۱۰ فروردین ۱۴۰۰ - ۱۰:۱۴
ابهام در توقف پرواز بندرعباس - دبی
بازار گزارش می دهد؛

ابهام در توقف پرواز بندرعباس - دبی

بندرعباس- توقف سئوال برانگیز پروازهای بندرعباس - دبی و بالعکس بسیاری از مردم بندرعباس و سایر شهرستان‌های استان را با مشکل روبرو کرده است.

غلام‌عباس شمس الدینی؛ بازار: اشتراکات فرهنگی ریشه در تاریخ هرمزگان و امارات دارد. روابط ایران و این کشور عربی خارج از عرف بین الملل، ابعاد عاطفی، انسانی، تجاری و اقتصادی داشته که سابقه آن به چند دهه می رسد. هر چند پس از پیروزی انقلاب اسلامی روابط فی مابین فراز و فرودهایی را تجربه کرده اما بسیاری از شهروندان هرمزگانی از غرب تا شرق، از شمال تا جنوب این استان، همواره علیرغم این فراز و فرودها روابط خود را حفظ کرده و استمرار بخشیده اند.

شیوع کووید ۱۹ از یکسو، مقررات و دستورالعملهای جدید از سوی دیگر موانعی را در برقراری پروازهای بندرعباس - دبی ایجاد کرد و همین امر موجب دردسرهای جدید برای متقاضیان سفر به این کشور عربی، دفاتر خدمات مسافرتی و ایجاد مانع بر سر راه مراودات تجاری شده است. از ۵۰ سال پیش تاکنون یکشنبه ها و سه شنبه های پرواز به دبی از فرودگاه بین المللی بندرعباس معروف بود اما سه سالی هست که دیگر خبری از این پروازها نیست. مسافران، قیمت نجومی بلیط از قشم یا لار به این کشور شیخ نشین را مانع بزرگ تلقی کند.

در این گزارش به سراغ کسانی رفتیم که سالهاست با ارائه خدمات مسافرتی تسهیل گر امور هستند. با مدیرکل فرودگاههای استان به گفتگو نشستیم تا دریابیم ایراد کار از کجاست و بارها با مدیرکل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در هرمزگان تماس برقرار کردیم اما گویا تمایلی به پاسخ دادن نداشت. اما این گزارش زوایای پنهان توقف پروازهای بندرعباس به دبی را آشکار می کند. زوایایی که بخشی از آن به کشور مقصد بر می گردد و بخشی ناشی از سو مدیریت هاست.

بعضی ها نمی خواهند پرواز بندرعباس دبی برقرار شود
یک مدیر دفتر خدمات مسافرتی در بندرعباس در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: متاسفانه برخی در این استان نقد و انتقاد را بر نمی تابند و نمی خواهند زمینه رشد و پویایی این خطه فراهم شود. کرونا در ابتدا تمام پروازهای داخلی و خارجی را متوقف کرد. سفرهای ریلی  و جاده ای هم با نوسان همراه بود به عبارتی سه چهار ماه اول بعد از شیوع کووید ۱۹ اوضاع بهم ریخته بود اما کم کم شرایط بهتر شد.

وی عنوان کرد: با اعلام شرایط و دستورالعمل های بهداشتی زمینه برای ادامه فعالیت های اقتصادی، تجاری و گردشگری فراهم شد. هر چند تا عادی شدن شرایط و بازگشت به وضع قبل از کرونا زمان زیادی باقی است.  

متاسفانه ضعف مدیریتی در انجام این پروازها مشهود است، به نظر من این مدیران یا نمی خواهند این امکان فراهم شود یا خودشان را کنار کشیده اند و نظاره گر مشکلات مردمی هستند که سالهاست بین بندرعباس و دبی در سفر هستند

این مدیر آژانس مسافرتی اشاره ای به وضعیت پروازهای خارجی داشت و افزود: قوانین جدید وضع شده در کشورهای مقصد مثل ممنوعیت برگزاری تورها، عدم اجازه ورود به گردشگران، صدور مجوز مسافرت فقط برای افراد مقیم یا دانشجویان کار را سخت کرده است. با این شرایط در فرودگاه بندرعباس عملا پرواز خارجی وجود ندارد و تنها سفرهای ریلی در حال انجام است. پروازی که بین بندرعباس و دبی از ۵۰ سال پیش برقرار بود با شیوع کرونا متوقف شد. البته مدتی پروازهای ATR برقرار شده بود که پس از مدت کوتاهی همان هم متوقف شد.

