تهمینه غمخوار؛ بازار : روابط دو جانبه ایران و سوریه طی ۳۰ سال گذشته روابطی مستحکم و رو به رشدی در مناسبات سیاسی و امنیتی بوده است. وجود دشمنان و اهداف مشترک در جهت نابودی آنها به همراه قرار گرفتن در کنار تحولات و بحران های منطقه ای و بین المللی موجب شده تا روابط و مناسبات فی مابین عمق بیشتری داشته باشند.
علی رغم این استحکام و افزایش مناسبات سیاسی، امنیتی و نظامی، روابط اقتصادی بین دو کشور در دو دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار پایین تر از حد انتظار بوده، اما طی چند سال اخیر دولتمردان دو کشور در جهت تداوم و پیشبرد روابط اقتصادی در سطح یکسان با مناسبات سیاسی تلاش کرده اند.
در همین راستا و بر اساس اهمیت روابط موجود، خبرنگار بازار گفتگویی را با «استیون صحیونی»، روزنامه نگار و تحلیل گر سیاسی آمریکایی_سوری ترتیب داده که در ادامه مشروح مصاحبه را می خوانید:
«استیون صیونی»، روزنامه نگار برنده جایزه های معتبر بین المللی و سردبیر «میدل ایست دیسکورس» Mid East Discourse است. وی همچنین، در راشا تودی، سوریه نیوز و همچنین برنامه های تلویزیونی و رادیویی بین المللی به عنوان کارشناس حضور دارد.
* از دیدگاه شما در حال حاضر روابط اقتصادی و حجم تجارت بین ایران و سوریه چگونه است؟
مقامات تجاری هر دو کشور سوریه و ایران با تأکید بر بخش خصوصی در ایجاد مناطق آزاد تجاری صنعتی و اقتصادی همکاری کرده اند.
همچنین، ایران و سوریه قرار است طی یک سال آینده حجم تجارت دوجانبه را از ۵۰۰ میلیون دلار به یک میلیارد دلار افزایش دهند.
* بخش عمده صادرات سوریه بر چه موضوعات و حوزه هایی مبتنی است؟
حمله آمریکا و ناتو به سوریه که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد، زندگی، زیرساخت ها و اقتصاد را ویران کرد و تداوم تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای ادامه جنگ علیه مردم سوریه حتی اگر میادین جنگ ساکت باشند، طراحی شد.
در رابطه با بخش عمده صادرات سوریه، بیشترین صادرات شامل محصولاتی مانند روغن زیتون خالص، دانه های ادویه، سایر مغزها، سیب، گلابی و فسفات کلسیم است.
سوریه در سال ۲۰۱۹ حدود ۴۶۲ میلیون دلار کالا به سراسر جهان ارسال کرده که این میزان نشان دهنده ۴۶ درصد کاهش از سال ۲۰۱۵ و برابر با ۳۶.۲ درصد افت از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ بوده است.
داده های سال ۲۰۱۰ نشان می دهد که معادل ۸۱.۱ درصد محصولات صادراتی سوریه توسط واردکنندگان در عراق، ایتالیا، آلمان، ترکیه، عربستان سعودی، فرانسه، لبنان، اردن، ایالات متحده، هلند، مصر و اسپانیا خریداری شده است.
به دلیل تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه سوریه و بایکوت کشورهای سلطنتی عربی در منطقه خلیج فارس و همچنین ایدئولوژی های سیاسی، بازار کالاهای سوریه بسته شد که در این میان کشورهای عراق، لبنان و اردن برخلاف زورگویان غربی تجارت با سوریه را تا حدی ادامه داده اند.
دولت سوریه در حال کار بر روی یک برنامه جامع برای توسعه کشاورزی و گسترش صنایع کشاورزی و غذایی در جهت تقویت اقتصاد در برابر تحریم ها و محاصره ناعادلانه معیشت مردم و شهروندان است.
* مهمترین پروژه اقتصادی دو کشور در حال حاضر چیست؟
پروژه ساخت خط آهن اتصال گذرگاه مرزی شلمچه ایران به بندر بصره عراق و سرانجام رسیدن به شهر بندری لاذقیه در کنار دریای مدیترانه. مهمترین پروژه اقتصادی بین سوریه و ایران در جهت افزایش همکاری های اقتصادی دوجانبه است که این پروژه سالهاست که بر روی تابلوی طراحی باقی مانده و اکنون در مراحل ابتدایی به سر می برد.
همچنین، خط راه آهنی به جاده ابریشم جدید متصل خواهد شد که همچنین به عنوان کمربند و راه ابتکاری چین شناخته می شود و به نوبه خود به سیستم راه آهن روسیه نیز مرتبط است. با تکمیل این خط آهن، تحریم های غرب علیه سوریه و ایران خنثی می شود.
* مهمترین ابزار برای محافظت از ادامه روابط اقتصادی دوجانبه را چه می دانید؟
مهمترین ابزاری که ایران و سوریه برای محافظت از ادامه روابط اقتصادی دوجانبه خود استفاده می کنند، حمایت از بخش خصوصی دو کشور، چه در تجارت و چه در صنعت، به منظور استفاده از فرصت های سرمایه گذاری در مناطق آزاد است.
همچنین، سیستم مبادله کالا و خدمات بدون استفاده از پول ابزار دیگری است که می تواند موثر باشد.
* همانگونه که اشاره کردید، قرار است که تجارت بین دو کشور تا سال آینده به یک میلیارد دلار برسد. چه برنامه هایی در جهت توسعه تجارت دوجانبه وجود دارد؟
برنامه های گسترش تجارت دو جانبه شامل سازوکارهایی برای تقویت مبادلات تجاری و توسعه همکاری در زمینه آزمایشگاه های تحقیقاتی و تجهیزات پزشکی به همراه پروژه های زیرساختی، توسعه و سرمایه گذاری است.
