تهمینه غمخوار؛ بازار: رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی چهارشنبه هفته گذشته در مصاحبه با رویترز ضمن اشاره به پیامدهای خروج یکجانبه دونالد ترامپ از برجام و این مسئله که سیاست‌های وی موجب تشدید خطرات جهانی شده است، ابراز امیدواری کرد که جو بایدن، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده در خصوص توافق هسته‌ای با ایران وارد مذاکره خواهد شد.
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت که از زمان خروج امریکا از برجام، ایران در واکنش به این اقدام، اجرای تعهدات خود را در چارچوب برجام به تدریج کاهش داده است.
بر اساس گزارش رویترز، از نظر گروسی احیای توافق هسته‌ای با ایران در دوران ریاست جمهوری بایدن، به توافقی جدیدی نیاز دارد تا مشخص شود که چگونه کاهش تعهدات برجامی ایران باید به حالت قبل برگردد، البته موارد تخطی از برجام بسیار بیشتر از این حرفها است که بتوان به راحتی به آن بازگشت.
مدیر کل آژانس گفت: گفت وگو با ما ضروری خواهد بود. از زمانی که ابتدا برجام امضا شد و سپس به اجرا در آمد تاکنون خیلی چیزها تغییر کرده است. شرایط و زمینه‌ها عوض شده و لذا مذاکره کنندگان، سیاست گذاران در واشنگتن و تهران، می بایست خود را با این بستر و شرایط جدید منطبق سازند.
خبرنگار بازار در گفتگو با «بهروز کمالوندی» سخنگو و معاون رئیس سازمان انرژی اتمی ایران این موضوعات را مورد بررسی قرار داده که در ادامه آمده است:
* «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیراً اعلام کرده احیای برجام، نیاز به انعقاد توافق جدیدی در زمان جو بایدن، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده دارد تا مشخص شود چگونه باید بر نقض عهد ایران غلبه کرد. واضح است که باید پروتکل یا توافق نامه یا تفاهم یا برخی از سندهای جانبی وجود داشته باشد که به طور واضح مشخص کند که ما چه کاری باید بکنیم. ارزیابی شما از اظهارات وی چیست؟
در رابطه با پاسخ به این سوال باید بگویم که موضوعی که آقای گروسی مطرح کرده دقیقا آن چیزی نیست که در رسانه های بین المللی بازتاب داشته است. همانطور که آقای غریب آبادی نماینده و سفیر دائم کشورمان در وین اشاره کرده، این مسائل شیطنت رسانه ای بوده است. ایشان با آقای گروسی در این رابطه صحبت کرده و آقای گروسی توضیح داده که این مطلب آن چیزی نیست که در مصاحبه خود مطرح کرده است.
اما در عین حال، اگر فرض کنیم رافائل گروسی چنین اظهاراتی را مطرح کرده و گفته باشد که نیاز است میان آژانس و طرفین برجام هم یک مذاکره ای در خصوص نحوه پیگیری موضوعات صورت گیرد، چنین چیزی به هیچ وجه مورد قبول نیست، به طوری که آقای غریب آبادی هم اشاره کرده که آژانس نقشی در رابطه با این گونه مسائل و توافقات هسته ای ایران مگر به عنوان اجرای نقش ناظر موضوعات فنی و گزارش دهنده تحولات ندارد.
کمالوندی: بارها اعلام شده که آژانس حق ارائه اعلام نظر در خصوص برجام را ندارد
در حقیقت آژانس حق ارائه اعلام نظر در این خصوص را ندارد. همچنین به عنوان طرفی در نظر گرفته نمی شود که ملاحظات خاص خودش را داشته باشد. آقای غریب آبادی بر همین اساس جواب لازم را داده اند.
* مکانیسم نظارت آژانس از برنامه هسته ای ایران ذیل پادمان ها و پروتکل الحاقی تعریف شده است. ضمن اینکه بر ایران شدیدترین مکانیسم نظارتی آژانس حاکم است. از سویی «گروسی» خواهان تجدید نظر و ایجاد برجام جدیدی شده است. با توجه به این مسأله آیا «گروسی» می تواند به عنوان مدیر کل آژانس تقاضای مکانیسم جدیدی در برجام کند؟
آقای گروسی به عنوان مدیر کل آژانس نمی تواند تقاضای مکانیسم جدیدی را چه در ارتباط با برجام و چه در خصوص نوع فعالیت آژانس ناظر بر توافق میان ایران و سایر کشورها مطرح کند، مگر در محدوده مسائل پادمانی و پروتکلی آنهم در زمانی که جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا می کند.
در غیر اینصورت اگر ایران به هر دلیلی تمایل به اجرای پروتکل الحاقی به صورت داوطلبانه نداشته باشد، عملا نظارتها تنها از نوع پادمانی باقی می ماند که کاملا تعریف شده و مشخص هستند.