او ضعف مدیریتی را در توقف پرواز های بندرعباس-دبی دخیل دانست و تصریح کرد: متاسفانه ضعف مدیریتی در انجام این پروازها مشهود است، به نظر من این مدیران یا نمی خواهند این امکان فراهم شود یا خودشان را کنار کشیده اند و نظاره گر مشکلات مردمی هستند که سالهاست بین بندرعباس و دبی در سفر هستند.

وی مطرح کرد: اعتقادم این است که  ایران ایر یک شرکت دولتی ست و کارکنان آن چه پرواز داشته باشند یا نداشته باشند، حقوق را دریافت می کنند. لذا باید بر اساس رسالتی که دارند به مردم و مسافران خدمات ارائه کنند.

مدیر شرکت خدمات مسافرتی در بندرعباس گفت: الان مسافران شرایط سختی دارند، اینها باید یا به قشم سفر کنند و سختی سفر دریایی را به جان بخرند و اگر به هر دلیلی نتوانند، باید به لار سفر کنند که بازهم سختی خاص خود را دارد. چند مدت قبل از قشم خواستیم یک پرواز را به بندرعباس اختصاص دهند سی ام اسفند ماه ۹۹ این اتفاق افتاد و پرواز هم به خوبی انجام شد اما این کار استمرار نداشت. مشکل اینجاست که بندرعباس پروازی به دبی ندارد. عملا بعد از توقف پرواز های ATR یکی دو پرواز چارتر گذاشتند اما بعد از آن کاملا متوقف شد.

چرا پرواز به دبی از قشم و لار انجام می شود ولی بندرعباس نه!
وی به نشست برخی مدیران شرکت های خدمات مسافرتی با مدیرکل هواپیمایی کشوری در هرمزگان اشاره کرد و گفت: برای حل این مشکل سعی کردیم با مدیرکل هواپیمایی کشوری در هرمزگان نشستی برگزار کنیم. علیرغم تماس هایی مکرر نهایتا بعد از دو هفته موفق شدیم که این نشست را با حضور ۵مدیر آژانس خدمات مسافرتی برگزار کنیم و بر ضرورت انجام پرواز بندرعباس دبی تاکید کردیم. آنچه از فحوای نشست استنباط شد این بود که وی تمایلی به برقراری این  پرواز ندارد. چرا قشم پرواز دارد و همه پرواز ها به خوبی انجام می شود، چرا لار به صورت منظم پرواز خارجی دارد ولی بندرعباسی که سالهاست پیشگام این عرصه بوده نباید از این امتیاز برخوردار شود؟

مسافران متقاضی سفر های پروازی به دبی، غیر از بندرعباس از شهرستانهای جنوبی و شرقی و شمال هرمزگان هستند. آنها در امارات شغل، مراودات تجاری و اقامت دارند یا تحصیل می کنند باید این مشکل حل شود.

مسئولان استان، نمایندگان مجلس باید ورود کنند. از طرف دیگر  انجام یک پرواز خارجی مثل یک زنجیره می تواند به اقتصاد کمک کند، شرکت هواپیمایی، دفاتر خدمات مسافرتی، مسافر، فرودگاهها همه می توانند از یک پرواز خارجی منتفع شوند. واقعا چرا باید بندرعباس از این مزیت بی بهره شود؟ چرا باید مسافرانی که سالهاست بدون دغدغه رفت آمد داشته اند با مشکلات عدیده روبرو شوند. با همین شرایط کرونا و دستورالعملها و سختگیریهای خاص ظرفیت انجام دو پرواز ATR (۶۰تا ۷۰مسافر) در هفته وجود دارد ولی انگار اراده ای برای این کار وجود ندارد. متاسفانه این اقدام علاوه بر مشکلاتی که برای مسافران ایجاد کرده، تقریبا درآمد دفاتر خدمات مسافرتی را به شدت تحت تاثیر قرار داده است و باید این مشکل مرتفع شود.

