بازار؛ گروه کشاورزی: میر ولی صفر زاده، قائم مقام سابق سازمان امور عشایر ایران در خصوص چالش ها و خدمات مورد نیاز جامعه عشایر به خبرنگار «بازار» گفت: نیازهای عشایر دو دسته است؛ یکی نیازهای خانوار است که تامین آذوقه و سوخت شان است که معمولا توسط تشکل های آنها تامین می شود. مورد بعدی هم بحث تامین نیاز علوفه دام است.
صفر زاده افزود: تامین علوفه عشایر معمولا تابع وضعیت کشور است چون بخشی از علوفه مورد نیاز وارداتی است و وقتی با مشکلاتی مانند مشکلات اخیر مواجه می شوند آنها نیز با سختی مواجه می شوند.
وی در پاسخ به این سوال که عشایر چند درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهد، گفت: بر اساس سرشماری قبلی ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بود و بر اساس سرشماری ۹۸-۹۹ به ۱ میلیون و ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار نفر رسیده است.
صفر زاده ادامه داد: به این ترتیب جامعه عشایر حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار نفر کاهش جمعیت داشته است.
کاهش جمعیت عشایر یک سیر تاریخی دارد به طوری که در دهه ۲۰، حدود ۳۸ درصد جامعه کشور را عشایر تشکیل می داد و الان این جمعیت به کمتر از ۲ درصد رسیده است
پویایی عشایر وابسته به مراتع است و عرصه مرتعی روز به روز تنگ تر می شود
وی در خصوص عمده دلایل کاهش جمعیت عشایر نیز اظهار داشت: چون عشایر وابسته به مرتع هستند و عرصه مرتعی نیز روز به روز تنگ تر می شود. از سوی دیگر مشقت های زندگی عشایر باعث می شود که عشایر به ناچار شهرنشین یا روستا نشین شوند.
صفر زاده تصریح کرد: کاهش جمعیت عشایر یک سیر تاریخی دارد به طوری که در دهه ۲۰، حدود ۳۸ درصد جامعه کشور را عشایر تشکیل می داد و الان این جمعیت به کمتر از ۲ درصد رسیده است.
وی گفت: به عبارت دیگر در حال حاضر حدود ۱.۷ درصد جمعیت کشور را عشایر تشکیل می دهند.
قائم مقام سابق سازمان امور عشایر ایران در خصوص تبعات منفی کاهش جمعیت عشایر خاطر نشان کرد: عشایر یک جمعیت مولد است بنابراین وقتی دچار کاهش جمعیت می شود از میزان تولید نیز کاسته می شود.
صفرزاده ادامه داد: از سوی دیگر بستگی دارد که این جمعیت در کجا ساکن شوند؛ یعنی اگر در روستا اسکان داده شوند و فعالیت کشاورزی داشته باشند که همچنان مولد می مانند و از دامداری به سمت زراعت و باغداری حرکت می کنند. اما اگر شهر نشین شوند به دلیل اینکه مهارت خاصی ندارند حاشیه نشین و مصرف کننده می شوند.
وی افزود: اما چون سیاست سازمان اصولا این بوده است که اسکان بدهد بخش عمده ای از این جمعیت کم شده در قالب اسکان بوده است یعنی کشاورز و تولیدکننده شده اند و به عبارتی از چرخه تولید خارج نشده اند.
عشایر یک جمعیت مولد است بنابراین وقتی دچار کاهش جمعیت می شود از میزان تولید نیز کاسته می شود
علیرغم مشقت های بسیار، درآمد عشایر کمتر از جمعیت شهری و روستایی است
صفرزاده در پاسخ به این پرسش که از نظر درآمدی وضعیت جامعه عشایر نسبت به روستاییان و شهرنشین ها در چه سطحی است، گفت: طبع است که در آمد عشایر نسبت به شهر و روستا علیرغم مشقت هایی که دارند کمتر است اما بهرحال اگر خدمات و امکانات برای عشایر تامین شود و مشکلی ایجاد نشود معمولا درآمد خوبی دارند. چون مثل دامداری های صنعتی نیستند که هزینه های سرسام آوری داشته باشند و بخشی از علوفه از طریق مرتع تامین می شود و هزینه برخی خدمات مثل برق و آب نم پردازند.
وی در مورد حجم گوشتی که توسط عشایر تامین می شود نیز گفت: تقریبا حدود ۲۲ تا ۲۳ درصد از گوشت قرمز مورد نیاز کشور توسط جامعه عشایر تامین می شود که نسبت به جمعیتی که دارند رقم قابل قبولی است.
نظر شما