار نرخ تورم نکند نمی توان جلو گرانی ها در بازار ارز و ... را گرفت
نرخ بالای تورم ارز را گران کرده است
اسفندیار شاه منصوری، کارشناس مالی در گفتگو با «خبرگزاری بازار» می گوید؛ گرانی ارز از عوامل متعددی سرچشمه می گیرد و مهمترین عامل آن تورمی بالایی است که همه کالاها را در باز گران کرده است و ارز نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین اگر دولت هر چه سریعتر فکری به حال مهار نرخ تورم نکند نمی توان جلو گرانی ها در بازار ارز و ... را گرفت.
وی با بیان اینکه البته مهار نرخ تورم زمانبر است، اما می شود در کوتاه مدت نیز اقداماتی برای جلوگیری از رشد آن گرفت؛ گفت: طی چند سال اخیر برنامه ریزی درست و اصولی آنگونه که به مهار نرخ رشد تورم در کشور منجر شود نشد از طرفی ساست گذاری های ارزی نیز طوری نبود که مانع از رشد قیمت ارز در کشور شود در چنین شرایطی این ناکارآمدی موجب شد تا قیمت ها کالاها دربازار گران و به دنبال آن نرخ ارز نیز به عنوان کالایی که در بازار داد و ستد بر مدار رشد قرار گیرد.
بانک مرکزی هر روز قیمت ارز را تعیین و به صرافی ها ابلاغ می کند و با این کار مستقیما سیگنال قیمت را به بازار آزاد می دهند. بازارآزاد نیز با مشاهده قیمت روزانه ارزی که توسط بانک مرکزی به صرافی های مجاز اعلام کرده است قیمت ها را تعیین و با اندکی بالاتر از نرخ رسمی مورد داد و ستد قرار می دهد
بانک مرکزی شانتاژ کننده افزایش نرخ ارز در بازار است
آلبرت بغزیان، اقتصاددان و عضو هئیت علمی دانشگاه تهران نیز عامل اصلی افزایش نرخ ارز طی دو سه سال اخیر را بانک مرکزی دانست و گفت: این بانک هر روز صبح قیمت ارز را تعیین و به صرافی ها ابلاغ می کند، صرافی ها نیر با درج قیمت روزانه ارز در مانیتورها و تابلوهای خرید و فروش خود مستقیما سیگنال قیمت را به بازار آزاد می دهند. بازارآزاد نیز با مشاهده قیمت روزانه ارزی که توسط بانک مرکزی به صرافی های مجاز اعلام کرده است قیمت ها را تعیین و با اندکی بالاتر از نرخ رسمی ارز صرافی ها مورد داد و ستد قرار می دهد. بنابراین بانک مرکزی تعیین کننده اصلی نرخ ارز و عامل گرانی این کالا در بازار است.
وی ادامه داد: بانک مرکزی به دلیل سیاست های غلطی که دارد نمی خواهد نرخ ارز در بازار پایین بیاید. البته معلوم نیست آیا خود مدیران بانک مرکزی تصمیم گیری قیمت روزانه ارز هستند یا اینکه از سوی دولت مجبور به بالا در نظر داشتن قیمت ارز در بازار می شوند، اما به طور مسلم بانک مرکزی باید جسارت و توان مدیریت بازار ارز و اقتصاد کشور را در دست داشته و بله قربان گوی دولت نباشد تا شاهد افت ارزش پول ملی که قشر کم درآمد جامعه را له می کند نشود.
این اقتصاددان افزود: سکانداران بانک مرکزی دولت روحانی همچنان تصمیم گیر نرخ ارز در بازار هستند و تا زمانی که مدیریت بانک مرکزی با سیاست گذاری های جدید پوست اندازی نکند همچنان شاهد نابسامانی قیمت ها در بازار ارز خواهیم بود.
آینده قیمت ها در بازار ارز دردست سیاست گذاران بانک مرکزی و تیم اقتصادی جدید است بنابراین اگر برنامه ریزیها طوری باشد که منجر به کاهش نرخ تورم نشود و از طرفی قیمت گذاری ارز از سوی بانک مرکزی نیز آنگونه که افزایش قیمت به بازار آزاد داده شود، خیلی نباید خوشبین بود که قیمت ارز در بازار کاهشی شود
قیمت ارز با مدیریت جدید دولت سیزدهم در آینده چگونه رقم می خورد؟
وی به علت گرانی نرخ ارز در بازار و پیش بینی قیمت این کالا در آینده در دولت دکتر رئیسی اشاره کرد و گفت: هنور تیم اقتصادی دولت سیزدهم برنامه ریزی درست ومنسجمی برای مدیریت اقتصاد کشور آنگونه که به ساماندهی بازار ارز، مهار تورم و ... باشد را ترسیم نکرده و رئیس کل بانک مرکزی نیز تعیین نشده است این نابسامانی موجب شده تا قیمت دلار در بازار به حدود ۲۸ هزار تومان برسد.
بغزیان افزود: آینده قیمت ها در بازار ارز دردست سیاست گذاران بانک مرکزی و تیم اقتصادی جدید است بنابراین اگر برنامه ریزیها طوری باشد که منجر به کاهش نرخ تورم نشود و از طرفی قیمت گذاری ارز از سوی بانک مرکزی نیز آنگونه که افزایش قیمت به بازار آزاد داده شود، خیلی نباید خوشبین بود که قیمت ارز در بازار کاهشی شود چرا که قیمت تعادلی دلار در بازار اکنون باید بین ۲۳ تا ۲۵ هزار است نه حدود ۲۸ هزار تومان.
بنا به این گزارش، قیمت دلار هم اکنون در بازار آزاد ۲۷ هزار ۲۰۰ و یورو ۳۱ هزار ۴۰۰ تومان است، قیمتی که به گفته کارشناسان خیلی واقعی نیستند اما از آنجایی که بازار ارز این روزها توسط مدیران دولت روحانی مدیریت می شود و از طرفی هنوز رئیس کل بانک مرکزی در دولت جدید مشخص و معرفی نشده است، بنابراین بازار قیمت ها آشفته بوده و تا زمانی که مدیریتی منسجم، کارا و متخصص بازار ارز را در دست نگیرد، همچنان باید شاهد نابسامانی قیمت ها در این بازار بود.
حال از آنجایی که مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود با اعضای کابینه دولت سیزدهم بر توجه به جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی تاکید داشتند و از طرفی خود رئیسی نیز معتقد است بازار ارز باید در مسیر درست ساماندهی شود بنابراین باید منتظر ماند که سیاست گذاری های جدید اقتصادی تیم اقتصادی دولت چگونه خواهد بود.
علاوه بر این اظهار نظر رئیسی درباره ادامه مذاکرات برجام برای رفع تحریم ها با حفظ چارچوب ها نیز تاثیر بالایی می تواند در کاهش قیمت ها در بازار ار به جای گذارد. حال با توجه به اینکه تلاش دولت این است که تیم اقتصادی برنامه های خود را با اولویت مهار نرخ تورم و ساماندهی بازارها اجرایی کنند بنابراین باید امیدوار بود که قیمتها در بازار ارز و سایر کالاها در آینده نزدیک بی منطق افزایش نیابد و نرخ ارز نیز در بازار متعادل شود.
نظر شما