سجاد صفری؛ بازار: لبنیات نقش ویژه ای در سبد کالایی خانواده ها دارد و حذف آن از سبد خانوارها و یا کاهش مصرف آن، می تواند سلامت جامعه را به خطر بیندازد. شیر خام اصلی ترین ماده اولیه برای تولید انواع لبنیات است و افزایش قیمت آن در رشد قیمت محصولات لبنی نقش بسزایی دارد.
صنعت لبنیات کشور یکی از صنایع بخش خصوصی است که از اشتغالزایی قابل توجه ای برخوردار است ولی سیاست گذاری های غلط دولت و قیمت گذاری دستوری به این صنعت آسیب های جدی وارد کرده و آن را با چالش های گوناگونی روبرو کرده است.
صنعت لبنیات یک صنعت رقابتی است؛ نتیجه رقابتی بودن آن، این است که ریسک کاهش کیفیت و یا افزایش بی دلیل قیمت برای بنگاه های تولیدی بالا است و مصرف کننده با وجود برندهای مختلف و قیمت های مختلف، حق انتخاب گسترده ای دارد. اگر قیمت محصولات لبنی یک کارخانه افزایش و همزمان کیفیت آن با افت روبرو شود مصرف کننده، حق انتخاب گسترده ای دارد تا محصولات کارخانه های دیگر را جایگزین کند.
قیمت شیرخام ظرف یک سال گذشته ۸۸ درصد فقط در قیمت مصوب رشد داشته و از تیر ماه تا آذر ماه سال جاری نیز بطور رسمی ۵۵ درصد افزایش قیمت داشته است. این در صورتی است که کارخانه های لبنی از افزایش قیمت ها استقبال نمی کنند چون به این موضوع، واقف هستند که فروش آنها با افزایش قیمت ها کاهش می یابد. دامداران و گاوداری های کشور که نهاده های دامی را با قیمت گران خریداری می کنند برای اینکه متحمل ضرر نشوند مجبور هستند که قیمت شیر خام را افزایش بدهند و آن را در اختیار کارخانه های تولید محصولات لبنی بگذارند و یا شیر خام را به بازار عرضه کنند.
دولت بر عرضه نهاده های دامی نظارت کند
برای در جریان گرفتن شرایط بازار فروش محصولات لبنی با چند نفر از فعالان این صنعت به گفتگو پرداخته ایم که مشروح آن به شرح ذیل است:
صاحب یک گاوداری در گفتگو با خبرنگار بازار و در پاسخ به این پرسش که افزایش قیمت خام چه تاثیری بر میزان فروش شما داشته است؟ گفت: افزایش قیمت شیر خام به این دلیل است که دامداران و گاوداری ها نهاده های دامی را با قیمت بیشتری نسبت به گذشته خریداری می کنند و ما مجبور هستیم که قیمت شیرخام را افزایش بدهیم.
وی اظهار داشت: هر زمانی که قیمت شیر افزایش می یابد میزان فروش ما به کارخانه های لبنی و بازار آزاد کاهش می یابد و این به نوعی به ضرر ما و تولیدکنندگان محصولات لبنی است.
این گاودار، افزود: کاهش فروش شیر در گاوداری ها حاکی از این است که مصرف شیر و محصولات لبنی در جامعه کاهش یافته است و این موضوع به ضرر سلامت جامعه است.
وی تاکید کرد: دولت باید نظارت کافی بر عرضه نهاده های دامی داشته باشد تا دامداران و گاوداران مجبور نباشند نهاده های دامی را از دلالان خریداری کنند.
این فعال صنعت دامداری در پایان، گفت: گاوداری ها مثل سال های گذشته، چندان سود ده نیستند و بیشتر فعالان این این بخش متحمل ضرر هستند و درصدی از گاوداری ها نیز به همین دلیل، تعطیل شده اند و نیاز است که مسوولان توجه ویژه ای به این بخش داشته باشند.
