گفتگوی اختصاصی بازار با «نوام چامسکی»؛ به شخصیت بایدن علاقه‌ای ندارم/ نوعی مبارزه طبقاتی در مقیاس جهانی را شاهدیم

جواد حیران نیا؛ بازار: «نوآم چامسکی» یک زبان‌شناس، فیلسوف آنارشیست و نظریه‌پرداز آمریکایی است. او پدر زبان‌شناسی مدرن است. نظریهٔ معروف وی دستور زایشی-گشتاری است که در دههٔ ۶۰ میلادی انقلابی در زبان‌شناسی معاصر ایجاد کرد. مقالات و کتاب‌های نوام چامسکی آغازگر پژوهش‌های نوینی در عرصهٔ روان‌شناسی زبان شد. همچنین وی مقالات متعددی در نقد سیاست‌های خارجی دولت ایالات متحده آمریکا دارد. او استاد بازنشستهٔ دپارتمان فلسفه و زبان‌شناسی مؤسسه تکنولوژی ماساچوست(MIT) آمریکا است.

متن زیر گفتگوی اختصاصی خبرنگار بازار با این نظریه پرداز برجسته معاصر است.

*چند وقتی بود که تقاضای مصاحبه داشتم که جنابعالی فرصت نمی کردید. ظاهرا شیوع کرونا هم شرایط متفاوتی را برای شما رقم زده است؟
بله کارهای زیادی دارم و در آستانه ۹۲ سالگی نیز هستم. در حال حاضر هم به خاطر شرایط کرونا ملاقاتی با کسی ندارم و حجم کارها در این ایام نیز بیشتر شده است.

*به نظر شما شیوع کرونا چه اثری بر جهان بینی ما به جای خواهد گذاشت؟
کرونا فرصتی برای انتخاب در مورد اینکه چه جهانی از درون آن پدید خواهد آمد را به ما می دهد. در این زمینه ممکن است انتخابهای متفاوتی وجود داشته باشد.

۴۰ سال است که با سیطره نئولیبرالیسم مواجه هستیم. این سیستم مبتنی بر «نظارت بیشتر، کنترل بیشتر» است. اما در کنار آن شاهد هستیم جنبشهایی در کف خیابانهای آمریکا شکل گرفته که این سیستم را به چالش می کشد. جنبشهای زیست محیطی هم در اروپا و آمریکا و سایر جنبشها در تلاش برای حرکت به سوی جهانی متفاوت هستند.

بر این اساس شاهد نوعی مبارزه طبقاتی در مقیاس جهانی هستیم.

*شاهد بودیم شما از «جو بایدن» حمایت می کردید. این در حالی است که شما نقد کلی به سیاستهای آمریکا دارید. دلایل حمایت شما چه بود؟
من زیاد به شخصیت بایدن علاقه ندارم. من درباره او نظری ندارم. من به چگونگی انجام کارها علاقه مندم. به هر حال او مجبور است به پایگاه اجتماعی «برنی سندرز» هم توجه داشته باشد. اگر ۱۰ سال پیش از من سال می کردید که آیا شخصی مانند برنی سندرز می تواند محبوب ترین چهره سیاسی آمریکا باشد، می گفتم دچار توهم شده اید. اما این در واقع در سال ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و همچنان ایجاد یک حرکت قابل توجه است.

من نمی دانم بایدن در ذهن چه چیزی دارد ولی مجبور است برخی کارها را مثلا در عرصه سیاست آب و هوایی انجام دهد.

اما در نظر داشته باشید که موقعیت جناح چپ در آمریکا همیشه این گونه بود که شما تمام وقت کار می کنید و هر چند وقت یک بار رویدادی به نام انتخابات رخ می دهد. این باید ۱۰ یا ۱۵ دقیقه شما را از سیاست قدرت دور کند. سپس دوباره به کار خود بازمی گردید.

*ارزیابی کلی شما از سیاست ترامپ چیست؟ در مصاحبه ای او را از هیتلر و استالین هم بدتر خواندید. دلیل این موضوع چه بود؟
در حال حاضر شاهد شکل گیری یک «بین الملل مترقی» هستیم. این جنبش مبتنی بر جنبش سندرز در ایالات متحده و جنبش Yanis Varoufakis's DiEM۲۵ در اروپا است، که یک جنبش فراملی اروپایی است که به دنبال تقویت اتحادیه اروپاست و درصدد رفع نواقص آن است.

حال یک بین الملل ترامپی که من اسم آنرا «بین الملل مرتجع» می گذارم را نیز شاهد هستیم. در این «بین الملل مرتجع» شاهد شبه دیکتاتورهایی مانند بولسونارو که یک دلقک ترامپی است هستیم. دیکتاتورهای خاورمیانه، دیکتاتورهای حاشیه خلیج فارس، مصر سیسی (بدترین دیکتاتوری تاریخ مصر)، هند مودی(در تلاش برای از بین بردن دموکراسی هند که آن را به یک شبه دیکتاتوری هندو بنیادگرا تبدیل کرده است) و اوربان در مجارستان و اسرائیل، که در حال حرکت به جناح راست است بخشی از آن است.

ترامپ همه توافق نامه های بین المللی را از بین برد. او تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند هر چند هیچ حمایتی را دریافت نکرد. او شبیه یک پدرخوانده رفتار می کند و دیدگاه دیگران برایش مهم نیست. برای او حقوق بین الملل و نهادهای بین المللی ارزشی ندارند.

او رژیم کنترل تسلیحات را از بین برد. ترامپ از هیتلر و استالین هم بدتر است. اگرچه هیتلر و استالین جان انسانهای زیادی را گرفتند ولی ترامپ به صورت سازماندهی شده زندگی همه مردم کره زمین را با سیاستهای خود به خطر انداخت.