بازار، گروه انرژی: تناقض هایی مردان کابینه حسن روحانی درباره میزان صادرات نفت همچنان ادامه دارد. محمد باقر نوبخت رییس سازمان برنامه بودجه در مجلس اعلام کرده که شرایط صادرات نفت بسیار بدتر از آن چیزی است که به آن اشاره می کنم. این گفته ها دیروز در حالی در مجلس شورای اسلامی مطرح شده که بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت در حاشیه نمایشگاه نفت مدعی شده بود که رکورد صادرات فرآورده‌های نفتی در دوران تحریم شکسته شده است. این در حالی است که او پیش از این به مجلس گفته بود که صادرات نفت مویرگی شده است و کشور شرایطی دشوارتر از سال‌های جنگ تحمیلی را پشت سر می‌گذارد.
هدف گذاری ۲.۳ میلیون بشکه ای نفت در شرایط سخت
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه که به تازگی بر بد بودن شرایط صادرات نفت صحه گذاشته پیشتر هم گفته بود که حتی فروختن یک قطره نفت دشوار شده است. رئیس کل بانک مرکزی و رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس هم گزارش‌هایی از درآمد ناچیز نفت ایران در سال‌های تحریم منتشر کرده‌اند. با این وجود دولت در لایحه پیشنهادی خود رقم صادرات نفت را ۲.۳ میلیون بشکه در نظر گرفته بود. رقمی که با وجود انتقادهای فراوان مسئولین از حسن روحانی رییس جمهوری گرفته تا زنگنه وزیر نفت، کاملا واقعی و قابل دست یافتن می دانستند.
دفاع تمام قد مسئولین دولت دوازدهم از غیر واقعی بودن درآمدهای ارزی کشور در حالی بود که بازار نفت روزهای تیره و تاری را سپری می کند و احتمالا در سال ۲۰۲۱ هم به وضعیت پیش از کرونا بازنگردد.
آموس یادلین، مدیریت موسسه مطالعات ملی دانشگاه تل آویو در مورد ایران گفت: در دوران «بایدن» با کم شدن تدریجی تحریم‌ها امکان صادرات نفت برای ایران فراهم می‌شود. صادرات نفت به میزان ۷۰۰ هزار بشکه در روز برای ایران قابل تصور است. با توجه به صادرات ایران به چین امکان صادرات یک میلیونی نفت نیز فراهم می‌شود که حتی امکان بیشتر شدن این مقدار هم وجود دارد.
کاهش ۳ درصدی تقاضای ۲۰۲۱ نسبت به ۲۰۲۰
اما در حالی هر یک از مسئولان آمار متفاوتی برای صادرات نفت اعلام می کنند که آخرین گزارش منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می دهد که میزان تقاضا برای نفت و محصولات آن در سال ۲۰۲۰ حدود ۹ درصد کاهش داشته است و باعث شده تا این سال یکی از بدترین سال های جهان در سه دهه اخیر برای تولیدکنندگان نفت باشد. این گزارش می گوید: میزان تقاضا برای نفت در سال جاری رو به بهبود خواهد رفت و به دلیل عادی شدن اوضاع اقتصادی جهان الگوی مصرف نفت در این سال بهبود خواهد یافت. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش بینی کرده است که میزان تقاضا برای سوخت های مایع در سال ۲۰۲۱ تقریبا ۵.۶ میلیون بشکه در روز افزایش داشته باشد. به این ترتیب این رقم در قیاس با سال قبل شش درصد بالاتر خواهد رفت.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین تخمین زده است که میزان تقاضا برای سوخت های مایع ناشی از پالایش نفت در سال ۲۰۲۲ رقمی در حدود ۳.۳ میلیون بشکه در روز به نسبت سال ۲۰۲۱ افزایش خواهد داشت. این موضوع نشان می دهد که روند تقاضا برای مصرف این محصولات حداقل در سال آینده نیز صعودی است.
