بازار؛ گروه کشاورزی: خرما از جمله محصولات تولیدی کشور است که به دلیل کیفیت منحصر بفردی که دارد در بازارهای جهانی دارای مزیت رقابتی است به طوری که نام ایران همیشه در بین ۵ تولیدکننده برتر خرمای دنیا قرار دارد. اگرچه به دلیل تحریم ها و یکسری محدودیت های سیاسی بازرگانان و تجار این بخش نمی توانند آن طور که شایسته است در بازارهای جهانی رقابت کنند و غالبا با ارسال محصولات خود به کشورهایی همچون امارات محموله های خود را به بازارهای هدف ارسال می کنند اما باز هم کیفیت خرمای ایرانی مزیتی است که تولیدکنندگان و صادرکنندگان را امیدوار به ادامه حضور در بازارهای جهانی می کند.
وحید نیکفر، فعال صنعت خرما و عضو اسبق انجمن ملی خرمای ایران در خصوص مزیت های رقابتی خرمای ایران در بازارهای جهانی به «بازار» گفت: از این منظر اولین مزیت رقابتی ما کیفیت خرمای ایران است که به دلیل چهار فصل بودن کشور، شرایط آب و هوایی، جنس خاک کشور، آب های قنات ایران و غیره دارد که موجب شده چنین کیفیتی را برای خرمای ایران رقم بزند.
نیکفر افزود: جالب است بدانید برخی واریته ها مثل خرمای زاهدی را عراق نیز دارد اما قابل مقایسه با خرمای زاهدی ایران نیست و به هیچ وجه کیفیت محصول ایرانی را ندارد.
وی خاطرنشان کرد: در مورد معروفترین خرمای ایران یعنی رطب مضافتی بم ما مزیت مطلق داریم و علت اش هم این است که در هیچ جای دنیا رطبی با این کیفیت تولید نمی شود.
قیمت خرده فروشی ۷۰۰ گرم رطب مضافتی بم در اروپا ۲ تا ۲ و نیم یورو است
سهم بازار خرمای ایران به دلیل محدودیت های سیاسی به دیگر کشورها تعلق می گیرد
این فعال صنعت خرمای ایران در پاسخ به این سوال که چقدر توانسته ایم از این مزیت ها برای رقابت در بازارهای جهانی بهره ببریم، گفت: در این رابطه ما دو موضوع داریم؛ یکی محدودیت ها و چالش هایی است که در پیش روی تولیدکنندگان و تجار وجود دارد که رفع برخی از این محدودیتها با مدیریت داخلی خود این افراد میسر می شود و یکسری محدودیت ها و چالش ها نیز در سیاستهای کلان است که از عهده تولیدکننده و صادر کننده خارج است.
وی ادامه داد: برخی تولیدکنندگان و صادرکنندگان چالش های خود را با به روز کردن خود، حضور در نمایشگاه های خارجی، ریسک کردن و تغییر دادن بسته بندی ها و یکسری اقدامات اینچنین برطرف می سازند اما بخشی که از عهده این افراد خارج است اثرات منفی اش را بر زحمت این دوستان هم می گذارد.
نیکفر اذعان داشت: در حقیقت مسائلی همچون نوسانات نرخ ارز، بالا بودن هزینه تمام شده، مباحث ترخیص بار و محدودیت هایی سیاسی که برای ارسال کالا به برخی کشورها داریم چالش هایی است که باید در سطح کلان رفع شود و از دست تولیدکنندگان و صادرکنندگان خارج است.
وی در خصوص صادر شدن خرمای ایران به نام دیگر کشورها از جمله امارات متحده عربی نیز گفت: به دلایل سیاسی و محدودیت های موجود برخی کشورها خرمای ما را خریداری و با بسته بندی مجدد، از کشور مورد نظر و به نام همان کشور صادر می کنند. لذا هیچ نشانی از ایران روی این محصول نیست و از نظر تبلیغاتی و سهم بازار به نام کشورهای دیگر تمام می شود.
بسته به شرایط آب و هوایی و میزان تولید در زمان برداشت خرما بین ۵ تا ۳۰ درصد ضایعات داریم که برخی از این ضایعات برای تولید سرکه، شیره و یا خوراک دام به سالنهای صنایع تبدیلی می رود
قیمت خرده فروشی ۷۰۰ گرم رطب مضافتی بم در اروپا ۲ تا ۲ و نیم یورو است
وی در خصوص خریداران اصلی خرما و رطب ایرانی نیز گفت: خرمای ایران غالبا به کشورهایی همچون روسیه، بلاروس، قزاقستان، هند، افغانستان و پاکستان ارسال می شود و کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز غالبا خریدار رطب ایران هستند. اگرچه کشور هند نیز یکی از بزرگترین خریداران رطب منطقه استان کرمان محسوب می شود.
نیکفر تصریح کرد: محصولات درجه یک اصولا برای مصارف خوراکی از ما خریداری می شود و خرما با درجه پایین تر نیز برای تامین مواد اولیه صنایعی همچون شکلات سازی به این کشورها ارسال می گردد.
