خودروهای ۲۰ سال پیش نیاز مردم را تامین نمی کنند/ مطالبات قطعه سازان نباید تاخیر بخورد

بازار؛ گروه خودرو: در شرایطی که خودرو سازان بین المللی هر روز خودروهای جدیدتری با فناوری به روز به بازار عرضه می کنند و سعی در ارتقای کیفی محصولاتشان دارند، در اینجا مشتریان بازار خودرو از کاهش محسوس کیفیت محصولات دو خودرو سازی بزرگ کشور گله می کنند. موضوعی که دوباره با آمدن علیرضا رزم حسینی وزیر صنعت، ‌ معدن و تجارت بر سر زبان ‌ها افتاده است. از همین رو باید ضمن شناسایی عوامل کاهش کیفیت در خودرو سازی‌ها چاره‌ای برای رفع مشکلات و افزایش کیفیت محصولات اندیشید تا اگر خودرو سازی‌ها در شرایط تحریم‌ ها توان ارائه محصولات جدید متناسب با نیاز روز را ندارند حداقل تولیدات جاری شان با کاهش کیفیت مواجه نشوند. در همین راستا به سراغ محمود نجفی سهی، عضو هیات مدیره انجمن صنایع همگن قطعه سازان کشور رفتیم تا ببینیم حلقه مفقوده کیفیت کجا است؟

* وقتی موضوع کاهش کیفیت محصولات خودرو سازان داخلی مطرح می شود انگشت اتهام اکثر کارشناسان این حوزه به سمت قطعه سازان نشانه می رود و می گویند اگر قطعه ساز، ‌قطعات با کیفیت تولید و تحویل خودرو سازان بدهد کیفیت با کاهش مواجه نمی شود، به عنوان یک قطعه ساز چه دفاعی در مقابل این اظهار نظرها دارید؟
نباید کاهش کیفیت خودرو را فقط گردن قطعه ساز انداخت و مجموعه‌ای در این مساله مقصر هستند. بنابراین همانطورکه در کاهش کیفیت قطعه ساز مقصر شناخته می شود، ‌خودروساز هم مقصر است و بیشتر تقصیر هم به گردن خودروساز است چون خودش ضوابط کیفیتی را برای قطعه ساز تعیین می کند؟ بنابراین اگر قطعه‌ای نمی تواند استانداردهای خودروساز را تامین کند، ‌ چرا تحویل می گیرند که بعد کاهش کیفیت را به گردن تمام قطعه سازان بندازند؟

* اواخر سال گذشته مدیرعامل یکی از خودروسازی ها مدعی شد، اجازه ورود قطعات بی کیفیت را به خط تولید نمی دهد اما به دلیل تولید خودروهای ناقص در عمل مجبور شد هر قطعه ای که به کارخانه خودروسازان ورود می کند را تحویل بگیرند، چقدر این مساله کمبود قطعات و تحریم‌ها منجر به کاهش کیفیت شده است؟ خودروساز برای عبور از این وضعیت باید چه کار کند؟
برای پاسخ به این سوال اول خودروسازان باید به این سوال پاسخ دهند که چرا کمبود قطعات وجود دارد؟ بنده به این سوال پاسخ می دهم، وقتی ۷ تا ۸ ماه پول قطعه ساز را نمی دهند و قطعه سازی که نیاز ارزی دارد و نمی تواند با کمبود نقدینگی به موقع ارز دریافت کند توان تولید هم ندارند. بنابراین تولید قطعات خودرو کاهش می یابد، ‌این نیز در شرایطی است که قیمت مواد اولیه به شدت بالا رفته است. به طوری که یک روزی دلار ۳ هزار تومان بود الان دلار ۳۰ هزار تومان است و همه چیز حتی از دلار ۳۰ هزار تومان هم گران تر شده است.

یک زمانی ورق آهن کیلویی ۲ هزار تومان بود اما امروز همان ورق ۳۰ هزار تومان است. اگر دلار ۱۰ برابر شده، مواد اولیه مورد نیاز قطعه سازان ۱۵ برابر افزایش قیمت داشته است. بنابراین در شرایطی که سرمایه در گردش قطعه ساز باید افزایش یابد می بینیم که پرداختی خودروسازان به قطعه سازان با تاخیر بسیار زیادی انجام می شود.

