بازار؛ گروه بین الملل: چندی پیش، «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی با بیان این که موانع سیاسی برای عضویت ایران در سازمان شانگهای برداشته شده، اعلام کرد: با طی تشریفات فنی، عضویت ایران نهایی خواهد شد. وی همچنین اضافه کرد که هیأت روسیه در جلسه شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای اعلام کرده بود که توسعه اتحاد سازمان همکاری شانگهای ارتباط مستقیم با چشم‌انداز گسترش آن دارد و روسیه خواستار تایید پیشنهاد ایران برای عضویت در این سازمان است.
در همین حال، مسکو معتقد است روند گسترش باید فزاینده باشد و تعادل بین کشورهای عضو، ناظران و شرکای گفت‌وگو را تضمین کند. همچنین، روسیه اعلام کرده که زمان آن فرا رسیده که پیشنهاد ایران برای عضویت در این سازمان را که از سال ۲۰۰۸ روی میز بوده، بپذیریم.
چهار کشور شامل افغانستان، بلاروس، ایران و مغولستان عضو ناظر هستند در حالی که شش کشور دیگر هم شرکای گفت وگو در این سازمان محسوب می‌شوند که شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا است.
ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر این سازمان بوده و در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ برای عضویت کامل درخواست داده بود اما به خاطر تحریم‌های سازمان ملل که در آن زمان اعمال شده بود این تلاش‌ها به سرانجام نرسید.
«دکتر مهدی نوربخش» استاد روابط خارجی دانشگاه هریسبرگ پنسیلوانیا امریکا در خصوص عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای ضمن بررسی این موضوع، از زوایه دید و تحلیل خود، به خبرنگار بازار گفت: ایران در حال حاضر با سه مشکل و چالش در پیوستن به سازمان همکاری شانگهای با حضور کشورهایی نظیر چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، پاکستان و هند، مواجه است. اولین مشکل به رابطه ایران و تاجیکستان مربوط می شود که در سال ۲۰۱۵، ایران محی الدین کبیری، رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان را برای شرکت در کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی به تهران دعوت کرد.
استاد روابط خارجی دانشگاه هریسبرگ افزود: سازمان «آی آر پی تی» یا همان حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، سازمانی است که دولت وقت تاجیکستان آن را متهم به دست داشتن در یک کودتا کرده و حتی تا این حد که این سازمان را یک نهاد تروریستی معرفی کند، پیش رفته است که هنوز موفق به این امر نشده است. در حال حاضر روابط میان ایران و تاجیکستان روابط سردی است.
وی ادامه داد: دومین معضل که بارها به ایران اعلام کرده اند این است که ایران با امریکا درگیر است و تنش دارد در حالی که اعضای شانگهای تمایل ندارند که این اختلافات به سازمان همکاری شانگهای منتقل شود. بر همین اساس، اعضا به طور مشخص از تحریم های ایران سخن گفته اند و اینکه ایران نتوانسته مشکلات خود را با کشورهای غربی حل و فصل نماید.
استاد دانشگاه امریکا اضافه کرد: در این شورا کشورهای هند، پاکستان و حتی چین بارها اعلام کرده اند که به هیچ وجه تمایلی به مشاهده تنش میان ایران با کشورهای اروپایی و امریکا ندارند و این مسئله که فعالیتهای این سازمان تحت الشعاع این موضوع قرار گیرد.
دکتر نوربخش اعلام کرد: سومین بحث این است که خود چین به طور مشخص هنوز رضایت ندارد که ایران به عضویت دائمی این سازمان درآید. چین معتقد است اگر ایران به عنوان یک عضو به این شورا دعوت شود، نمیداند که چه تاثیر و انعکاسی در روابط دیپلماتیک ایران و چین به وجود خواهد آمد.
چین هنوز رضایت ندارد که ایران به عضویت دائم سازمان همکاری شانگهای درآید زیرا معتقد است اگر ایران به عنوان یک عضو به این شورا دعوت شود، نمیداند که چه تاثیر و انعکاسی در روابط دیپلماتیک ایران و چین به وجود خواهد آمد
وی گفت: چین با تمام مشکلاتی که با امریکا و کشورهای اروپایی دارد، اما نمی خواهد که روابط خود با آنها را تحت الشعاع این موضوع و حضور دائمی ایران قرار دهد. به هرحال، چین یکی از مخالفینی است که عقیده دارد ایران باید مشکلات خود با غرب را حل نماید.
این استاد روابط خارجی اضافه کرد: علاوه بر آن، چین خصوصا در درون خاورمیانه و این سازمان تمایلی ندارد که تنشهای ایران و امریکا بر روابط اقتصادی خود با کشورهای منطقه اثر گذار باشد. تمام نگرانی چین این است که عکس العمل دیپلماتیک دیگر کشورها در رابطه با عضویت دائم ایران چه خواهد بود. در این رابطه، هند نیز با چین همدل و هم قدم است و نگرانیهای خاص خود را دارد.
چین خصوصا در درون خاورمیانه و سازمان همکاری شانگهای تمایلی ندارد که تنشهای ایران و امریکا بر روابط اقتصادی خود با کشورهای منطقه اثر گذار باشد
استاد روابط خارجی دانشگاه هریسبرگ پنسیلوانیا امریکا در خصوص نقش روسیه در رابطه با عضویت ایران در شانگهای اظهار کرد که محمد جواد ظریف در مصاحبه ای اعلام کرد که بسیاری از مردم در ایران در دنیای جنگ سرد زندگی می کنند. بحث «ظریف» کاملا درست است زیرا در این رابطه، روسیه کوشش می کند تا نه اینکه به جنگ سرد گذشته بازگردد، اما میزان تنشها را در خاورمیانه و آسیا با دولت امریکا افزایش دهد.
وی گفت: از آن جایی که در ذهن «ولادیمیر پوتین» هنوز تنش میان غرب و روسیه وجود دارد، بنابراین در صدد است تا از طریق افزایش تنش میان خاورمیانه و امریکا، به قدرت زیادی دست یابد.
دولت روسیه تمایل دارد تا ایران به عضویت دائمی این سازمان درآید و از این مسئله حمایت کرده تا بتواند از جمهوری اسلامی به عنوان یک کارت بازی در مقابل غرب استفاده کند
نوربخش در پایان تصریح کرد: دولت روسیه تمایل دارد تا ایران به عضویت دائمی این سازمان درآید و از این مسئله حمایت کرده تا بتواند از جمهوری اسلامی به عنوان یک کارت بازی در مقابل غرب استفاده کند.
نظر شما