این فعال صنعت خرمای کشور در مورد قیمت های داخلی و خارجی نیز گفت: همانطور که می دانید ۴۰۰ نمونه خرما داریم که حدود ۱۰ تا ۱۵ نوع آن شناخته شده است و ارزش تجاری دارد. با این وجود قیمت هر کیلوگرم رطب مضافتی به صورت عمده فروشی در بم حدود ۲۰ هزار تومان است که قطعا در خرده فروشی گرانتر می شود.
وی افزود: از سوی دیگر قیمت خرما مضافتی بم در اروپا در حالت خرده فروشی به ازای هر جعبه۶۵۰ تا ۷۰۰ گرمی ۲ تا ۲ و نیم یورو مبادله می شود.
ضایعات ۵ تا ۳۰ درصدی خرما در زمان برداشت
عضو اسبق انجمن ملی خرمای ایران در پاسخ به این سوال که در این صنعت بهره گیری از تکنولوژی چقدر برای حضور در بازارهای جهانی موثر است، گفت: بستگی دارد با چه واریته خرمایی بخواهیم برخورد کنیم. چون در اینجا دو کالای خرما و رطب را داریم که از نظر رطوبت با هم فرق دارند و لذا نحوه برخورد با آنها بسیار متفاوت است.
وی افزود: در حوزه خرما تکنولوژی، نوع بسته بندی، نوع شستشو و غیره بسیار موثر است و اگر از فناوری بهره نگیریم قطعا یکسری موقعیت ها را در بازارهای جهانی از دست می دهیم. اما در مورد رطب تکنولوژی جواب نمی دهد.
نیکفر ادامه داد: به دلیل اینکه ساختار رطب به نحوی است که این محصول در برابر سرد و گرم شدن، رطوبت و دستکاری شدن حساس است لذا و فعلا به صورت دستی انجام می شود.
وی در خصوص ضایعات خرما در زمان برداشت نیز گفت: بسته به شرایط آب و هوایی و میزان تولید در زمان برداشت خرما بین ۵ تا ۳۰ درصد ضایعات داریم که برخی از این ضایعات برای تولید سرکه، شیره و یا خوراک دام به سالنهای صنایع تبدیلی می رود. البته قیمت این ضایعات بسیار پایین است و ارزش ریالی چندانی ندارد.
فائو: ایران در سال ۲۰۱۹ صادراتی بالغ بر ۱۶۲ هزار تن و به ارزشی بالغ بر ۱۱۳ میلیون دلار داشته است، به این ترتیب از نظر حجم ایران در جایگاه سوم و از نظر ارزش در جایگاه ششم صادرکنندگان دنیا قرار گرفته است
رتبه ۳ ایران در تولید خرما| خرما؛ هفتمین کالای صادراتی ایران در سال ۲۰۱۹
آمارهای جهانی منتشر شده از سوی سازمان فائو نشان میدهد که در سال ۲۰۱۹ کشور مصر با تولید ۱.۶۰ میلیون تن خرما در جایگاه اول تولیدکنندگان خرمای جهان قرار گرفته است و پس از آن نیز کشورهای «عربستان با تولید ۱.۵۳ میلیون تن، ایران با ۱.۳۰ میلیون تن، الجزایر با ۱.۱۳ میلیون تن و عراق با تولید ۶۳۹هزار تن» در جایگاه دوم تا پنجم جای گرفته اند.
این داده های همچنین نشان می دهد که در مدت نامبرده کشورهای «هند، امارات متحده، مراکش، فرانسه و ترکیه» ۵ وارد کننده اصلی خرما بوده اند به طوری که هندوستان به عنوان بزرگترین وارد کننده در سال ۲۰۱۹ به میزان ۲۸۱ هزار تن واردات خرما را به ثبت رسانده است. با این وجود از نظر ارزش دلاری کشور امارات متحده با وارداتی به ارزش ۴.۰۷ میلیون دلار در جایگاه نخست قرار گرفته است.
همچنین بر اساس داده های آماری فائو در سال ۲۰۱۹ کشورهای «عراق، امارات متحده عربی، عربستان و ایران» چهار صادر کننده برتر خرما به بازارهای جهانی بوده اند. به طوری که عراق بالغ بر ۷۱۷ هزار تن خرما به ارزش بالغ بر ۳۸۲ میلیون دلار صادرات داشته است.
از سوی دیگر داده های سازمان فائو نشان می دهد که کشور ایران در سال ۲۰۱۹ صادراتی بالغ بر ۱۶۲ هزار تن و به ارزشی بالغ بر ۱۱۳ میلیون دلار داشته است. به این ترتیب از نظر حجم ایران در جایگاه سوم و از نظر ارزش در جایگاه ششم صادرکنندگان دنیا قرار گرفته است. علاوه بر این خرما هفتمین کالای صادراتی ایران در سال ۲۰۱۹ بوده است.
همچنین بر اساس آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان گمرک کشور، در چهار ماهه اول سال جاری ایران بیش از ۶۰ هزار تن انواع خرما به ارزش ۵۳ میلیون و ۵۱ هزار و ۱۷۰ دلار به بیش از ۵۲ کشور صادرات داشته است.
نظر شما