بازارهای جهانی کار هر کسی نیست

بازار؛ گروه بورس: یک زمانی سیم کارت همراه پیش خرید کردم، زمانی هم در پیش فروش خودرو شرکت فعال داشتم، تا موسسات مالی و اعتباری با سودهای نجومی بازگشایی شدن پول خود را در آنجا پس انداز کردم. دلار و سکه و مسکن هم از دیگر بازارهای بود که در آن سرمایه‌گذاری انجام دادم. بازار سرمایه آخرین مکانی بود که قصد سرمایه‌گذاری در آن را گرفتم و سود خوبی هم کسب کردم اما با ریزش‌های شاخص کل، از این بازار زده شدم و به دنبال بازار جدید برای سرمایه‌گذاری می‌کردم. یکی از دوستانم می‌گفت که بازارهای مالی جهانی خیلی‌ها را پولدار کرده و ضرر چندانی هم در آن نیست، با چند ساعت آموزش ساده به راحتی می‌توانی پول خوبی به جیب بزنی.

شاید برای خیلی از شما هم داستان بالا آشنا باشد، داستان تکراری این روزها مردم ایران که به خاطر ترس از کاهش ارزش پولشان به دنبال جای برای سرمایه‌گذاری می‌گردند. این روزها هم که بازارهای جهانی مانند بیت کوین، فارکس، طلا و غیره بر سر زبان‌ها افتاده و حتی مراکزی هم پیدا شده که برای علاقمندان کلاس‌های آموزشی  می‌گذارند.

به قول برخی از اقتصاددانان افراد نمی‌توانند بازار بورس ایران را درست تحلیل کنند چطور در بازارهای جهانی با بازیگردان‌های پر قدرت می‌خواهند رقابت کنند. شاید در پاسخ این سوال بگویند که بازار بورس ایران استاندارد لازم را جهت تحلیل ندارد ولی بازارهای بین المللی استانداردهای لازم را دارد، فرضی که بیشتر می‌تواند توجیهی برای ورود به بازارهای بین المللی باشد.

مهدی سوری اقتصاددان و کارشناس بازارهای مالی در گفتگوی که با بازار داشت در باره بازارهای جهانی که این روزها استقبال خوبی هم در ایران از آن شده گفت که این نگاه ساده لوحانه است که با یک آموزش ۲۰ تا ۳۰ ساعته بتوانند در این بازارهای معامله کنند. او از مردم خواست که مراقب افراد سود جو در این میان باشند تا متضرر نشوند.

*به نظر می‌رسد که بعد از ریزش بازار سرمایه و متضرر شدن عمده سرمایه‌گذاران خرد، این افراد به دنبال بازار دیگری برای سرمایه‌گذاری می‌گردند و در این بین کم نیستند افرادی که بازارهای جهانی مانند فارکس، بیت کوین، طلا و غیره را پیشنهاد می‌کنند، نظر شما در مورد این بازارها چیست؟ آیا توصیه شما هم ورود به بازارهای جهانی است؟
مردم ما به خاطر انتظارات تورمی، نمی‌خواهند پول نقد در دستشان نگه دارند و این حق طبیعی آن‌ها است چرا که هر روز از ارزش پولشان کاسته می‌شود بنابراین هر فرصت سرمایه‌گذاری که شکل می‌گیرد، سرمایه خود را به در آنجا هدایت می‌کنند. زمانی  در موسسات اعتباری، زمانی هم خودرو پیش خرید می‌کردند، گاهی در دلار، مسکن، سیم کارت و زمانی هم سرمایه خود را  وارد بازار سرمایه می‌کنند، که اصطلاحا در این شرایط می‌گویند پول داغ است و کسی نمی‌خواهد پول را در دست خودش نگه دارد.