بنا به این گزارش، میزان مصرف این نوع سوخت ها در آمریکا در سال ۲۰۲۱ تقریبا ۱.۴ میلیون بشکه در روز خواهد بود که نشان دهنده افزایش مصرف به نسبت سال قبل است. با وجود امیدواری هایی که در احیای مصرف سوخت دیده می شود اما میزان تقاضا در سال ۲۰۲۱ به نسبت سال ۲۰۱۹ یعنی زمانی که هنوز ویروس کرونا در جهان پدید نیامده بود سه درصد کمتر خواهد بود.
صادرات نفت مویرگی شده است
بیژن زنگنه، وزیر نفت در خرداد امسال به برنامه رادیویی رهیافت از دشواری صادرات نفت گفته و تاکید کرده بود که شرایط کنونی کشور بسیار دشوارتر از دوران ۸ ساله جنگ تحمیلی است با این تفاوت که کشته و زخمی خیلی ملموس و قابل ملاحظه‌ای ندارد و اگر دنیا حساب و کتابی داشت، باید آمریکایی‌ها به دلیل ارتکاب این جنایت‌ها محاکمه می‌شدند.
او بجز این بارها در مراسم مختلف از تحریم‌های ظالمانه صنعت نفت گفته و دشواری‌هایی که این مساله به کشور تحمیل کرده است.
وزیر نفت همچنین در ۲۶ شهریور امسال در بهارستان حاضر شد و در پاسخ به انتقادات نمایندگان درباره عملکردش با تاکید چندباره بر تحریم‌های نفتی ایران از «صادرات مویرگی نفت» آن هم در این دوران سخت سخن گفت و تاکید کرد که ایران «برای دور زدن تحریم‌ها از هر کسی که می‌توانست، اعم از قرارگاه، نیروهای امنیتی و خارجی کمک گرفته است.»
وزیر نفت با ابراز امیدواری برای استفاده از ظرفیت دیپلماسی بین‌المجالس در این زمینه، خطاب به نمایندگان تاکید کرد: «ما حاضریم هر طور شده اطمینان برای شما حاصل کنیم و در این زمینه کار انجام شود. ما درگیر جنگ نابرابر تجاوزگرانه علیه جمهوری اسلامی ایران هستیم و در این جنگ ما در خط مقدم هستیم و در حوزه صادرات نفت نیز از هر پیشنهادی استقبال می‌کنیم و از تهاتر نفت با کالا استقبال می‌کنیم.»
نوبخت: یک قطره هم نمی‌توانیم بفروشیم
علاوه بر زنگنه محمدباقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور هم از گرفتاری‌های صادرات نفت گفته بود. او در نشست اعضای شورای توسعه و برنامه‌ریزی همدان گفته بود که «شدیدترین مرحله تحریم نفت در برابر غذا است و اما الان در شرایطی هستیم که این بی‌انصاف‌ها و دژخیمان حتی برای غذا و دارو اجازه فروش یک قطره نفت را به ما نمی‌دهند و اگر هم به فروش برسد، امکان تبادل مالی نیست.
همتی: درآمد نفت بسیار کم بود
عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی هم درباره درآمد صادرات نفت در یک پست اینستاگرامی توضیح داد: «مجموع درآمد صادرات نفت ایران طی سال‌های ۹۸ و ۹۹ حدود ۲۰ میلیارد دلار و دسترسی بانک مرکزی به این منابع نیز «بسیار کمتر» از این مبلغ بوده است.»
همتی در این یادداشت به صراحت گفت که مجموع درآمد ناشی از صادرات نفت ایران طی نزدیک به دو سال اخیر، کمتر از نصف درآمد سالانه صادرات نفت در سال‌های پیش از خروج ایالات متحده از برجام و اعمال دور جدید تحریم بوده است. این میزان به معنای آن است که درآمد سالانه نفت حدود ۱۰ میلیارد دلار است.
نظر شما