محمد رضا رفعتی*؛ بازار: خصوصی‌سازی در جهان امروز با کاهش تصدی‌گری دولت و ارتقاء کارائی صنایع صورت گرفت. اما در کشور ما اغلب صنایع بزرگ واگذار نشده و با مشکلات عدیده‌ای روبرو شده‌اند که نیشکر هفت‌تپه، هپکو، آلومینیوم‌المهدی و ... از جمله آنها محسوب می‌شوند.
ارزش واحد واگذار شده، اهلیت خریدار، عدم بازپرداخت به موقع اقساط توسط خریدار، مسائل کارگری، رکودتولید و ... از جمله مقولاتی است که در پی این واگذاری‌ها ایجاد نشده‌اند. پس چه باید کرد؟
به نظر می‌رسد یکی از دلایل به وجودآمدن این مشکلات در نحوه واگذاری یکجای این واحدها به یک شخص خاص و در خارج از محیط رقابتی بورس باشد. اگر به عوض واگذاری یکجا، سهام این موسسات در بلوک‌های مثلا پنج، ۱۰ یا ۱۵ درصدی در بورس عرضه می‌شد، هم ارزش واقعی آنها مشخص می‌شد و هم شائبه رانت و فساد مطرح نمی‌شد.
با کوچکترشدن ارزش هر بلوک در مقایسه با کل سهام، هم تعداد خریداران بالقوه بیشتر می‌شد و هم رقابت میان آنها به وجود می‌آمد. فروش اقساطی نیز چندان ضرورت نمی‌یافت تا در بازپرداخت آن مشکل ایجاد شود.
با افزایش تعداد خریداران بلوک‌های سهام، خطر اهلیت مالک نیز به شدت کاهش می‌یافت و احتمال بروز مسائلی از قبیل فروش زمین و ماشین‌آلات و تعطیلی واحد کمتر می‌شد.
وجود بلوک‌های مدیریتی نیز باعث می‌شد تا هم خریداران از مشارکت خود در اداره شرکت اطمینان داشته باشند و هم مدیریت شرکت ثبات و استحکام لازم را داشته باشد.
با دادن مجوز برای انتشار اوراق مبتنی بر سهام توسط صنعتگران و کارآفرینان ذی‌ربط می‌توان به انتخاب مدیریت شایسته برای این واحدها مساعدت بیشتری کرد.
*محمد رضا رفعتی؛ مشاور رئیس موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
نظر شما