بازار؛ گروه انرژی: شمارش معکوس برای جمع بندی لوایح آخرین بودجه دولت دوازدهم آغاز شده است. بر اساس آنچه محسن زنگنه رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس اعلام کرده شنبه صبح با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس سازمان برنامه و بودجه جمع‌بندی نهایی درباره طرح احکام کلی بودجه سال ۱۴۰۰ انجام خواهد شد. اما در حالی حسن روحانی ظرف چند ماه آینده باید آخرین سند دخل و خرج خود را به مجلس یازدهم ارائه دهد که حرف و حدیث‌ها در رابطه با طرح جدید بنزینی بهارستان نشین‌ها این روزها حسابی داغ شده است. بر اساس آنچه احمد مرادی نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس به بازار اعلام کرده، مجلس به دنبال این است که به جای اختصاص سهمیه بنزین به جای اختصاص به خودرو به شخص اختصاص داده شود. به گفته او، در روش قبلی افراد کم برخوردار عملا نفعی از یارانه بنزین دولت نمی برند. حال آنکه سهم افراد برخوردار که تعداد خودرو و مصرف بیشتری داشتند، از این یارانه بیشتر است.
به نظر می‌رسد که پارلمان بخش خصوصی که در مهر ۹۷ طرح پرداخت یارانه بنزین به جای فروش بنزین یارانه ای به دولت ارائه کرده بود، در نشستی که هفته‌های گذشته با علی نیکزاد نایب رییس مجلس شورای اسلامی داشته‌اند، بار دیگر این طرح را به جریان انداخته اند. فرشید شکرخدایی رییس کمیسیون توسعه پایدار اتاق بازرگانی به بازار می‌گوید: این طرح با استقبال وزیر راه و شهرسازی دولت احمدی نژاد مواجه شده، اما به نظر می‌رسد طرحی که این روزها در بهارستان مورد بررسی قرار گرفته با آنچه که اتاق بازرگانی به تایید و تصویب رسیده، تفاوت‌های زیادی دارد.
طرحی که در پارلمان بخش خصوصی به مجلس پیشنهاد شد، تمرکز کار روی اختصاص کارت انرژی به مردم بود نه کوپنی کردن بنزین. در واقع بدین صورت بود که دولت به جای پرداخت یارانه انرژی در بخش‌های مختلف، ماهانه یک مبلغی را تحت عنوان یارانه انرژی در این کارت‌ها شارژ کند و در مقابل مردم انرژی را به قیمت واقعی و فوب جهانی دریافت کنند
این عضو اتاق بازرگانی به بازار می‌گوید: طرحی که در پارلمان بخش خصوصی به مجلس پیشنهاد شد، تمرکز کار روی اختصاص کارت انرژی به مردم بود نه کوپنی کردن بنزین. در واقع بدین صورت بود که دولت به جای پرداخت یارانه انرژی در بخش‌های مختلف، ماهانه یک مبلغی را تحت عنوان یارانه انرژی در این کارت‌ها شارژ کند و در مقابل مردم انرژی را به قیمت واقعی و فوب جهانی دریافت کنند.
به گفته او، بخش خصوصی پیشنهاد کرده که از اعتبار این کارت‌ها تنها برای هزینه انرژی استفاده شود و امکان خرید کالا یا دریافت خدمات دیگر برای آن تعریف نشده باشد. در این طرح کسانی که مصرف کمتری دارند، می‌تواند اعتبار خود به کسانی که مصرف بیشتر انرژی دارند، بفروشند.
شکرخدایی ادامه داد: در روش فعلی، افراد ثروتمند نسبت به قشرهای متوسط و ضعیف جامعه از یارانه سوخت بیشتری برخوردار هستند؛ به این معنا که هر چقدر فرد پولدارتر و در دهک بالای درآمدی باشد، مصرف بنزین‌اش هم بیشتر است.
او همچنین تاکید کرد: مزیت بزرگ اجرای این طرح صرفه‌جویی در مصرف سوخت است. از سوی دیگر طبقات محروم از این طرح بهره می‌برند و آن‌هایی که خودرو ندارند، یارانه بنزین دریافت می‌کنند؛ ضمن این که آلودگی هوا نیز کاهش می‌یابد. به گفته او آثار تورمی این طرح (ناشی از افزایش قیمت بنزین آزاد) هم در بلند مدت ناچیز است.
