بازگشت تحلیل پذیری بورس بر اساس تحلیل بنیادی و تکنیکال؛ ورود به دوره تعادلی تا انتهای سال و گذر از دوره اصلاح

بازار؛ گروه بورس: در جریان معاملات بورس امروز و در ساعت ۹ و ۳۰دقیقه شاخص کل بورس پس از رشد ۲۹هزار و ۲۱واحدی (۱.۸درصد) در ارتفاع یک میلیون و ۵۷۰هزار واحد قرار گرفت و همچنین شاخص کل هم‌وزن با افزایش ۰.۹درصدی مواجه شد. شاخص بازار امروز درنهایت با رشد ۵۵۲۳۰ واحدی به عدد ۱، ۵۹۷، ۰۴۶ رسید.

همچنین نمادهای خودرو، فملی، فولاد، وتجارت، آبادا و شبندر در بورس و نمادهای دی، ذوب، شگویا، صبا، آریا و کرمان در فرابورس جزو پربیننده‌ترین‌ها قرار گرفتند. اما باید دید که آیا روند صعودی ادامه‌دار است و بازار به دوره تعادل خود بازمی گردد؟ کدام شرکت‌ها و سهم‌ها برای خرید مناسب هستند؟ در ادامه برای بررسی این موارد با کارشناس بازار سرمایه به گفت‌وگو پرداختیم. با ما همراه باشید.

*آیا بازار به تعادل می‌رسد؟
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار ضمن تحلیل بازار روز و احتمال ادامه‌دار بودن روند مثبت بازار بیان کرد: بازار روز چهارشنبه و شنبه دقیقاً حرکتی را نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد به دلیل اتفاقی بود که در دو ماه گذشته افتاد و قسمت اعظمی از سهام ۳۰۰ شرکتی که بر شاخص وزن داشتند، باعث شدند شاخص بازار نزدیک به ۲۵ درصد اصلاح شود اما اکنون نزدیک به سه روز است برعکس زمانی که شاخص کل همیشه عددی متفاوت و بالاتر را نشان می‌داد و شاخص هم‌وزن در مدار دیگری قرار می‌گرفت(به‌طور مثال اگر شاخص کل مثبت بود ممکن بود که شاخص هم‌وزن منفی باشد) اما گویا این روزها شاخص برعکس عمل می‌کند.

وی افزود: به‌طور مثال شاخص هم‌وزن روز شنبه حدود ۹ دهم مثبت بود، درصورتی‌که شاخص کل تقریباً در مدار صفر و کمتر از یک‌دهم قرار داشته است. این نشان می‌دهد که تجربه دو ماه گذشته مقداری نگرانی را در مسئولان که بازار را مدیریت می‌کنند و در شرکت‌هایی که محصولات خودشان را بازار گردانی می‌کنند، وجود دارد. زیرا پیش‌بینی می‌کنند اگر مجدد روند مثبتی ایجاد شود ممکن است بازار به سطحی برسد که نیاز به اصلاح قیمت قابل‌توجه داشته باشد. بنابراین بازار اتوماتیک در حالت ایستا و تعادل سیر می‌کند.

آقابزرگی تشریح کرد که به همین دلیل حتی روزانه(هم در هفته گذشته و هم در هفته جاری) در ابتدای ساعت آغاز معاملات، روند از یک نقطه منفی آغاز می‌شود و اواسط بازار متعادل و در ساعت‌های پایانی بازار کمی  مثبت می‌شود. این نشان از جریان هوشمند مدیریت شاخص و مدیریت بازار است طوری که حداقل نوسان را به‌ویژه قیمت پایانی آن‌ها هم برای شاخص و هم برای سطح عمومی قیمت داشته باشد؛ این روند تکنیکال است.