نزدیک ۹۶دفتر خدمات مسافرتی در هرمزگان فعال بودند که متاسفانه به واسطه کرونا و محدودیت های ایجاد شده ۴۰ دفتر خدماتی بیشتر فعال نیستند همین ۴۰دفتر هم با کمتر از ۴۰درصد ظرفیت کار می کنند

کرونا ۶۰درصد دفاتر خدمات مسافرتی را تعطیل کرد
شهرام داوری رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی هرمزگان در گفتگو با خبرنگار بازار گزارش بسیار تلخی را از وضعیت فعلی این دفاتر ارائه کرد و گفت: نزدیک ۹۶دفتر خدمات مسافرتی در هرمزگان فعال بودند که متاسفانه به واسطه کرونا و محدودیت های ایجاد شده ۴۰ دفتر خدماتی بیشتر فعال نیستند همین ۴۰دفتر هم با کمتر از ۴۰درصد ظرفیت کار می کنند. دفاتری که در شبانه روز ۱۲ ساعت  خدمت ارائه می کردند و بیش از ۱۵یا ۲۰نیرو داشتند در شرایط فعلی با یک یا دو نیرو و تنها در یک شیفت فعالند.

وی اظهار کرد: بیشترین خسارت را از این پاندمی بخش گردشگری دید که در همین بخش آژانس ها بیشترین ضربه را دیدند. آژانسی که معیشت  ۱۵ تا ۲۰خانوار را تأمین می کرد حالا با تعدیل شدید نیرو روبروست. سرمایه گذاری داشتیم که سالها در این بخش فعال بود اما به دلیل همین مشکلات سرمایه اش را به بخش کشاورزی منتقل کرده است. با این اوصاف  تازه اگر از همین حالا اقدامات اصولی و پیشگیرانه مانند واکسیناسیون در دستور کار قرار گیرد پیش بینی می کنیم از سال ۱۴۰۱ شرایط به وضعیت نرمال بازگردد.

رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی هرمزگان با اشاره به عواملی که در بروز این مشکلات دخیل بودند، اظهار داشت: بخشی از مشکلات این حوزه به پاندمی کووید ۱۹ مربوط است و بخش دیگر آن به سوءمدیریتها بر می گردد. پروازهای داخلی با افزایش قیمت بالارفته است، ایر لاین ها مستقیم فروش دارند و درآمدهای آژانس ها را کاهش داده اند سابقا قیمت بلیط از بندرعباس به تهران ۲۵۰هزار تومان بود ولی حالا به یک میلیون تومان افزایش یافته است این عامل به کاهش تقاضای مسافرت هوایی در بخش گردشگری می انجامد و مسافر توان پرداخت هزینه گزاف بلیط پرواز را ندارد. در بحث ریلی هم این افزایش قیمت وجود دارد. از طرف دیگر سایت ها بلیط فروشی می کنند و همین مساله باعث کاهش  فروش نقدی بلیط در دفاتر شده است.

زیبنده هرمزگان نیست که پرواز خارجی نداشته باشد
داوری به منابع درآمدی این دفاتر هم اشاره و تصریح کرد: یکی از منابع درآمدی دفاترخدمات مسافرتی پروازهای خارجی و مراودات با کشورها خاصه امارات است. چون ما با امارات و کشورهایی مثل عمان، قطر اشتراکات فرهنگی داریم. تقریبا ۵۰ سال پروازها از بندرعباس به دبی برقرار بود. سه سال پیش فرودگاه بندرعباس واقعا بین المللی بود چون علاوه بر پروازهایی که از این فرودگاه داشتیم پروازهای خارجی هم انجام می شد.

