تهمینه غمخوار؛ بازار: روابط دو جانبه ایران و سوریه طی ۳۰ سال گذشته روابط مستحکم و رو به رشدی در مناسبات سیاسی و امنیتی بوده است. وجود دشمنان و اهداف مشترک در جهت نابودی آنها به همراه قرار گرفتن در کنار تحولات و بحران های منطقه ای و بین المللی موجب شده تا روابط و مناسبات فی مابین عمق بیشتری داشته باشند.
علی رغم این استحکام و افزایش مناسبات سیاسی، امنیتی و نظامی، روابط اقتصادی بین دو کشور در دو دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پایین تر از حد انتظار بوده، اما طی چند سال اخیر دولتمردان دو کشور در جهت تداوم و پیشبرد روابط اقتصادی در سطح یکسان با مناسبات سیاسی تلاش کرده اند.
در همین راستا و بر اساس اهمیت روابط موجود، خبرنگار بازار گفتگویی را با «استیون صحیونی»، روزنامه نگار و تحلیل گر سیاسی آمریکایی_سوری ترتیب داده که در ادامه مشروح مصاحبه را می خوانید:
«استیون صیونی»، روزنامه نگار برنده جایزه های معتبر بین المللی و سردبیر «میدل ایست دیسکورس» Mid East Discourse است. وی همچنین، در راشا تودی، سوریه نیوز و همچنین برنامه های تلویزیونی و رادیویی بین المللی به عنوان کارشناس حضور دارد.
* در حال حاضر سطح روابط اقتصادی و حجم تجارت بین ایران و سوریه چگونه و عمده صادرات سوریه از دیدگاه شما چیست؟
تجارت میان تهران و دمشق متغیر است و این موضوع به دلیل تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه هر دو کشور است. به دلیل آن که ایران و سوریه هر دو بخشی از جنبش مقاومت و مقاوم در برابر اشغال فلسطین هستند، مورد هدف تحریم ها قرار گرفته اند.
سوریه در حال حاضر مشغول بازسازی اقتصاد خود در زمینه هایی مانند ساخت پل، سد سازی، زیرساخت های برق و خدمات فنی و مهندسی است که البته جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از سطوح این بازسازی درگیر و مشغول است.
سوریه در حال حاضر مشغول بازسازی اقتصاد خود در زمینه هایی مانند ساخت پل، سد سازی، زیرساخت های برق و خدمات فنی و مهندسی است که البته جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از سطوح این بازسازی درگیر و مشغول است
آمار تجارت سوریه گزارش می دهد که حجم تجارت با جمهوری اسلامی ایران طی سه سال گذشته به طور مداوم در حال رشد بوده است. براساس گزارش IRICA، در تاریخ منتهی به ۲۰ مارس ۲۰۲۰، برابر با ۱۴۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تن محصولات غیرنفتی به ارزش ۷۳ میلیارد دلار از سوریه صادر و وارد شده است.
سوریه اقلامی مانند روغن زیتون و عدس را در سیستم مبادله ای به ایران صادر می کند که هدف آن رقابتی کردن محصولات و کیفیت بالا است.
سوریه اقلامی مانند روغن زیتون و عدس را در سیستم مبادله ای به ایران صادر می کند که هدف آن رقابتی کردن محصولات و کیفیت بالا است
یکی از موضوعات مهم صادرات سوریه به ایران، این واقعیت است که ادلب توسط جبهه النصره، شاخه القاعده در سوریه اشغال شده و ضلع شمال شرقی تحت کنترل جدایی طلبان کرد است. ادلب تولید کننده اصلی روغن زیتون است و شمال شرقی یکی از تولید کنندگان عمده گندم و غلات مختلف می باشد.
هر دو منطقه کشاورزی خارج از کنترل دولت مرکزی دمشق، دسترسی به محصولات غنی کشاورزی سوریه را محدود می کند.
* از نظر شما مهمترین و اصلی ترین پروژه هایی که ایران در سوریه انجام داده چیست؟
یکی از مهمترین پروژه های بازسازی زیرساخت ها در سوریه، نیروگاه تولیدکننده برق در لاذقیه است که با مشارکت ایران هنوز در مرحله ساخت است. نیروگاه سیکل ترکیبی لاذقیه توسط گروه مپنا، گروهی متشکل از شرکتهای ایرانی درگیر در توسعه و اجرای نیروگاههای حرارتی و تجدیدپذیر در حال ساخت است.
یکی از مهمترین پروژه های بازسازی زیرساخت ها در سوریه، نیروگاه تولیدکننده برق در لاذقیه است که با مشارکت ایران هنوز در مرحله ساخت است
وزارت برق سوریه این قرارداد را در سال ۲۰۱۸ امضا کرد و ساخت آن در سال ۲۰۱۹ آغاز شد در حالی که انتظار می رود تولید آن در سال ۲۰۲۱ انجام شود. نیروگاه سیکل ترکیبی قرار است ۵۴۰ مگاوات برق تولید کند. در این پروژه، شرکت مهندسین موننکو ایران مسئولیت خدمات مهندسی و طراحی سازه را بر عهده دارد.