کسانی که در ایران در بازارهای بین المللی سرمایه‌گذاری می‌کنند روی اصل بازار سود نمی‌کند و از آن جای که ارزش ریال در برابر دلار در حال افت است زیان‌های آن با افزایش قیمت دلار داخلی جبران می‌شود

 الان همه بازارها به نوعی دچار رکود شده و مردم به دنبال یک فرصت جدید برای سرمایه‌گذاری می‌گردند و همیشه هم یک عده هستند که بخواهند از مردم سوء استفاده کنند و یکسری از راهکارهای ناشناخته‌تر را در پیش پای مردم بگذارند.

*نظر شما در مورد ارزهای دیجیتال و فارکس چیست؟
 ارزهای دیجیتال به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری قابلیت تحلیل ندارند، چون اصلا پشتوانه‌ای ندارند که بتواند که بر مبانی آن ارزش گذاری کنیم و همیشه دست خوش تغییرات می‌باشد در نتیجه قیمت آن می‌تواند چندین برابر رشد یا افت کند. من از یکی از بزرگان سرمایه گذاری بین المللی نقل می‌کنم، زمانی که از آن پرسیدن چرا در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری نمی‌کنید، گفته بود: «من زیان‌های زیادی کردم در سرمایه گذاری روی چیزهای که فکر می‌کردم می‌شناسم کردم، چرا باید جای سرمایه گذاری کنم که از آن شناخت ندارم».

به نظر من استخراج ارزهای دیجیتال با توجه به ارزان بودن انرژی در ایران توجیه اقتصادی دارد، همچنین استفاده مبادلاتی از آن به خاطر محدودیت‌های ورود و خروج پول در کشور می‌تواند، جایگزین خوبی باشد، اما رویکرد سرمایه گذاری روی آن بر اساس بخت و اقبال است. چیزی که مردم باید در نظر داشته باشند این است که اگر پولی را در این زمینه سرمایه‌گذاری کردند از دست رفت به زندگی آن لطمه وارد نکند.

مردم را همه جانبه به بازار سرمایه دعوت کردیم و آن‌ها را وارد میدانی کردیم که متضرر شدیم و مالشان را از دست دادند، حالا آمدیم نصیحتشان می‌کنیم، این واقعا رفتار درستی نیست

در مورد جفت ارزها باید بگویم که ابزارهای تکنیکال در بسیاری از جای دنیا روی این جفت ارزها و بازار فارکس شکل گرفتند که تکنیکال آن نسبت به تکنیکال بازار ما بهتر جواب می‌دهد اما بازیگردان‌های پر قدرتی هم دارند و اینکه فکر کنیم در اینجا نشستیم و با یک دوره ۲۰ ساعته تکنیکال بتوانیم مانند یک شرکت سرمایه‌گذاری در لندن و نیویورک بازددهی داشته باشیم نگاه ساده لوحانه است، چرا که تکنیکال آن را می‌توانم بررسی کنم اما برای بررسی بنیادی آن باید بسیار از متغییرهای را در نظر بگیریم.

کسانی که در ایران در بازارهای بین المللی سرمایه‌گذاری می‌کنند روی اصل بازار سود نمی‌کند و از آن جای که ارزش ریال در برابر دلار در حال افت است زیان‌های آن با افزایش قیمت دلار داخلی جبران می‌شود.

*شاید این خبر را شنیده باشید که برخی از سرمایه‌گذاران خارجی در دوران رشد بازار در شش ماهه ابتدای سال سود خوبی را از بازار سرمایه ما کسب کردند و جالب است که این سرمایه‌گذاران در زمان نزدیک شدن به ریزش بازار پول خود را از بازار خارج کردند، به نظر می‌رسد که بازارهای ایران، بازارهای جذابی برای سرمایه‌گذاران خارجی است، آیا این نشان از شناخت بهتر آن‌ها از بازارهای داخلی ما دارد؟ آیا ابزارهای تحلیلی آن‌ها از ابزارهای ما قدرتمندتر هستند؟

در کل تمایل به سرمایه گذاری در کشور ما از جانب تیم‌های سرمایه‌گذاری خارج از کشور بسیار بالا است، بعد از برجام هیات‌های مختلفی از سرمایه‌گذاری در ایران استقبال کردند و خواهان این امر بودند. زمانی که بانک‌ها ما سود ۲۰ درصد به سپرده گذاران می‌دادند، چنین سودی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی رویایی بود و علاوه بر آن تنها ریسک حاکم بر سرمایه گذاری آن‌ها برابری دلار و ریال بود، به هر حال تمایلات برای سرمایه گذاری وجود دارد اما زیر ساخت‌ها لازم هنوز برای این امر فراهم نیست.