از سه سال پیش که هنوز کرونایی نبود، به یکباره  پرواز فلای دبی کنسل شد ولی ایران ایر خدمات خود را ارائه می داد و کیش ایر هم افزوده شد تا این خلا به نوعی برطرف شود

وی که معتقد است؛ زیبنده بندرعباس و هرمزگان نیست که فرودگاه بین المللی داشته باشد اما پرواز خارجی در آن صورت نگیرد، گفت: پرواز فلای (دبی) در بندرعباس هفته ای چهار روز انجام می شد. سه پرواز ایران ایر هم وجود داشت در عمل مسافر بین پرواز با هواپیمای داخلی یا پروازهای خارجی حق انتخاب داشت. تقریبا هر روز هفته از بندرعباس به دبی پرواز صورت می گرفت از سه سال پیش که هنوز کرونایی نبود، به یکباره  پرواز فلای دبی کنسل شد ولی ایران ایر خدمات خود را ارائه می داد و کیش ایر هم افزوده شد تا این خلا به نوعی برطرف شود.

رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی هرمزگان توقف پروازها با شیوع کرونا را طبیعی دانست و اظهار کرد: طبیعی بود که کرونا موجب توقف پرواز شود اما بعد از بازگشایی پروازها انتظار این بود که هواپیمای ملی ما (ایران ایر) خدمات را ارائه دهد. چون از بودجه ملی استفاده می کند. در بندرعباس ۲ای تی ار مستقر است. با توجه به این شرایط این پرواز با ۶۰ درصد ظرفیت کما فی السابق باید ادامه می یافت. مسافر از جاسک و لیردف که ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر با مرکز استان فاصله دارد، باید مشکلات دیگری را تحمل کند. ابتدا باید با شناور به قشم سفر کند، اگر دریا طوفانی نباشد یا مشکلات سفر حادث نشود و ازآنجا به دبی سفر کند. عملا این مسافر حداقل ۱۰تا ۱۲ ساعت سرگردان  می شود.

وی با انتقاد از توقف پرواز های ایران ایر از بندرعباس به دبی، اظهارداشت: متاسفانه توقف پرواز ایران ایر مشکلات را بیشتر کرد. ایران ایر یک برند بین المللی است و خصوصا در مسیر پروازی بندرعباس دبی شناخته شده است. ما تاکید کردیم برای هر پرواز ای تی آر ۴۰ مسافر تضمینی تامین می شود چرا باید پرواز ها به دبی متوقف شود؟ متاسفانه ایران ایر برنامه پروازی خود را چهار تا شش ماهه می بندد. عملا از فروردین تا شهریور برنامه بسته شده و قطعا پیشنهاد مدیرکل هواپیمایی کشوری در هرمزگان در اتخاذ این تصمیم اثر گذار بوده است. چون وی اعتقاد دارد که انجام این پرواز توجیه ندارد. سئوال اینجاست که مبنای ایشان برای عدم توجیه انجام پرواز چیست؟ پاندمی کرونا به سمتی می رود که پروازها روال عادی را طی کنند، مسافران ما از بندرعباس، شرق و غرب هرمزگان از طریق لار و قشم پرواز می کنند.

وی با بیان اینکه استان ما مظلوم واقع شده است، اضافه کرد: یک پرواز ایران ایر  از قشم داریم که متاسفانه چارتر شده است و چارتر کردن پروازها با هدف پایین آوردن ریسک پرواز صورت گرفت. وقتی با این شرایط روبرو شدیم، برای ارائه خدمت به مسافران و تسهیل شرایط سفر حاضر شدیم این شرایط را قبول کنیم و این مسیر را چارتر کنیم. اما پاسخ  ایران ایر این است که لیست پروازها بسته شده و حتی امکان چارتر هم وجود ندارد. سئوال اینجاست چرا باید یک مسیر سنتی پروازی که سالهای سال برقرار بوده متوقف شود؟ متولی ایران ایر در هرمزگان باید دلسوزانه اجازه نمی داد این اتفاق حادث شود. مسیری که بسته شد امکان برقراری دوباره آن بسیار سخت است.

