بازار؛ گروه انرژی: قرار است تا چند ماه دیگر بازار آب در برخی از استان های کشور شکل گیرد. طرحی که در سال ۹۵ شروع آزمایشی آن سال ۱۳۹۵ در چهار استان و چهار دشت همان استان‌ها اجرایی شد، حالا بعد از یک وقفه ۵ ساله در دستور کار دولت دوازدهم قرار گرفته است. دولتی که تنها چند ماه به پایانش باقی مانده، با شروع دوباره خشکسالی ها به یاد مدیریت بحران آب در کشور افتاده است. آنگونه که قاسم تقی زاده خامشی معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اعلام کرده ظرف دو ماه آینده در چند نقطه از کشور به صورت آزمایشی که بازار آب راه اندازی خواهد شد.
حسن رضوی مدیرعامل جدید شرکت آب و نیروی ایران که معتقد است در حوزه اقتصاد آب و واقعی کردن قیمت آن فرصت زیادی را از دست دادیم، به بازار می گوید : امروز برای تشکیل بازار آب دیگر خیلی دیر شده و با توجه به شرایطی که کشور دارد باید خیلی زودتر به سمت اجرایی طرح هایی از این دست می رفتیم.
به دلیل نگاه اقتصادی و استراتژیک که به آب وجود دارد، در برخی از کشورها آب تا ۷ مرحله بازچرخانی شده و مورد استفاده مجدد قرار می گیرد. اما در کشور ما در بهترین حالت تنها دو بار از آب استفاده می شود
آب یک کالای استراتژیک و اقتصادی است
این مقام مسئول در وزارت نیرو می گوید: آب نه تنها یک کالای اقتصادی است، بلکه یک کالای استراتژیک هم محسوب می شود و محور توسعه تلقی می شود. اما متاسفانه در کشور ما این کالای اقتصادی و استراتژیک بسیار بی ارزش تلقی می شود. همین مساله موجب هدر رفت آب در بخش های مختلف شده است.
او ادامه می دهد: در حوزه صنعت و کشاورزی هیچ گاه به آب به عنوان یک کالای اقتصادی توجه نکردیم. این در حالی است که به دلیل نگاه اقتصادی و استراتژیک به آب وجود دارد، در برخی از کشورها آب تا ۷ مرحله بازچرخانی شده و مورد استفاده مجدد قرار می گیرد. سیستم های صنعت در این کشورها به گونه ای طراحی شده که آب صنعت بالادست قابل استفاده در صنایع پایین دست باشد.
مدیرعامل شرکت آب و نیروی ایران می گوید: در کشور ما در بهترین حالت تنها دو بار از آب استفاده می شود. حال آنکه کشور ما در یک اقلیم خشک و نیمه خشک قرار داشته و سرانه مصرف در کشور ما به شدت بالا بوده و میزان بارندگیمان حدود یک سوم متوسط دنیاست. در چنین شرایطی چاره ای جز ورود به مباحث اقتصاد آب و قیمت آن نداریم. حتی حالا هم دیر شده و نباید بیش از این فرصت را از دست بدهیم.
او بر این باور است که با تشکیل بازار آب می تواند متناسب با ارزش این کالا از آن استفاده کرد.
در صادرات و واردات محصولات باید میزان آب بری محصولات کشاورزی مبنای تصمیم گیری ما باشد. هم اکنون بسیاری از کشورها به دلیل مصرف بالای آب در تولید غلات که یک محصول استراتژیک است، به سمت واردات آنها رفته اند که من نیز با آن موافقم
واردات غلات به صرفه تر از تولید آن
رضوی با بیان اینکه تمامی مباحثی ما باید حول محور آب مدیریت شود، توضیح داد : به عنوان مثال در صادرات و واردات محصولات باید میزان آب بری محصولات کشاورزی مبنای تصمیم گیری ما باشد. به عنوان مثال در محصولات آب بری همچون هندوانه نه تنها صادرات آن به هیچ مقرون به صرفه نیست بلکه شاید واردات آن به نفع کشور هم باشد. حتی می توان این ارزیابی را در مورد کالاهای استراتژیکی همچون غلات را هم انجام داد.
این مقام مسئول در وزارت نیرو تاکید کرد: هم اکنون بسیاری از کشورها به دلیل مصرف بالای آب درتولید غلات، به سمت واردات آنها رفته اند که من نیز با آن موافقم. باید دید برای تولید یک هکتار غله چقدر آب مصرف می شود و به ازای مصرف این حجم از آب چه میزان درآمد ارزی نصیب کشور می شود. همچنین این مساله که کشت محصولی همچون زعفران یا توسعه باغات پسته نفع بیشتری برای کشور دارد یا کشت غلات، هم باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. اما متاسفانه در این مباحث ما هنوز در ابتدای راه هستیم.
رضوی با اشاره به اینکه چاره ای جز داشتن نگاه اقتصادی به آب نداریم، افزود: اگر این نگاه را با نگاه فنی و توسعه ای تکمیل نکنیم، از ظرفیت منابع آبی کشور بیشتر استفاده کنیم.
به صورت غیر رسمی در کشاورزی بازار آب داریم و در آن آب خرید و فروش (قنوات) می شود. اینها باید رسمی شده در چارچوب مشخصی انجام شود تا یک بازار رقابتی را در حوزه آب داشته باشیم
بازار غیر رسمی آب در کشاورزی
به گفته این مقام مسئول در وزارت نیرو، بازار آب را باید از صنعت شروع کرده و به کشاورزی تعمیم دهیم، گفت: کشاورزی در کشور ما یارانه ای است و مولفه های خاص خود را دارد. به همین خاطر اجرای طرح بازار آب در صنعت به نظر راحت تر می آید.
مدیرعامل شرکت آب و نیروی ایران همچنین گفت: به صورت غیر رسمی در کشاورزی بازار آب داریم و در آن آب خرید و فروش (قنوات) می شود. اینها باید رسمی شده در چارچوب مشخصی انجام شود تا یک بازار رقابتی را در حوزه آب داشته باشیم. البته در صنعت این بازار کم رنگ تر بوده و بیشتر تامین آب این حوزه توسط دولت صورت می گیرد.
او با بیان اینکه هدف اصلی از تشکیل بازار آب افزایش بهره وری آب است که در کشور متاسفانه بسیار پایین است، اظهار کرد: تا قیمت واقعی آب مشخص و الگوی کشت تعیین نشود وضعیت تغییر نخواهد کرد. بیش از ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود و با تشکیل بازار آب به تدریج قیمت ذاتی آب مشخص خواهد شد.
نظر شما