سوریه، پیش از این یکی از پیشرفته ترین سیستم های بهداشت را در اختیار داشت، اما به تدریج به دلیل درگیری ها، این سیستم تخریب شد. جمهوری اسلامی ایران از طریق وزارت بهداشت سوریه نیز از این سیستم بهداشت عمومی حمایت کرده است. همچنین، در طی شیوع ویروس کرونا، ایران چندین مرکز پزشکی کوچک در دیرالزور ایجاد کرد تا برخی اقلام دارویی از جمله قرصهای ویتامین سی و ماسک های جراحی را برای غیرنظامیان تأمین کند.
در دوره های مختلف بحران سوریه، ایران اقلام دارویی، ماشین آلات و تیم های پزشکی متخصص را در بسیاری از مناطق به سوریه ارائه و عرضه کرده است که در طی شیوع COVID-۱۹، تحریم ها بر توانایی سوریه در خرید بسته های آزمایشی، داروها، تجهیزات و سایر موارد ضروری تأثیر گذاشته است.
در سال ۲۰۱۳، جمهوری اسلامی، روزانه بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ تن آرد از طریق دریا و خشکی به سوریه صادر می کرد. در تاریخ دوم دسامبر ۲۰۱۳، همچنین ایران محموله سوم کمک های امدادی را به حلب سوریه ارسال کرد که شامل ۱۵۰ هزار قوطی مواد غذایی بود. علاوه بر آن، دو محموله کمک امدادی به وزن تقریبی ۸۰ تن نیز به این شهر بحران زده ارسال شد.
این محموله شامل چادر، پتو، بخاری نفتی بودند. ایران ۲۸ هزار پتو، ۴۰۰ چادر، ۸۰۰ تخته قالیچه، پنج هزار بخاری نفتی، ۱۴۰۰ جعبه نان خشک، هشت تن دارو، ۷۰۰ مجموعه ظروف و ۱۶۵ هزار قوطی مواد غذایی به مردم حلب اعزام کرد.
اگر حمایت ایران که نفت به سوریه ارسال کرد، در بانیاس تصفیه شد و در حمص به بنزین و گازوئیل تبدیل شد، نبود، سوریه در تنگنا قرار می گرفت. پیش بینی می شود ۱.۴ میلیون بشکه نفت خام دیگر در ژوئن ۲۰۲۱ وارد بندر بانیاس سوریه شود.
این محموله پس از ارسال ایران در طی چند ماه گذشته حدود پنج میلیون بشکه نفت خام به سوریه در واکنش به بحران فزاینده سوخت از اواسط ماه مارس انجام شد. ایران با حمل بیش از سه میلیون بشکه نفت در چهار تانکر؛ آرمان ۱۱۴، سام ۱۲۱، داران و رومینا و ۱.۵ میلیون بشکه نفت خام دیگر در ماه مه پشتیبانی خود از مردم سوریه را از سر گرفت.
* مشکل اصلی پیش روی تجارت با ایران از دید مردم سوریه و تجار سوری چیست؟
مشکل اصلی در امر تجارت، روند انتقال پول از سوریه به خارج از کشور است. به دلیل تحریم های بانکی ایالات متحده بر بانک مرکزی سوریه، انتقال پول از یک بانک به بانکی دیگر که ستون فقرات تجارت بین المللی است، غیرممکن است.
* شیوع گسترده کرونا و خریدهای آنلاین تا چه اندازه به تجارت تاجران سوری و مشاغل و ارتباط با تجار ایرانی آسیب رسانده است؟
ویروس کرونا به سوریه ضربه سختی وارد کرده است. در دوره های خاصی محدودیتهای جدی وجود داشت و قوانین خاصی اعمال شد به طوری که بسیاری از مشاغل و کسب و کارها تعطیل بودند. در نتیجه این تعطیلی ها و و فقدان درآمد منجر به کاهش هزینه ها شد. خریدهای آنلاین در سوریه امری نسبتاً جدید است و اکثر شهروندان از آن استفاده نمی کنند.
خریدهای آنلاین در سوریه امری نسبتاً جدید است و اکثر شهروندان از آن استفاده نمی کنند
* چالش اصلی پیش روی صادرات کالا توسط بازرگانان سوری به جمهوری اسلامی ایران چیست؟
چالش اصلی صادرات کالاهای سوریه به ایران بروکراسی اداری است که در سوریه وجود دارد و می تواند مانع تجارت شود. دشواری های یافتن راهی برای انتقال پول در جهت انجام معاملات نیز یک چالش بزرگ است.
سرانجام، هر دو کشور ایران و سوریه از کاهش ارز برخوردارند و این موضوع بیشتر معاملات تجاری فی مابین را پیچیده می کند.
* آیا نتیجه مذاکرات وین بر روابط ایران و سوریه تأثیر خواهد گذاشت؟
گفتگوها در مورد توافق هسته ای جدید ایران در وین میان مقامات آمریکایی و ایرانی، می تواند به نفع روابط دوجانبه ایران و سوریه باشد. از آنجایی که سوریه و ایران متحدان یکدیگر هستند، سوریه امیدوار است که با یک توافق بتواند اقتصاد ایران را تسکین دهد.
همچنین، بازرگانان سوری به تجارت با تجار ایرانی تشویق می شوند زیرا از دید آنها توافق هسته ای جدید ایران می تواند زمینه را برای افزایش تجارت بین دو متحد محکم فراهم کند.
نظر شما