 قطع این پروازها به بخش گردشگری خارجی ما ضربه زده، به اقتصاد و معیشت فعالان خدمات مسافرتی خسارت وارد نموده و هزینه های مضاعفی به مسافران این مسیر تحمیل کرده است

وقتی رقابت نباشد قیمتها سر به فلک می کشد
داوری با انتقاد از این شرایط گفت: اوج مسافر از فروردین شروع می شود واقعا در مسیری که ۵۰سال پرواز برقرار بوده، ۴۰مسافر برای هر پرواز پیدا نمی شود؟  این تصمیم  اصلا صحیح نبود چرا باید نرخ بلیط پرواز  قشم به دبی ۹میلیون تومان باشد؟ طبیعی است وقتی رقابت نباشد قیمتها سر به فلک بکشد. چرا باید یک مسافر بالغ بر ۱۲میلیون هزینه پرواز و ویزا را پرداخت کند، مسافر داریم که در دبی کار می کند تقریبا ماهی ۲تا ۳هزار درهم حقوق می گیرد برای این مسافر امکان پرداخت هزینه ۱۲ میلیونی وجود ندارد. باید انصاف داشت، قطع این پروازها به بخش گردشگری خارجی ما ضربه زده، به اقتصاد و معیشت فعالان خدمات مسافرتی خسارت وارد نموده و هزینه های مضاعفی به مسافران این مسیر تحمیل کرده است.

وی با اشاره به اینکه اقتصادی بودن بندرعباس به بخش گردشگری آن ضربه زده است، اظهار داشت: متاسفانه تورهای غیر مجاز در داخل رایج شده و هیچ نظارتی بر آنها نمی شود. برای بهبود شرایط و تسهیل خدمات جلسات متعددی با مسئولین شهرستان داشته ایم. فرماندار هم حمایت کردند و پیشنهاد تشکیل پلیس گردشگری را برای کنترل تورها غیر مجاز داده شد اما عملیاتی شد. طبعا اگر تورهای مجاز نباشد، مسافر نباشد، پروازها متوقف شود، ویزا نباشد، دفاتر خدمات مسافری لطمه می بینند، اقتصاد و معیشت فعالان  این بخش تحت تاثیر قرار می گیرد.

به گفته وی، سرمایه گذار این بخش نمی تواند بیش از یکسال از جیب هزینه کند و کسب و کارش را رها خواهد کرد. با این اوضاع چشم انداز روشنی پیش روی ما نیست و دولت باید حمایت کند. مشوق هایی که گذاشته اند برای حمایت از این بخش به صرفه نیست. مثلا ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات با سود ۱۸ درصد برای دفتری که اصلا درآمد ندارد چه مشوقی است؟ فقط آنها را بدهکار سیستم بانکی می کند همین و بس. در تهران اگر این مشوق ها ارائه می شود چون پایتخت کشور است، پرواز خارجی دارد، خدمات گسترده ارائه می دهد، از سراسر ایران مسافر دارد طبعا این ۱۵۰میلیون تومان را در بخشی تزریق می کند و پرداخت اقساط برایش سخت نیست اما در سیریک که دفتر خدمات حتی از تامین هزینه های جاریش در مانده چگونه ماهی ۷میلیون تومان قسط بپردازد؟ دولت باید مشوق ها را متناسب با هر منطقه ببیند. در هرمزگان فقط ۳یا ۴دفتر از این مشوق ها استفاده کردند؛ بسیاری بر این باورند که دفاتر تعطیل شوند بهتر از اینست که بدهی های آنها افزایش یابد.

برعکس دنیا عمل می کنیم
داوری افزود: بعضی مدیران انگیزه کار ندارند، مدیری که در هرمزگان خدمت می کند باید دلسوزانه تلاش کند، نه اینکه تنها به فکر رزومه ساختن باشد. دانشجو داریم که محل تحصیلش آنجاست، پدر داریم که خانواده اش در امارات هستند، در تمام دنیا حمل و نقل کننده التماس می کند که مسافر در اختیارشان قرار گیرد، ما مسافر داریم اما متولی حمل و نقل پروازها را متوقف می کند.

وی ادامه داد: چطور در شیراز دو فرودگاه پرواز خارجی دارد اما بندرعباس با این همه سابقه، این همه مسافر، با این همه مراودات و شرایط مطلوب و فرودگاهی مجهز و آماده از پروازهای خارجی بی بهره باشد؟ در این شرایط انتظار ما از مسئولان حمایت است، نمایندگان مجلس، استاندار، متولیان حمل و نقل مسافر این است که تلاش کنند شرایط خدمت رسانی به مردم این استان تسهیل شود. این اتفاق و توقف پروازهای بندرعباس دبی عملا مردم را به مشقت انداخته است، ۹۶دفتر خدمات مسافرتی اگر هرکدام فقط ۱۰ نفر اشتغال داشته باشند ۹۶۰خانوار در شرایط سختی قرار می گیرند. به نظرم مسئولان در این برهه خاص باید یار خاطر باشند نه بار خاطر.