در حال حاضر ارزش معاملات وصف‌های فروش هم از ۸ هزارمیلیاردتومان در دو هفته پیش به ۲ هزارمیلیاردتومان کاهش‌یافته است و این نمونه‌ها و اطلاعات حکایت از ورود دوره تعادلی بورس و گذر از دوره اصلاح است

اصلاح قیمت ۳۰ الی ۵۰ درصدی ۵۰۰ شرکت بورسی و فرابورسی
این فعال بازار سرمایه تأکید کرد: با توجه به اینکه تغییر خاصی شرکت‌ها نسبت به اطلاعات پیشینی که منتشر کردند به‌جز آثار عرضه و تقاضا وجود ندارد نمی‌توان نکته دیگر را در تحلیل دخالت داد و تحلیل‌ها بازهم به همان بحث لزوم اصلاح منفی شاخص برمی‌گردد که از ابتدای سال تا همین لحظه بین ۲۰۰ الی ۲۱۰ درصد بازدهی داده است اما این تناسب چندانی با سودآوری شرکت‌ها و حتی پیش‌بینی رشد قابل‌توجه سودآوری صنایع نداشت. به همین دلیل به‌مرور زمان اصلاح قیمت انجام شد. طوری که بالغ‌بر ۵۰۰ شرکت بورسی و فرابورسی به‌طور متوسط بین ۳۰ تا ۵۰ درصد اصلاح قیمت داشتند و کماکان در هفته‌های پیش‌ازاین تعداد هنوز نزدیک به ۳۰۰ شرکت در صف فروش بودند(شرکت‌های کم‌وزن بر روی شاخص). بااین‌حال اکنون تعداد آن‌ها به ۱۵۰ شرکت رسیده است.

وی ابراز کرد: در حال حاضر ارزش معاملات وصف‌های فروش هم از ۸ هزارمیلیاردتومان در دو هفته پیش به ۲ هزارمیلیاردتومان کاهش‌یافته است و این نمونه‌ها و اطلاعات حکایت از ورود دوره تعادلی بورس و گذر از دوره اصلاح است. زیرا اصلاح قیمت در اغلب سهام شرکت‌ها انجام‌شده و شرکت‌هایی که کم اثر هستند نیز به‌سرعت تحت تأثیر مثبت شدن یا متعادل شدن سایر سهم‌ها اصلاح می‌شوند و این با فرضیه ثابت بودن شرایط حال حاضر، عدم در نظر گرفتن افزایش یا جهش نرخ ارز و دلار است.

کارشناس بازار سرمایه یادآور شد که متأسفانه روز شنبه نرخ دلار به‌واسطه تحریم چندین بانک ایرانی توسط آمریکا افزایش قابل‌توجهی داشت و بااین‌حال اگر قیمت ارز را ثابت فرض کنیم می‌توان بازار را رو به تعادل دید. با توجه به تجربه دو ماه اخیر که افراد غیرحرفه‌ای متضرر شدند، می‌توان گفت که اطلاع‌رسانی و اظهار گلایه آن‌ها از بازار بورس بسیار اثرگذار بوده و همین امر باعث می‌شود تا انتهای سال حداقل بازدهی لازم را شاهد باشیم. به‌طوری‌که ازاین‌پس انتظار رشد شارپی یا افت قابل‌توجه شاخص و قیمت‌ها را نخواهیم داشت.

آقابزرگی اظهار کرد که در همین شرایط برخی بحث انتخابات آمریکا و سیاست خارجی را در بازار مؤثر و در تحلیل‌ها دخیل می‌دانند. اما من مطمئن هستم که این اتفاق نیز درست مانند فرایند برجام، حداقل اثر را بر بازار خواهد داشت و حتی گذراست و ممکن است کمتر از یک هفته طول بکشد و پس‌ازآن بازار متعادل خواهد شد. زیرا اصل و اساس سیاست خارجی به‌ویژه از جانب آمریکا چه دموکرات سرکار بیاید و چه جمهوری‌خواه، هیچ تغییر خاصی نخواهد کرد. بنابراین اگر در همین لحظه کارنامه بورس را ببندیم بسیار مثبت و مناسب بوده است.

اکنون متوسط P/E به‌صورت تقریبی ۲۲ است، اگر متوسط P/E را به نسبت بازدهی مورد انتظار یک سرمایه‌گذار تعیین کنیم بازهم نمی‌توان دقیق گفت و در نهایت به چند فاکتور دیگر نیز مربوط می‌شود، نرخ رشد اقتصادی، نرخ تورم و سومین عامل ترکیب پرتو و دارایی‌های شخصی است که تصمیم می‌گیرد، درنتیجه نمی‌توان به‌صورت مطلق گفت هرسهمی که P/E  آن زیر ۱۰ است برای خرید مناسب است

