بازار؛ گروه خودرو: کمبود به بازار لاستیک در حوزه خودروهای سواری و کار و تجاری کشیده شده است؛ خرید و فروش تایر در برخی از موارد تا دوبرابر قیمت مصوب دولتی انجام می شود و حرکت خودروهایی با لاستیک های نخ زده که هر لحظه ممکن است منجر به حادثه‌ای تلخ شوند افزایش یافته و تمام این مشکلات از ناهماهنگی عرضه و تقاضا در بازار لاستیک حکایت دارد؛ معضلی به اعتقاد کارشناسان به طور حتم با توقف کامل واردات رسمی طی ماه‌های آینده تشدید تر هم خواهد شد.
از همین رو این روزها فضای مجازی مملو از آگهی های خرید و فروش تایرهایی که گفته می شود قاچاق هستند پر شده که برخی از آن ها دست دوم هستند. در همین رابطه به سراغ سید محمد میرعابدینی دبیر انجمن وارد کنند گان لاستیک رفتیم تا درباره مشکلات حوزه تایر گفت و گویی داشته باشیم که در ادامه خواهید خواند.
* از ابتدای سال جاری شاهد افزایش سختگیری های بانک مرکزی در تخصیص ارز و انجام ثبت سفارش‌ها بودیم و حالا هم بعد از افزایش قیمت مردادماه در حوزه تایر بازهم زمزمه گران شدن لاستیک خودروهای سواری و کار و تجاری شنیده می شود دلیل این ماجرا را در چه چیزی می بینید؟
همانطور که اشاره کردید دو دسته تایر سواری و سنگین داریم که برای تایر خودروهای سنگین ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تخصیص داده می شد که از ابتدای امسال آن ارز را به نیمایی تغییر دادند. بنابراین افزایش قیمت تایر با تغییر سامانه انتقال ارز موضوع عجیبی نیست و برای همه اتفاق میفتد، اما مشکل از جایی شروع می شود که یک سری شرکت ها سال گذشته ارز گرفتند اما اقدام به واردات نکردند و دولت در ابتدا برای ایجاد تعادل در قیمت تایرهای وارداتی، وارد کنندگان را موظف به پرداخت مابه تفاوت کرد.
در اینجا هم انتقادی وجود نداشت اما بعد از اینکه یکسری شرکت ها اقدام به واردات تایر با پرداخت مابه تفاوت کردند، تعداد محدودی وارد کننده توانستند از دولت مصوبه ای بگیرند که نیاز به پرداخت مابه تفاوت نباشد. بنابراین این مساله باعث ایجاد یک دوگانگی در بازار تایر شد که در شرایطی که وارد کنندگان تایر برای واردات باید ارز نیمایی ۲۵ هزار تومانی را دریافت می کردند، عده ای خاص هنوز امکان واردات با ارز دولتی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را داشتند. همین موضوع باعث اختلاف قیمت ۵۰۰ تا ۶۰۰ درصدی در بازار شد که به توقف کامل اغلب وارد کنندگان بزرگ تایر انجامید؛ چرا که نمی توانستند در این بازار نابرابر دست به فعالیت بزنند.
علاوه بر این مشکلاتی که مطرح شد، با سامانه تجارت هم هنوز با مشکلات بسیاری مواجه هستیم، برای مثال یک تایر دوبار ثبت شده یا اصلا ثبت نشده و حتی گاهی با قطع شدن سامانه مواجه می شویم. مجموعه این مشکلات باعث این شده که تایر خودروهای سنگین حمل سوخت به شدت افزایش قیمت داشته باشند.