این توافق نامه به عنوان «همکاری اقتصادی استراتژیک بلند مدت» معروف است که شامل همکاری های صنعتی، تجاری و کشاورزی است و حوزه هایی چون آموزش، مسکن، رشته کارهای عمومی، راه آهن و سرمایه گذاری ها در توافق نامه های دیگر جای می گیرند.
توافق نامه بانکی مهمی بین ایران و سوریه منعقد شده است که پیامی را به جامعه بین المللی در رابطه با عمق همکاری سوریه و ایران ارسال می کند و به نفع شرکت های ایرانی خواهد بود که مایل به سرمایه گذاری در سوریه و مشارکت در بازسازی هستند.
توافق نامه بانکی مهم بین ایران و سوریه پیامی را به جامعه بین المللی در رابطه با عمق همکاری سوریه و ایران ارسال می کند و به نفع شرکت های ایرانی خواهد بود که مایل به سرمایه گذاری در سوریه و مشارکت در بازسازی هستند
سوریه و ایران چندین توافق نامه به ارزش ۱۴۲.۵ میلیون دلار امضا کرده اند که شامل شرکتهای ایرانی درگیر در بازگرداندن بیش از دو هزار مگاوات ظرفیت تولید برق و پروژه های اضافی دهها بخش در بخشهای نفت و کشاورزی است.
* از دیدگاه شما، تأثیر قانون موسوم به «سزار» که تحریمهایی را با هدف افزایش فشارهای اقتصادی و انزوای سیاسی سوریه تحمیل کرده است، بر تجارت ایران و سوریه چیست؟
تأثیر تحریم های سزار از نظر روانی قابل طرح در جهت ایجاد ترس و وحشت در ذهن تمام مردم سوریه و همچنین همه کشورهایی که با سوریه تجارت می کنند، است. لایه ها و ابعاد این تحریم های تحمیل شده به سوریه، برای از بین بردن دولت و نصب یک مترسک آمریکایی نشانگر «مرد بلهقربانگو» واشنگتن است.
در حالی که سوریه و کل جهان با بیماری همه گیر کوید_۱۹ دست و پنجه نرم می کنند، اعمال چنین مجازات های غیرانسانی بر رنج مردم سوریه افزوده است.
به جای کمک به افراد در داخل سوریه از طریق تجهیزات پزشکی برای مقابله با این بیماری همه گیر، این تحریم ها از ترس پیگیری و جریمه توسط وزارت خزانه داری ایالات متحده، مانع از تجارت سوریه با شرکت های پزشکی خارج از کشور در صنعت لوازم پزشکی می شود.
تحریم های امریکا مانع از تجارت سوریه با شرکت های پزشکی خارج از کشور در صنعت لوازم پزشکی می شود
داستان هایی از شرکت هایی در اروپا شنیده شده که زمانی که داروها و ملزومات پزشکی را به سوریه ارسال کردند، توسط مقامات آمریکایی تحت مجازاتهایی به عنوان کسی که جرات نجات و کمک سوریه را داشته است، قرار گرفتند.
* نقش ایران در روند بازسازی سوریه به چه میزان است و آیا از این ظرفیت استفاده شده است؟
از سال ۲۰۱۷، شرکت های ایرانی در بازسازی نمایشگاه ها در سوریه شرکت کرده و در سال ۲۰۱۹، اتاق مشترک بازرگانی سوریه و ایران اولین جلسه خود را برگزار نمودند.
همچنین، در سال ۲۰۱۸، ایران یک تفاهم نامه همکاری با سوریه برای ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در نزدیکی دمشق در کنار دیگر پروژه های بزرگ امضا کرد.
ایران آماده است تا در بازسازی سوریه نقش اصلی را بازی کند. این پروژه ها شامل ساختمانهای مسکونی، نیروگاههای برق، کشاورزی، ارتباطات از راه دور، نفت و معدن است.
ایران آماده است تا در بازسازی سوریه نقش اصلی را بازی کند که این پروژه ها شامل ساختمانهای مسکونی، نیروگاههای برق، کشاورزی، ارتباطات از راه دور، نفت و معدن است
شرکت های ایرانی در چندین پروژه مهم در صنعت انرژی سوریه از جمله یک پروژه نیروگاه گازسوز در حلب مشارکت کرده اند که بزرگترین شرکت ساخت و ساز انرژی ایران، گروه مپنا، در ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۴۰ مگاوات در لاذقیه مشغول به کار است.
بیش از ۹۵ درصد تجهیزات نیروگاه ها و بسیاری از تجهیزات موجود در صنعت برق و آب ایران در داخل کشور تولید می شود که می تواند بخار، گاز طبیعی، چرخه ترکیبی، تبدیل به خاکستر شدن و توربین های ژنراتورها را تعمیر کند و همچنین قطعات استراتژیک نیروگاه ها را بسازد.
در حالی که تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا از واردات قطعات جایگزین مورد نیاز سوریه برای پروژه های زیربنایی جلوگیری می کند، توانایی مهندسان صنایع ایرانی در ساخت آنچه مورد نیاز است، می تواند یک مسیر حیاتی در اطراف و پشت تحریم های غرب باشد.
* چشم انداز روابط دوجانبه میان دو کشور ایران و سوریه را چگونه پیش بینی می کنید؟
چشم انداز ادامه روابط دو جانبه بین ایران و سوریه خوب است. هر دوی آنها ارادت یکسانی به روابط صلح آمیز با کشورهای منطقه خاورمیانه دارند، در حالی که کاملاً به آرمان مقاومت در برابر اشغال فلسطین پایبند هستند و خواستار احیای حقوق مردم فلسطین بدون تأخیر می باشند.
نظر شما