شرکت‌های متأثر از نرخ فروش محصولات صادرات محور، با اقبال بهتری مواجه هستند
او در واکنش به اینکه به‌طور مستقیم کدام سهم‌ها و شرکت‌ها برای خرید و سرمایه‌گذاری در بورس مناسب است، می‌گوید که ممکن است در یک صنعت، شرکت‌هایی وجود داشته باشند که پیشاپیش رشد قیمت را تجربه کردند یا عقب ماندند. اما برای پیشنهاد سهم‌های مناسب اگر به یک صنعت بسنده کنیم به نظر بهتر است. اکنون به‌طور کل می‌توان گفت شرکت‌هایی که متأثر از تغییرات نرخ فروش محصولات ناشی از افزایش و کاهش نرخ ارز و صادرات محور هستند، مانند شرکت‌های پالایشگاهی، پتروشیمی و کانی و فولادی در گروه اول قرار می‌گیرند که سود و زیان آن‌ها به‌طور مستقیم تحت تأثیر افزایش و کاهش نرخ ارز است و احتمالا این شرکت ها با اقبال بهتر و بیشتری مواجه باشند.

کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: پیشنهاد درجه دوم مربوط می‌شود به شرکت‌هایی که صنعت حساسی دارند و به‌واسطه همین موضوع ممکن است مواد اولیه لازم را با نرخ مناسب و پایین‌تر مانند دلار ۴۲۰۰ تومان تهیه کنند، بنابراین می‌توان شرکت‌های زیرمجموعه صنایع غذایی و دارویی را در گروه دوم دسته‌بندی کرد.

آقابزرگی ادامه می‌دهد که گروه سوم نیز شرکت‌هایی هستند که به صنعت خاصی مربوط نمی‌شوند و به شرکت‌هایی مربوط هستند که طرح توسعه داشتند، تحول اساسی مواجه شدند یا در راندمان کاری و افزایش مقدار فروش که توأمان با نرخ فروش سود بالاتری برایشان است، جزء گروه سوم هستند. درنهایت نمی‌توان یک شرکت یا صنعت مشخص را نام برد. اما با بررسی شخصی می‌توان شرکت‌هایی که قیمت مناسبی برای سهام خود در نظر گرفتند طبق طرح‌های توسعه‌ای که دارند در دسته‌بندی پیشنهادی قرار می‌گیرند.

نمی‌توان P/E مشخصی را برای خرید سهام به تمام سهامداران توصیه کرد
این کارشناس درواکنش به اینکه می‌گویند سهم‌هایی که P/E آن‌ها زیر ۱۰ است برای خرید مناسب است، آیا تحلیل درستی است؟ گفت: هر چیزی باید به‌صورت نسبی ارزیابی شود. به‌طور مثال یک شرکت یا صنعت مشخصی در حال حاضر یک‌طرف فروشنده و یک‌طرف خریدار دارد. کسی که می‌فروشد معتقد است قیمت خوبی نفروخته اما کسی که می‌خرد به نظرش خرید ارزشمندی داشته است. بنابراین نمی‌توان P/E  مطلقِ ۱۰ را برای تمام سهام تعریف کرد.

آقابزرگی در انتها توضیح داد: اکنون متوسط P/E به‌صورت تقریبی ۲۲ است، اگر متوسط P/E را به نسبت بازدهی مورد انتظار یک سرمایه‌گذار تعیین کنیم بازهم نمی‌توان دقیق گفت و در نهایت به چند فاکتور دیگر نیز مربوط می‌شود. نرخ رشد اقتصادی، نرخ تورم و سومین عامل ترکیب پرتو و دارایی‌های شخصی است که تصمیم می‌گیرد. درنتیجه نمی‌توان به‌صورت مطلق گفت هرسهمی که P/E  آن زیر ۱۰ است برای خرید مناسب است. اکنون سهمی وجود دارد که در ظاهر P/E  آن ۳ و نیم و پر گردش و بورسی است اما این سهم با این P/E منفی نیز می‌خورد. خشی از P/E آن به درآمد غیرمستمر مربوط می‌شود و بخش دیگر آن مستمر است. بنابراین چنین تحلیلی شناور است و بستگی دارد. به‌طورکلی شرکت‌های پرحجم و پر گردش و نقد شونده به نسبت متوسط P/E ۲۲، برای خرید مناسب‌تر هستند.