استفاده از ارز هم نیمایی یعنی همان ارز آزاد با تعرفه ۴۰ درصد و مالیات ۹ درصدی و هزینه های غیره باعث این می شود وارد کننده نتواند اقدام به واردات کند، همین موضوع هم به قاچاق تایر دامن زده است؛ چرا که قاچاقچی نیازی به پرداخت هزینه های سنگین واردات ندارد
* توضیحاتی که دادید در خصوص تایر خودروهای کار و تجاری بود، اما در حوزه خودروهای سواری چه مشکلاتی وجود دارد که اکنون نمی توان لاستیک جدید حتی با قیمت بالا یافت؟ اکنون شاهد این هستیم که بازار تایر های خارجی با تایر های دست دوم اشباع شده است.
در مورد تایر خودروهای سواری که اکنون به راحتی در بازار یافت نمی شود هم باید بگویم که بخاطر تصمیمات مسئولان این اتفاق رخ داده است. تعرفه واردات را ۴۰ درصد گذاشته اند که کمتر کشوری برای لاستیک خودرو به عنوان یکی از بخش های حیاتی حمل و نقل چنین کاری می کند. ارز هم نیمایی یعنی همان ارز آزاد با تعرفه ۴۰ درصد و مالیات ۹ درصدی و هزینه های غیره باعث این می شود وارد کننده نتواند اقدام به واردات کند. همین موضوع هم به قاچاق تایر دامن زده است؛ چرا که قاچاقچی نیازی به پرداخت هزینه های سنگین واردات ندارد.
* با این توضیحات اختلاف قیمت تایر با واردات رسمی و غیر رسمی چقدر است؟
اختلاف قیمت واردات رسمی و قاچاق بیش از ۵۰ درصد برآورد می شود. بنابراین این اختلاف باعث می شود که دیگر هیچ وارد کننده ای تمایل به واردات تایر نداشته باشد و همین موضوع باعث عدم همخوانی عرضه و تقاضا می شود بنابراین افزایش قیمت تایر در بازار موضوع عجیبی نخواهد بود.
وقتی عرضه و تقاضا باهم متقارن نباشد با توجه به اینکه عرضه بسیار کم است و تقاضا افزایش یافته است به همین دلیل تولیدات داخل با قیمت مصوب در بازار دوبرابر قیمت گذاری می شوند. علاوه بر این لاستیک های دست دوم که در بازار به فروش می رسد هم از طریق قاچاق است، چون هیچ وارد کننده ای اقدام به واردات لاستیک دست دوم نمی کند.
* با تمام این تفاسیر واردات تایر خودروهای سنگین و سواری انجام می شود یا به طور کامل متوقف شده است؟
سال گذشته در حوزه واردات تایر خودروهای سبک فعالیت کمی صورت گرفت، اما واردات در حوزه سنگین وجود داشت اما الان هم واردات تایرهای سنگین و هم سبک متوقف شده است و تجار رغبتی به واردات ندارند. این مشکل هم تقریبا سه تا چهار ماه دیگر خودش را با کمبود و افزایش شدید قیمت در بازار نشان می دهد.
برای واردات تایر سواری هم اگر هدف تنظیم بازار باشد باید تعرفه اصلاح شود در غیر این صورت وارداتی نداریم و قیمت ها باز هم افزایش می یاید
* مقصر اصلی این نابسامانی را چه نهاد یا سازمانی می دانید؟ چه پیشنهادی برای اصلاح این وضعیت و جلوگیری از افزایش کمبود تایر در چند ماه آینده دارید؟
مسئولان وزارت صمت نباید اجازه می دادند کسانی که ارز ۴ و ۲۰۰ را سال گذشته گرفتند و اقدام به واردات نکردند الان بتوانند اقدام به واردات کنند بدون اینکه نیاز به پرداخت مابه تفاوت داشته باشند. اگر هم می خواستند این تصمیم را بگیرند باید شامل حال همه می شد و به نوعی رانت برای عده ای خاص ایجاد نمی کردند. برای واردات تایر سواری هم اگر هدف تنظیم بازار باشد باید تعرفه اصلاح شود در غیر این صورت وارداتی نداریم و قیمت ها باز هم افزایش می یاید.
نظر شما