اگر ایران به هر دلیلی تمایل به اجرای پروتکل الحاقی به صورت داوطلبانه نداشته باشد، عملا نظارتها تنها از نوع پادمانی باقی می ماند که کاملا تعریف شده و مشخص هستند
* «گروسی» اعلام کرده با توجه به کاهش تعهدات ایران در برجام و افزایش سطح غنی سازی و و میزان ذخایر اورانیوم غنی شده باید تصمیماتی در سطح سیاسی گرفته شود. منظور «گروسی» ممکن است این باشد که در مذاکرات آتی با ایران، مکانیسم جدیدی برای نظارت و بازرسی از برنامه هسته ای ایران تعبیه شود. ارزیابی شما چیست؟
همانگونه که آقای غریب آبادی با آقای گروسی صحبت کردند، ملاحظاتی که مدیر کل آژانس مطرح کرده بود، در ارتباط با نفس موضوعات مرتبط با برجام نیست، بلکه گفته شده است که مرتبط با آژانس است.
البته همان زمان آقای غریب آبادی اعلام کرد که این موضوعات ارتباطی با آژانس ندارد. از آژانس در آغاز برجام دعوت شد تا بیاید و بر اساس توافق نقش نظارتی خود را در موضوعات فنی ایفا کند. اکنون هم اگر توافق ادامه پیدا کند، آژانس همان نقشی را ایفا خواهد کرد که تا کنون برای آن تعیین شده است. لذا نیازی به طرح مجدد موضوع، دخالت آژانس و عنوان کردن معیارها و ملاحظات و مطالب جدید نیست.
* سخنان «گروسی» بعد از اظهار نظر «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان صورت می گیرد که گفته بود برجام کنونی را باید کنار گذاشت و در خصوص برجام جدید مذاکره کرد. البته اینکه برجام به موضوعات موشکی و سیاست منطقه ای ایران کشیده شود قبلا توسط کشورهای اروپایی مطرح شده بود ولی سخنان «ماس» ناظر به این موضوع است که توافق هسته ای جدیدی نیز لازم است. ارزیابی شما چیست؟
اگر مقامات اروپایی یا غیر اروپایی بخواهند نظرات و یا ملاحظاتی برای خود داشته باشند، یک موضوع است، اما اینکه این موضوع مورد پذیرش یا عدم پذیرش جمهوری اسلامی ایران قرار بگیرد، موضوعی دیگری است. تاکنون مواضع کشورمان به گونه ای واضح و روشن مطرح شده است.
بارها گفته شده که مذاکره ای در خصوص برجام صورت نخواهد گرفت. همچنین، در رابطه با موضوعاتی غیر از برجام نیز مقامات جمهوری اسلامی ایران گفته اند که ایران بنا ندارد مذاکرات جدیدی داشته باشد. لذا هر موضعی از سوی هر مقام اروپایی یا غیر اروپایی مطرح می شود، مواردی است که پاسخ آن پیشاپیش داده شده است.
* آیا ایران تقاضای گروسی را خواهد پذیرفت؟
پاسخ این سوال کاملا مشخص و واضح است. جمهوری اسلامی ایران بنا نداشته و ندارد که وارد بحث و مذاکرات و ترتیبات جدیدی چه با طرف های برجامی و چه با طرف های دیگر از جمله آژانس شود.
البته خود رافائل گروسی نیز چنین ادعایی نداشته و ملاحظات و مطالبی که در رسانه ها مطرح شده را خود ایشان به نحوی تکذیب کرده ولی اگر به فرض اینکه وی مطلبی در اظهارات اخیر خود گفته باشد که دلالت بر این موضوع داشته باشد، می توانیم اینگونه بگوییم که هم اکنون از موضع مطرح شده قبلی خود عقب نشینی کرده است.
جمهوری اسلامی ایران بنا نداشته و ندارد که وارد بحث و مذاکرات و ترتیبات جدیدی چه با طرف های برجامی و چه با طرف های دیگر از جمله آژانس شود
* «کاظم غریب آبادی» متعاقب اظهار نظر «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که در گفتگوی تلفنی با وی، گروسی گفته در خصوص احیای برجام به خبرگزاری رویترز موضوعی را عنوان نکرده است. اما مطابق سخنان غریب آبادی موضوع نیاز به سندی برای آژانس، در صورت احیای برجام از سوی «گروسی» مطرح شده است. به نظر می رسد هدف گروسی از این اظهار نظر این باشد که تعهدات جدیدی ذیل برجام تعریف شود تا برای نمونه ایران نتواند سطح غنی سازی یا میزان ذخایر خودش را حتی در صورت عدم تعهد طرفهای مقابل برجامافزایش دهد(کاری که در حال حاضر صورت گرفت) و در صورت چنین اقدامی موضوع مستقیم به آژانس احاله شود و از آن طریق نیز به شورای امنیت برود(یعنی خارج از مکانیسم حل و فصل اختلافات مندرج در برجام). ارزیابی شما چیست؟
نه ملاحظاتی که توسط آقای گروسی مطرح شده مفهوم و مبنایش این است که ترتیبات جدیدی برای نظارت بر ایران صورت خواهد گرفت و نه ما حاضریم که چنین موضوعی را قبول کنیم.
بنابراین ما خود را گرفتار بازی های رسانه های بین المللی که اهداف خاصی را دنبال می کنند، نخواهیم کرد و مسیر خود را بر اساس مواضع روشن و شفافی که تا کنون مطرح کرده ایم، ادامه خواهیم داد.
نظر شما