افزایش ۹۰ درصدی قیمت شیر در ۶ ماه
یک فروشنده محصولات لبنی سنتی در گفتگو با خبرنگار بازار و در پاسخ به این پرسش که شرایط فروش محصولات لبنی چگونه است؟ گفت: میزان مصرف مردم به میزان قابل توجهی کاهش داشته است و این پیامدهای منفی به دنبال دارد.
وی اظهار داشت: در شهریور ماه هر کیلوگرم شیرخام با قیمت سه هزار و ۵۰۰ تومان به خریداران عرضه می شد ولی در حال حاضر، هر کیلوگرم شیر با شش هزار و ۵۰۰ تومان به فروش می رسد و افزایش قیمت بیش از ۹۰ درصدی شیرخام در کمتر از ۶ ماه تاثیر چشمگیری در کاهش مصرف مردم دارد.
این فروشنده محصولات لبنی، تاکید: بازار فروش محصولات لبنی به شدت کاهش یافته است و این موضوع باعث شده است که بسیاری از مغازه های عرضه محصولات لبنی، تعطیل بشوند.
وی در پایان، گفت: بسیاری از مردم شیر و محصولات لبنی را در سبد غذایی خود حذف کرده اند و این می تواند سلامتی جامعه را با خطرات غیرقابل جبران روبرو کند و اگر برای آن راه حلی اندیشیده نشود مصرف محصولات لبنی دوباره کاهشی خواهد شد.
کاهش ۵۰ درصدی مصرف شیر در خانوارها
یک خریدار محصولات لبنی در گفتگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این پرسش که سرانه مصرف خانواده شما نسبت به گذشته چه تغییری کرده است؟ گفت: وقتی قیمت کالاها افزایش می یابد میزان مصرف خانوارها کاهشی می شود و این نمی تواند به نفع جامعه و اقتصاد کشور باشد.
وی اظهار داشت: در حال حاضر، خانواده ها با مشکلات اقتصادی عدیده ای روبرو هستند و افزایش قیمت شیر و دیگر کالاهای اساسی آن ها را تحت فشار قرار می دهد.
این شهروند، افزود: قیمت شیر و محصولات لبنی، نسبت به سال گذشته، افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی را تجربه کرده است و این بر میزان مصرف خانواده ها تاثیر منفی می گذارد و با شرایط موجود خانواده ها نمی توانند مصرف لبنیات را مطابق استانداردها در سبد غذایی خود داشته باشند.
وی در پایان، گفت: مصرف شیر و دیگر محصولات لبنی در خانواده ما نسبت به شش ماه گذشته به میزان بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته است و انتظار مردم این است که دولت بر قیمت شیر و دیگر کالاهای اساسی نظارت بیشتری داشته باشد.
گرانی لبنیات زنگ خطری برای سلامتی جامعه
بررسی‌ها نشان می دهد رشد نرخ تورم و کاهش قدرت خرید خانوار، اصلی ترین عاملی است که به کاهش سرانه مصرف شیر و لبنیات منجر شده است. مقایسه آمارهای مربوط به تولید شیر در ۲ دهه گذشته، حاکی از این است که مصرف سالانه شیر و لبنیات به ازای هر ایرانی از ۹۵ کیلوگرم به ۸۰ کیلوگرم رسیده و فعلا سرانه مصرف شیر در ایران ۱۸.۷ درصد کمتر از اواخر دهه ۶۰ است. گفتنی است، میزان سرانه مصرف شیر و لبنیات در جهان ۱۵۰ کیلوگرم است و افزایش نرخ تورم و کاهش قدرت خرید مردم سرانه مصرف لبنیات در ایران به نصف سرانه مصرف جهان رسانده است.
کاهش مصرف شیر و لبنیات در ایران، زنگ خطری برای سلامتی جامعه به صدا در آورده است و این در حالی است که مسوولان دولتی در این خصوص، چاره اندیشی نمی کنند. اگر شرایط به این صورت پیش رود در آینده ای نه چندان سرانه مصرف مردم به شدت کاهش می یابد و حتی میزان سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران به ۵۰ کیلوگرم خواهد رسید.
نظر شما