بازار؛ گروه بین الملل: متعاقب سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران بیانیه مشترکی از سوی ایران و این نهاد منتشر شد که بر اساس آن ۱. ایران به اجرای کامل و بدون محدودیت موافقتنامه جامع پادمان خود با آژانس، همانند قبل، ادامه خواهد داد؛ ۲. یک تفاهم فنی دوجانبه موقت، سازگار با قانون، که به‌موجب آن آژانس به فعالیت‌های ضروری راستی‌آزمایی و نظارت خود (طبق فهرست فنی پیوست) برای مدت تا سه ماه ادامه خواهد داد و ۳. مرور منظم این تفاهم فنی با هدف اطمینان از حصول به اهداف آن.
«رافائل گروسی» هم بعد از صدور بیانیه مشترک گفت: «متأسفانه پروتکل الحاقی لغو خواهد شد اما ما روی یک ترتیبات خاص دوطرفه تفاهم کردیم که بتوانیم از این دوران پلی بزنیم به حفظ نظارت خود. دسترسی ما کم‌تر خواهد شد اما آن سطح از نظارت خود را که نیاز داشتیم با این توافق حفظ کردیم. در واقع به یک راه‌حل موقت رسیدیم. آنچه تغییر می‌کند بازه زمانی فعالیت‌های آژانس خواهد بود اما تعداد بازرسان کاهش نمی‌یابد و بازرسی‌های سرزده امکان‌پذیر است.»
در خصوص توافق اخیر ایران و آژانس و چگونگی رفع تحریمها خبرنگار بازار گفتگویی با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام داده که در ادامه می آید.
طارق رئوف از مقامات سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی است و به عنوان مشاور ارشد در کنفرانس بازبینی پیمان منع گسترش سال ۲۰۱۵ حضور داشت. وی از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ رئیس اداره سیاستهای امنیتی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده و در مورد ایران، عراق، لیبی، کره شمالی، کره جنوبی و سوریه به شخص مدیرکل گزارش می‌داد. رئوف رئیس جایگزین هیئت اعزامی آژانس به کنفرانس‌های منع گسترش از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ نیز بوده و از فوریه سال ۲۰۱۴ عهده دار سمت مدیر بخش خلع سلاح، کنترل تسلیحات و منع گسترش مؤسسه تحقیقات صلح استکهلم شده است.
*با توجه به اینکه ۴ ماه از عمر دولت کنونی در ایران باقیمانده است آیا بایدن منتظر خواهد ماند با دولت آتی ایران وارد مذاکره شود؟
متأسفانه به نظر می رسد تیم بایدن گیج است و قادر به تدوین سیاست منسجم در مورد برجام و ایران نیست. تا حدودی به دلیل ترس از واکنش های جمهوری خواهان است.
*«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد آمریکا هیچ یک از اهرم های فشار علیه ایران را کنار نگذاشته و تحریم ها علیه تهران به قوت خود باقی است. به نظر می رسد دولت بایدن همچنان به تحریم به عنوان ابزار فشار می اندیشد علیرغم اینکه در کمپین انتخاباتی از بازگشت به برجام سخن گفته بود؟
اکثریت زیادی از دموکرات ها و جمهوری خواهان مخالف ایران هستند. سیاستهای ایران در خصوص آمریکا نیز احساسات ضد ایرانی در آمریکا را سخت تر می کند. بسیاری از تحریم ها توسط کنگره اعمال می شود و بایدن قدرت برداشتن بیشتر آنها را ندارد - اما او می تواند سیگنال عدم اجرای تحریم های گسترده یا ثانویه را ارسال کند.
*برخی معتقد هستند دولت آمریکا به کارایی تحریمهای ثانویه علیه ایران پی برده است و بعید است این ابزار را به راحتی از دست دهد. مساله اساسی در حال حاضر این است که آیا دولت بایدن حتی با تطابق کامل ایران با برجام، حاضر است تمامی تحریمهایی که ترامپ اعمال کرده را بردارد؟
کشورهای E۳ / EU زمینه حضور همزمان ایران و ایالات متحده فراهم کرده و سعی در حل بن بست ایجاد شده در برجام را دارند. بعید است قبل از اینکه ایران برخی اقدامات برای بازگشت از کاهش تعهدات برجامی خود را عملی کند، ایالات متحده همه تحریم های ترامپ را لغو کند.
*آمریکا اعلام کرده در نشست غیر رسمی برجام به دعوت اروپا مشارکت می کند. اگر ایران بپذیرد در این نشست حضور داشته باشد، چشم انداز آنرا چگونه ارزیابی می کنید؟
بایدن و تیمش ایران را به حمایت از تروریسم متهم کرده اند و در ایالات متحده و اتحادیه اروپا حمایت گسترده ای دارند. اما تا حد زیادی در مورد ترور دانشمندان هسته ای در ایران و خرابکاری ها سکوت کرده اند. به نظر می رسد مقاله ۱۵ ژانویه توسط «رابرت مالی» و گروه بحران بین المللی راه های پیشروی بین آمریکا و ایران را فراهم می کند.
*ترامپ برخی از تحریمهای هسته ای را از برچسب هسته ای ذیل عناوین تروریسم و سلاح کشتار جمعی ایران قرار داده است. اگر بایدن بخواهد به برجام بازگردد آیا تمام این تحریمها رفع خواهد شد یا آنها را به موضوعات موشکی و سیاست منطقه ای ایران گره خواهد زد؟
توافق بین سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی اقدام موقت خوبی است، باید به آژانس اجازه دهد تا جنبه های حیاتی و ضروری رساتی آزمایی و تأیید را که به نفع ایران و آژانس است، ادامه دهد.
نظر شما