افرادی در دنیا وجود دارند که متخصص بازارهای نوپا و کوچک هستند، یکی از متخصصی‌ترین این افراد «جورج سروس» است که متخصص بازارهای نو پا، کوچک و شناخت بازارهای بحرانی هستند چون ۱۰۰ کشور این بحران‌ها را دیدند یا خودشان در آن بحران ایجاد کردند، همچنین او متخصص نوسانگیری در بازارهای مختلف است.

ما اگر زیر ساخت انتقال پول را هم داشته باشیم، بازار سرمایه ما استاندارد لازم را برای بازیگردان‌ها ندارد و قائدتا در جنگل چه کسی پیروز است؟ کسی که قدرت بیشتری دارد به عبارتی جایی که حساب و کتاب ندارد به راحتی افراد قدرتمند پیروز می‌شوند. چنین چیزهای که ما در بازار امروز خود تجربه می‌کنیم آن‌ها در سال‌ها قبل در بازارهای دیگر تجربه کردند و دانش آن را مکتوب کردند.

*با توجه به وضعیت کنونی بازار داخلی ما و همچنین تبلیغاتی که در مورد بازارهای بین المللی صورت می‌گیرد چه پیشنهادی برای سرمایه‌گذاران دارید؟
آنقدر مسئولین، ما و دیگران توصیه کردیم که گاهی اوقات آدم خجالت می‌کشد، یعنی آمدیم مردم را همه جانبه به بازار سرمایه دعوت کردیم و آن‌ها را وارد میدانی کردیم که متضرر شدیم و مالشان را از دست دادند، حالا آمدیم نصیحتشان می‌کنیم، این واقعا رفتار درستی نیست باید به افراد آن چیزی را که به خاطر آن به بازار دعوتشان کردیم بدهیم.

یک زمانی می‌گویم که بازار استاندارد است و این گونه کار می‌کند و سپس مردم را به بورس دعوت می‌کنیم، اما یک زمانی  از طریق اپلیکیشن بانکی آن را به بازار سهام درگیر می‌کنیم که اینجا جای نصیحت نیست.

کسانی که می‌خواهند واقعا سرمایه گذاری کنند افرادی که ۲۰ درصد ضرر کرده باشند به راحتی سهمشان را می‌فروشند ولی افراد که ۵۰ درصد ضرر کردند به این راحتی از این بازار خارج نمی‌شوند و صبر می‌کنند تا به قیمت خریدشان برسند.

اگر کسی نتواند فراموش کند که سهام خود را به چه قیمتی خریداری کردند، ممکن است دچار معاملات انتقامی شوند و فعالیت خود را در بازار به خاطر جبران زیان خود ادامه دهند به همین دلیل به سمت معاملات انتقامی مثل هر نوع فعالیتی که از سر انتقام‌گیری و فاقد منطق باشد بروند که ممکن است زیان خود را بیشتر کنند مانند روش میانگین کم کردند یا ورود پول‌های ضروری زندگیشان به بازار.

نکته اول اینکه افراد از معاملات انتقامی دوری کنند و فراموش کنند چقدر ضرر کردند، اگر حاضر نیستید که در این بازار ضرر کنید، از آن خارج شوید. نکته بعدی که بارهای گفته شده و باز هم می‌گویم افراد پول ضروری زندگیشان را وارد بازار نکنند و همچنین روی حمایت هیچ کسی حساب نکنند. گفتیم که با سه عامل، دارایی، سود آوری و حمایت در بازار تحلیل کنید اما الان حمایت را باید کنار بگذارید  و تنها روی شرکت‌های سرمایه‌گذاری کنید که روی دارایی و سود آوری برسند.