این هم در حالی است که خودروسازان خودرو را پیش فروش می کنند و پیش پیش پول می‌گیرند و پول قطعه ساز را ۸ ماه بعد می دهند که نتیجه آن چیزی جز کاهش توان مالی قطعه ساز نیست و همین می شود که قطعه ساز تمام دارایی اش را گرو می ذارد تا بتواند تولید را ادامه دهد اما این مساله هم یکبار دوبار جواب می دهد و بار سوم دیگر نمی تواند نه از کسی قرض کند و نه بانک ها وام می دهند؟ پس کمبود قطعات و تولید ناقص خودروسازان به نحوه پرداخت و قیمت گذاری قطعات بر می گردد. آن قسمت که قطعه ساز مقصر است، خودروساز کوتاه می آید و به عنوان قطعه ساز می گویم کوتاه نیایید، البته کاهش کیفیت قطعات چندان به قطعه ساز هم مربوط نمی شود. وقتی کیفیت مواد اولیه کاهش یافته است، قطعه ساز چکاری می تواند انجام دهد؟

* کاهش کیفیت مواد اولیه به چه دلیلی است؟ مواد اولیه داخلی یا وارداتی بیشتر با مشکل همراه هستند؟
متاسفانه سودجویان در بازار جولان می دهند و هر زمانی که می خواهیم مواد اولیه خریداری کنیم باید هزینه بالایی را برای آنالیز آن پرداخت کنیم تا ببینیم مواد اولیه ای که سفارش داده ایم را دریافت کرده ایم یا نه؟  تمام این موارد می تواند به کاهش کیفیت قطعات منتهی شود که هرچقدر هم قطعه ساز در تلاش برای تولید قطعات با کیفیت باشد اما این مسائل از دستش خارج است. بنابراین توصیه‌ام به خودروسازان این است که اگر کاهش کیفیت از سوی قطعه ساز بود، ‌ قطعه را تحویل نگیرند، ‌ هرچند خودروسازان با یکسری از قطعه سازان به دلایل خودشان مدارا می کنند که این موضوع هم به دیگر قطعه سازان مربوط نیست.

البته اگر مشکل کاهش کیفیت در مواد اولیه است، دولت باید ورود کند و فولاد، ‌پتروشیمی و هر بخشی که اقدام به عرضه کالای کم کیفیت می کند را مجبور کند مواد اولیه مناسب ارائه دهد. اما شاهد این هستیم که فولاد و پتروشیمی هر کاری بخواهند انجام می دهند، ‌خودروساز هم در زمان تحویل قطعات توجهی ندارد بعد تمام تقصیرات را به گردن قطعه ساز می اندازند. بنابراین همگی با هم مقصر هستیم.

* برخی به تولید خودروهای ۲۰ سال پیش انتقاد می کنند و می گویند اگر خودروسازان به فکر طراحی محصولات جدیدتر بودند کم کم نوآوری به خط تولید ورود می کرد و کیفیت هم به موازات آن ها افزایش می یافت، نظر شما در این باره چیست؟
بله، خودروهای ما متعلق به ۳۰ سال پیش هستند و کیفیتی که ۲۰ سال پیش از پراید انتظار بود مطلوب به نظر می رسید اما ‌امروز از خودروی امروزی کیفیت دیگری مورد انتظار است و تکنولوژی پیشرفت بالایی را پشت سر گذاشته است. ذائقه مردم تغییر کرده بعد هنوز می خواهیم پراید را با چینی مد روز و مرسدس بنز آلمانی مقایسه کنیم؟ این سیاست گذاری اشتباه دولت است که ۳۰ سال پراید و پژو می سازیم.

البته مشکل به همین جا منتهی نمی شود و گاهی شاهد این هستیم که قطعات برخی خودروها در بازار کم است و باید در این باره هم بگویم وقتی خودروسازان بدون توجه به بازار مصرف از هر خودرو هزار دستگاه وارد و مونتاژ می کنند برای قطعه ساز تامین قطعات آن‌ها توجیه اقتصادی ندارد و همین می شود که ناچار می شوند تامین قطعات را از هر راهی انجام دهند. چرا ایران خودرو و سایپا برنامه مشخصی برای تولید ندارند؟

هر کدام چند مدل خودرو در کارخانه های خود مونتاژ می کنند؟  بعد از تمام این توضیحات به اینجا می رسیم که کل سیاست گذاری صنعت خودرو، عملکرد خودروسازی و تولیدکنندگان مواد اولیه قطعات خودرو اشتباه است. عملکرد قطعه ساز هم زیر سوال است اما بخشی از آن مربوط به خودش است. بنابراین مردم حق دارند گله کنند اما همه این گله در نهایت نباید منتهی به خودروساز و قطعه ساز شود بلکه بخش عمده آن مربوط به سیاست اشتباه مسئولان است.