بازار؛ گروه کشاورزی: پالونیا سریع الرشدترین درخت جهان است که امروز در ۹۰ کشور دنیا کشت می شود و از چوب صنعتی آن درآمدزایی بالایی نیز ایجاد می شود. کشور ایران نیز یکی از این ۹۰ کشور نامبرده است که کشاورزان بسیاری اقدام به کشت این درخت در مزارع خود کرده اند. اگرچه منتقدان و مخالفان بسیاری پالونیا را گونه ای مهاجم می دانند اما مدافعان آن نیز معتقدند تا به حال هیچ استدلالی که پشتوانه علمی داشته باشد از سوی مخالفان ارائه نشده است.
در این راستا خبرنگار «بازار» گفت و گویی با «نوروزعلی حسن‌عباسی، عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و پدر معنوی پالونیا» که در دهه ۷۰ اقدام به وارد کردن این درخت به ایران کرد انجام داده است که در ادامه می خوانید.
*چه شد که ترغیب به وارد کردن گیاه پالونیا به ایران شدید؟
یکی از تحقیقات ما روی گیاهان خاص در ایران و سراسر دنیا است و یکی از این گیاهان خاص درخت پالونیا است که به دلیل اهمیتی که در دنیا پیدا کرد تصمیم گرفتیم این گیاه را به ایران بیاوریم.
در واقع هدف ما این بوده که باغ گیاه شناسی دانشگاه را که جنبه آموزشی، تحقیقاتی و تفرجگاهی دارد در سطح ۳۰ هکتار در جنگل آموزشی ایجاد کنیم که خوشبختانه این اتفاق افتاده است. در این ارتباط به سوژه های فوق العاده ای می رسیم مثل درخت غول و درخت پالونیا که گونه های خاص هستند که کاربردهای خاصی دارد به طوری که پالونیا در برخی کشورها به نام گیاه شگفت انگیز چین شناخته می شود.
وقتی پالونیا را آوردیم و دیدیم که دوره بهره برداری آن کوتاه است، سریع الرشدترین گونه جهان است. از سوی دیگر چوب قابل استفاده در همه صنایع می دهد، علوفه گیاهی اش چند منظوره است، لذا تصمیم گرفتیم اول آزمایش کنیم و مطمئن شویم که آیا در طبیعت ما عمل می آید و همه این خصوصیات را در اینجا نیز نشان می دهد یا خیر. به این ترتیب ۱۵ سال وقت گذاشتیم و مشاهده کردیم که حتی برخی کاراکترها را نشان داده که از رویشگاه اصلی خود که کشور چین است بهتر بوده است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم این گیاه را ترویج کنیم تا در مزارع و فضاهای سبز شهری کاشته شود. امروز ۳۶ سال از کشت این درخت می گذرد و در بین کشاورزان فراگیر شده است.
پالونیا سریع الرشدترین گونه جهان است که علاوه بر داشتن علوفه گیاهی چند منظوره، چوب آن در همه صنایع قابل استفاده است
*اینکه گفتید یکی از مزایای پالونیا دارا بودن علوفه گیاهی چند منظوره می باشد، به چه معنا است؟
اصولا اگر قرار باشد درخت کاری کنیم باید یکسری آیتم ها را در نظر بگیریم. به عنوان مثال وقتی قرار باشد در خیابان درخت کاشته شود باید ریشه های درخت عمیق باشد که جدول را نشکند و موزائیک های خیابان را بلند نکند. از سوی دیگر نباید آلرژی زا باشد یعنی گرده، گرد و خاک و کُرک ندهد که برای مردم درسر ساز باشد.
همچنین نباید عمرش کوتاه باشد بلکه باید حداقل ۲۵۰ تا ۵۰۰ سال استوار باشد و به اصطلاح دیرزیست باشد. علاوه بر این نباید آیتم های آزار دهنده ای مانند بوی بد یا خار داشته باشد. به درختانی که این خصوصیات را دارا باشد درخت چند منظوره گفته می‌شود.
* پالونیا چه ویژگی هایی دارد که به کشاورزان توصیه می شود این درخت را در مزارع خود بکارند؟
ما نیز درخت پالونیا را برای کشت در مزارع به کشاورزان به دلیل قابلیت های بالایی که دارد توصیه می کنیم؛ از جمله اینکه بسیار تند رشد است و به عنوان مثال در گیلان ۵ ساله به قطر ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر میرسد و به اصطلاح صنعتی می شود! در حالی که در دنیا هیچ گیاه چوبی و الواری نداریم که ظرف ۵ سال به این قطر برسد. این در شرایطی است که درخت صنوبری که در گیلان کشت می شود در مدت ۱۵ سال به این قطر می رسد و برای زراعت چوب استفاده می شود.
ویژگی دیگر پالونیا این است که چوبی که تولید می کند در سراسر جهان و در صنایع مختلف کاربرد دارد به همین دلیل بازار جهانی دارد.
اگرچه ممکن است چوب این درخت به مقاومت بسیاری از چوب ها نرسد اما مزایایی دارد که می توان با آن حتی قاشق، چنگال، مداد، پیانو، مبلمان، هواپیما و کشتی هم ساخت!
مورد بعدی این است که غیر از چوب الیافی دارد که کاغذ تولید می کند اگرچه ممکن است که کاغذ تولیدی با این چوب به پای کاغذ زیراکس نرسد اما ما در کشور به همه نوع کاغذ نیاز داریم.
از سوی دیگر همانطور که گفتم درختی است که علوفه خوبی می دهد یعنی هم خشک هم تر آن را آبزیان و پرندگان می خورند! چون مواد پروتئینی آن بالا است و خوش خوراک است. پالونیا همچنین گیاهی است که گل دار و سایه گستر است و با ایجاد چشم انداز در سطح شهرها باعث جذب گردشگر می شود.
علاوه بر این گل این درخت علاوه بر اینکه عطر دارد گرده زا نیز هست و به عبارتی محبوب زنبورها است و در نتیجه برای تولید عسل کاربردی است. این در حالی است که برگ های درخت نهایتا ظرف یک ماه می پوسد و می توان از آن به عنوان کامپوست استفاده کرد یعنی تبدیل به خاک زراعی خوب می شود.
از دیگر ویژگی های چوب پالونیا این است که سوخت ایجاد می کند یعنی زغال خوب و عالی تولید می کند که بادوام است و ضمن تولید حرارت بالا دود کمی دارد. به طوری که در دنیا از آن زغال صنعتی تولید می کنند و حتی در برخی کشورها از آن باروت تولید می شود!
همچنین برای خانه سازی، سوله سازی، ایجاد پل و غیره از آن استفاده می شود به همین دلیل پالونیا را در دنیا با نام هایی مانند «گیاه ثروت، معجزه و برکت» می شناسند.
از سوی دیگر کشاورزان گل های درخت پالونیا را خشک می کنند و برای دمنوش از آن استفاده می کنند. گل برگ های این گیاه همچنین برای درمان بیماری های ریوی و تنفسی استفاده می شود. به این ترتیب وقتی یک کشاورز درخت پالونیا را در مزرعه خود کشت می کند تقریبا بیمه است و از بسیاری از جوانب این درخت منتفع می شود.
جالب است بدانید درخت پالونیا امروز در ۹۰ کشور کشت می شود و از آن برای درآمدزایی بهره برداری می شود.
در دنیا هیچ گیاه چوبی و الواری نداریم که مثل درخت پالونیا ظرف ۵ سال به قطر ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر برسد
*آیا درخت دیگری وجود دارد که تا به این حد کاربرد داشته باشد؟
به این حد خیر. درست است که درختان چند منظوره دیگری مانند چنار نیز داریم اما به آن اندازه که پالونیا کاربردی است، کارایی ندارد. به عنوان مثال چنار هم تند رشد است اما مانند پالونیا گل دهی ندارد. از سوی دیگر مانند پالونیا در برابر باد و طوفان مقاوم نیست. علاوه بر این جداول شهری اغلب شکسته است چون ریشه های چنار سطحی است و بسیار رشد می کند.
*کشت درخت پالونیا مخالفانی نیز دارد. دلایل مخالفت ها چیست؟
اصولا هر پدیده نویی که می آید با مخالفت هایی مواجه می شود. به عنوان مثال در تاریخ آمده است که وقتی اولین ترن دودی تهران-شهرری راه افتاده بود افرادی با آن مخالفت کرده بودند. در حقیقت این مخالفت ها اگر نباشد جای شک دارد منتها حرف ما این است که مخالف باید استدلال و دلیل محکمه پسند و مبتنی بر تحقیق داشته باشد. اما منتقدان و مخالفان کشت درخت پالونیا تا به حال هیچ تحقیقی در این خصوص انجام نداده اند و فقط ابراز مخالفت می کنند.
درست است که پالونیا نیز ایراداتی دارد اما به طور کل اگر بخواهیم نمره بدهیم گیاه پالونیا از ۱۰۰ نمره ۸۰ نمره را می گیرد پس چه گیاهی را می توان جایگزین این گیاه کرد که چنین جایگاهی داشته باشد که هم بتوان در گرگان کاشت هم در کرمان! و بعد ظرف ۵ سال در شمال و ۱۰ تا ۱۲ سال در کرمان چوب صنعتی با ارزش تولید کند.
آیا برای ما عیب ندارد که همچنان چوب بستنی، چوب کبریت، مداد، سیخ کباب و غیره را از خارج وارد می کنیم! آیا نمی‌توانیم این ها را در داخل تولید کنیم؟
در دنیا از چوب پالونیا زغال صنعتی تولید می شود و حتی در برخی کشورها از آن باروت می سازند!
از سوی دیگر ما پالونیا را برای کشت در داخل مزارع و به اصطلاح در عرصه های خصوصی توصیه می کنیم و نمی گوییم در جنگل ها کشت شود که منتقدان اینگونه مخالفت می کنند. این در حالی است که امروز در دنیا تک کشتی در حال از بین رفتن است و در هر زمین زراعی حداقل باید دو کشت داشته باشیم لذا در حالی که هزاران هکتار زمین زیر کشت گندم یا چای است می توان درخت پالونیا را نیز در آن کاشت و از مزایای آن بهره برد.
از سوی دیگر یک بخش مخالفت ها به دلیل این است که این درخت یک گونه غیر بومی است و می گویند تهدید کننده است! با این وجود ما ۱۵ سال روی این گیاه تحقیق کرده ایم و به این یقین رسیده ایم که تهدید کننده نیست. از سوی دیگر ۹۹ درصد محصولاتی که امروز در کشور کشت می شود مثل هندوانه، گوجه فرنگی، سویا، مرکبات و غیره متعلق به ایران نیست و از مناطق دیگر و کشورهای دیگری وارد کشور شده است و تهدید کننده هم نیست.
*با توجه به اینکه بحث چوب صنعتی موضوع مهمی در کشور است پالونیا چه میزان از چوب صنعتی مورد نیاز ما را می تواند تامین کند؟
امسال سازمان جنگل ها اعلام کرده است که ۳ میلیون متر مکعب چوب باید وارد کنیم در حالی که جنگل را تعطیل کرده اند، تحریم هم هستیم و ارزی هم نداریم! پس می ماند چوبی که از طریق هرس درختان و همچنین چوبی که از زراعت چوب صنوبر در باغات تولید می شود که مجموعا ۹ تا ۱۰ درصد می شود. لذا ما ۹۰ درصد چوب صنعتی نیاز داریم. حال سوال من از مخالفین و منتقدان این است که در شرایط فعلی این حجم را از کجا باید تامین کرد!؟
نظر شما