رییس کمیسیون توسعه پایدار همچنین در پاسخ به این سوال که اختصاص سهمیه بنزین به کد ملی افراد کسری بودجه دولت را افزایش می‌دهد، گفت: اینکه تنها دارندگان خودرو یارانه بنزین دریافت کنند، بی عدالتی محض است. دولت برای کسری بودجه خود باید از حجم تصدی گری خود بکاهد و بدنه فربه خود را کوچک کند نه اینکه بخواهد از جیب و حق مردم دهک های پایین درآمدی بزند.
اینکه تنها دارندگان خودرو یارانه بنزین دریافت کنند، بی عدالتی محض است. دولت برای کسری بودجه خود باید از حجم تصدی گری خود بکاهد و بدنه فربه خود را کوچک کند نه اینکه بخواهد از جیب و حق مردم دهک های پایین درآمدی بزند
سهم یارانه ای دهک دهم ۲۳ برابر دهک‌های فقیر جامعه
براساس گزارش بانک جهانی آلودگی هوا سالانه نزدیک به ۲۸هزارمیلیارد تومان خسارت اقتصادی به تهران وارد می‌کند. با این حال، مرکز پژوهش‌های مجلس پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود که دولت سالانه ۲۰۰هزارمیلیارد تومان یارانه سوخت به صاحبان خودروهای شخصی پرداخت می‌کند. خودروهایی که ترافیک تهران را قفل‌تر می‌کنند و آلودگی هوا را بیشتر.
دولت با پرداخت یارانه بنزین به خودروهای شخصی نه تنها این خسارت را تشدید می‌کند بلکه یارانه سوخت به اقشار ضعیف که از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند، نرسیده و بیشتر به جیب خانواده‌های مرفه می‌رود که صاحب چند خودرو هستند. چنانکه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس هم به این موضوع تأکید دارد. براساس این گزارش، درحال حاضر دهک دهم یعنی ثروتمندترین ایرانی‌ها ۲۳ برابر دهک فقیر از یارانه سوخت استفاده می‌کند.
آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد ۵۰ درصد خانوارها از خودروی شخصی استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر می‌توان ادعا کرد که نیمی از خانوارها از یارانه پنهان بنزین استفاده نمی‌کنند
یارانه ای برای نیمی از جمعیت کشور
براساس گزارش‌های موجود درحال حاضر متوسط مصرف بنزین در کشور در محدوده بیش از ۷۰ میلیون لیتر در روز است و با توجه به وجود حدود ۲۵ میلیون دستگاه خودرو در کشور، حدود ۵۰ میلیون لیتری از مصرف روزانه بنزین از محل بنزین سهمیه بندی تامین می‌شود. جدای از این بر اساس آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد ۵۰ درصد خانوارها از خودروی شخصی استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر می‌توان ادعا کرد که نیمی از خانوارها از یارانه پنهان بنزین استفاده نمی‌کنند، در نتیجه پرداخت یارانه بنزین می‌تواند امتیازی برای این خانوارها باشد ضمن آنکه خانوارهای دارای خودروی شخصی نیز با دریافت یارانه بنزین به میزان مصرفشان از این یارانه استفاده خواهند کرد. شکر خدایی معتقد است که وقتی محصولی را به قیمت یارانه ای عرضه می‌کنیم ناخودآگاه میل به مصرف آن را بالا می‌بریم. در شرایطی که بنزین به قیمت یک هزار و ۵۰۰ تومان به صورت سهمیه ای و ۳ هزار تومان به صورت آزاد در کشور عرضه می‌شود، طبیعی است که کسی به دنبال صرفه جویی در مصرف آن نمی رود. در این حالت نفع افراد در بیشتر مصرف کردن است. در حالی که اگر کالایی به قیمت واقعی عرضه شود و یارانه انرژی به صورت اعتباری به افراد پرداخت شود، مصرف کنندگان خود به دنبال مدیریت مصرف خواهند رفت.
حالا باید منتظر ماند و دید که در تدوین بودجه ۱۴۰۰ تغییراتی در روند عرضه و قیمت گذاری بنزین ایجاد می شود یا نابرابری هایی که در پرداخت یارانه انرژی وجود دارد، همچنان ادامه پیدا می‌کند.
نظر شما