شرایط برای پروازبندرعباس دبی مهیاست
ابوذر ضیایی مدیرکل فرودگاههای استان هرمزگان در گفتگو با خبرنگار بازار با گزارشی از اقدامات انجام شده در حوزه زیر ساختی فرودگاههای استان گفت: در زمینه پروازهای داخلی علیرغم وضعیت کرونا خصوصا در بندرعباس مشکلی نداریم. در سال ۹۹نسبت به سال ۱۳۹۸همه فرودگاههای کشور با کاهش پرواز روبرو بودند اما به لطف خداوند فرودگاه بین المللی بندرعباس از این نظر رشد داشته است. در بعضی ماهها بین ۱۰تا ۱۵درصد رشد را تجربه کردیم در بهمن ماه پروازهای داخلی را به بالای ۱۰۰۰رساندیم.

وی اضافه کرد: فرودگاه بندرعباس در ارزیابی ها ششمین فرودگاه کشور بعد از مهر آباد، مشهد، اصفهان، شیراز و اهواز بود. مدیرکل فرودگاههای استان هرمزگان  افزود: در خصوص زیر ساختها هم پروژه ها را جلو می بریم و امیدواریم تا نیمه سال ۱۴۰۰ این طرحها بهره برداری شوند. در بحث رعایت دستورالعملهای استانی و کشوری نهایت تلاش را انجام داده ایم. با نصب دوربین های حرارتی امکان چک مسافرین به صورت سیستمی فراهم شد.

به گفته ضیایی، نصب اسپیکر برای رعایت فاصله اجتماعی، نصب دستگاههای ضدعفونی کننده از اقدامات دیگر بوده است.

ضیایی  با اشاره به مزیت های فرودگاه بندرعباس تصریح کرد: در خصوص پروازهای خارجی، فرودگاههای بندرعباس در زمره فرودگاههایی است که سالن مجزای پروازهای خارجی را داراست و هیچ بهانه ای نیست که شرکتی نخواهد پرواز خارجی بگذارد.

وی افزود: تلاش می کنیم به اتفاق مسئولان استانی این موضوع را در تهران پیگیری کنیم و روال را به قبل از شیوع کرونا برگردانیم. ما باید تلاش خودمان را انجام دهیم و دفاتر خدمات مسافرتی هم باید همکاری کنند اگر سرمایه گذارانی در داخل استان هستند که چارتر کنند به این بخش ورود پیدا کنند. امیدواریم با حمایت مسئولان و لطف الهی این مشکل حل شود.

برقراری پرواز به کشورهای حاشیه خلیج فارس حق مردم هرمزگان است
وی با تاکید بر کاهش پروازهای خارجی در فرودگاههای کشور گفت: هر چند آمار پروازهای خارجی حتی در فرودگاه امام هم کاهش داشته اما این حق مردم بندرعباس و هرمزگان است که پرواز به کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه امارات داشته باشند. بخشی که وظیفه ماست پیگیری می کنیم. البته بخشی هم به عهده متولیان دیگر است که باید انجام شود در یک کلام ما وظیفه تامین زیر ساختها را داریم هرچند پیگیری پرواز و اعلام نیاز را هم برعهده داریم. طبعا آنها هم محدودیت هایی در بخش ناوگان هواپیمایی دارند و ما بی خبریم و یک طرفه قضاوت نمی کنیم.

به گزارش بازار؛ برچیده شدن پرواز بندرعباس - دبی و بلعکس ضرر هنگفتی به حوزه اقتصادی استان وارد کرده است به گونه ای که تجار، بازرگانان، دانشجویان و شهروندانی که در این مسیر در تردد بودند با مشکلات عدیده ای روبرو شده اند. امید است در سال تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها شاهد برچیده شدن افکار فردی در راه توسعه باشیم. نگاه به منفعت جمعی می تواند در رونق اقتصاد و تولید راهگشا باشد.

کد خبر: ۸۰٬۸۲۶

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha