ونوس بهنود؛ بازار: مدت‌زمان زیادی از اظهارات مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اردبیل که در مقابل گرانی کتاب و حذف آن از سبد خرید خانوار، خانواده‌ها را مختار و تا حدودی مقصر این داستان دانسته بود، سپری نشده است.
سید ناصر اسحاقی گفته بود همان‌طور که مردم برای یک گردش شهری و خرید پفک و بستنی هزینه می‌کنند می‌توانند کتاب هم بخرند اما فرق این دو این است که بستنی آب می‌شود اما کتاب ماندگار است.
این اظهارات البته قادر به افزایش اسکناس‌های خانواده‌هایی که منتظر یارانه و کمک‌هزینه معیشتی، وام‌های با بهره بالای ۱۰ درصد و اضافه‌کاری نشسته‌اند نیست. واقعیت این است که کتاب به حدی گران شده که حتی کتاب‌خوان‌ها میزان خرید خود را محدود کرده‌اند.
به‌خصوص در شهر اردبیل که میزان درآمد متوسط آن کمتر از میانگین کشوری است و با بیماری کرونا بسیاری از مشاغل ضربه دیده اند و افراد بسیاری همان درآمد حداقلی را نیز از دست داده اند.
کتاب معمولی ۵۰ هزار تومان، درآمد ماهانه یک‌میلیون تومان
یکی از شهروندان با اشاره به افزایش قیمت کتاب‌ها به‌ویژه در ماه‌های اخیر گفت: کتاب‌فروشی‌ها حتی کتاب‌های چاپ قدیم را باقیمت تغییریافته می‌فروشند.
سارا بیانی که علاقه‌مند به کتاب است، اضافه کرد: کتابی که ۱۰ هزار تومان قیمت داشت شده است ۵۰ هزار تومان. به همین دلیل خرید کتاب به‌مانند گذشته امکان‌پذیر نیست.
یکی دیگر از شهروندان که مادر دو دانش‌آموز است نیز معتقد است هزینه‌ها به حدی بالا رفته که نمی‌توان به کتاب‌های کمک‌درسی یا غیردرسی پولی اختصاص داد.
فهیمه رحمانی افزود: به‌سختی می‌توان هزینه نوشت‌افزار، کیف، کفش و لباس مدرسه بچه‌ها را تأمین کرد. در کنار آن تأمین کتاب‌های غیردرسی واقعاً غیرممکن است و خود بنده قادر به انجام آن نیستم.
وی گفت: چطور می‌توان ۵۰ هزار تومان به یک کتاب هزینه کرد درحالی‌که با درآمد ماهانه یک تا یک و نیم میلیون تومان زندگی می‌کنیم.
با کرونا کمر کتاب‌فروشی‌ها شکسته است
ناتوانی مردم در خرید کتاب و کاهش علاقه‌مندی به خرید، چرخه اقتصادی کتاب در اردبیل را به توقف کشانده است.
جز تعداد محدودی از افراد علاقه‌مند به کتاب، دیگرکسی پا در کتاب‌فروشی‌ها نمی‌گذارد.
مدیریت کتاب‌فروشی ولایت در این خصوص گفت: ما با ریزش قابل‌توجه مشتری مواجه هستیم و با شیوع کرونا، افت فروش را تجربه کردیم.
وی بابیان اینکه به دلیل شیوع کرونا، وضعیت مدارس هم نامشخص است، افزود: حتی در خریدوفروش نوشت‌افزار هم به تجربه دیدیم که درگذشته مدارس ناجی و حامی کتاب‌فروشی‌ها بودند.
این اظهارات از سوی صاحبان کتاب‌فروشی‌های دیگر نیز مورد تائید است تا جایی که همگی به کاهش فروش خود و کاهش مراجعه به کتاب‌فروشی‌ها معترف‌اند.
درواقع با تداوم وضعیتی که در پی شیوع کرونا به وجود آمده است، وضعیت کتاب‌فروشی‌ها مشخص نیست. برخی می‌گویند دخل‌وخرجشان نمی‌خواند و قادر به تأمین هزینه‌ها نیستند.
مُسکّنی به نام تخفیفات فصلی
کرونا کتاب‌فروشی‌ها و ناشران را از نمایشگاه کتاب تاراند. اما حتی در صورت برپایی نمایشگاه کتاب نیز با افزایش قیمت کتاب و نوشت‌افزار تنها تکانه‌ای مقطعی لمس می‌شد.
حتی طرح تخفیفات فصلی که زمانی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آن را جایگزین استانی نمایشگاه کتاب خوانده بود، نتوانسته اقتصاد کتاب در اردبیل را احیا کند.
از یک‌سو تخفیفات در سطح مطلوب اطلاع‌رسانی نشده و کتاب در اولویت خرید مردم محسوب نمی‌شود و از سوی دیگر فی‌نفسه تخفیفات، تغییر محسوسی در قیمت‌ها نداده است.
یکی از شهروندان معتقد است هرچند علاقه‌مندی به کتاب به دلیل تبلیغات گسترده افزایش‌یافته اما در مقابل قدرت خرید کتاب روزبه‌روز با کاهش همراه است و تخفیف ۲۰ درصدی آن‌هم در مدت‌زمان اندک و محدود، نمی‌تواند راهگشا باشد.
بهروز رستمی تصریح کرد: مردم احساس نیاز به کتاب ندارند چراکه اولویت دیگری برای خود ترسیم می‌کنند البته این به معنی بی‌اهمیت بودن کتاب در نزد بسیاری از مردم نیست بلکه بحث بر سر اولویت‌ها است.
وی معتقد است بهبود شرایط اقتصادی می‌تواند مجدداً موجب رونق خرید و مطالعه کتاب شود.
تلنبار کتاب‌های چاپ‌نشده در پی گرانی کاغذ
خرید کتاب در حالی به اذعان شهروندان در اولویت‌های بعدی است که شیوع کرونا ادامه داشته و بسیاری از سرپرستان خانوار حتی شغل خود را ازدست‌داده‌اند و در انتظار بازگشت به شغل قبلی خود هستند.
در این میان آنچه بیش از همه نیاز آن احساس می‌شود، کمک‌های دولت در چاپ و تولید ارزان کتاب است. درحالی‌که کتاب برای چاپ خود متکی به کاغذ وارداتی شده و به‌نوعی دلار تعیین‌کننده قیمت کتاب است، نمی‌توان انتظار ثبات قیمت‌ها و بازار را داشت.
با افزایش روزانه قیمت کاغذ، ناشران هم دچار خسران شده‌اند. نه قادر به مشارکت در چاپ کتب هستند و نه مشتریان سابق را دارند.
درنهایت وضعیت به شکلی است که نویسندگان با تلنباری از کتاب‌های نوشته‌شده و چاپ‌نشده مواجه‌اند.
بعد از شیوع کرونا برخی نویسندگان به دلیل افزایش هزینه‌ها از چاپ کتاب‌های خود سرباز زدند. دانش، پژوهش و علمی که در این کتاب‌ها به ودیعه گزارده شده رو به فسیل شدن می‌رود و قبل از تلنگری برای ذهنی باشد، خاک می‌خورد و یا از تحولات روز علم و دانش بازمی‌ماند.
یکی از نویسندگان در این خصوص گفت: با گرانی کاغذ قادر به چاپ کتاب نیستیم و حتی ناشران هم استقبال زیادی از چاپ ندارند.
وی افزود: زحمات چندین ساله برای تدوین یک کتاب خاک می‌خورد و بایگانی‌شده است و متأسفانه دولت هیچ حمایتی از چرخه تولید و چاپ کتاب ندارد. این موضوع درآمد ما را به صفر رسانده تا حدی که خودمان هم قادر به خرید کتاب نیستیم.
یکی از ناشران استان اردبیل نیز معتقد است حمایت از ناشران در این مقطع زمانی لازم و ضروری است و به دلیل افزایش هزینه‌ها و افزایش قیمت مواد اولیه، برخی ناشران با مشکل مواجه شده‌اند.
شهروز گلدوست به تعدیل نیرو در برخی انتشاراتی‌ها اشاره کرد و افزود: با افزایش قیمت کاغذ، چاپ به‌مانند سابق صرفه اقتصادی ندارد و مشتریان ما هم با کاهش همراه است.
این اظهارات زمانی قابل تأسف است که بسیاری از مسئولان با شیوع کرونا به مردم مطالعه کتاب را سفارش می‌کردند. اینکه در خانه بمانند و بخوانند. دریغ از اینکه شهروندان اردبیلی حتی کتب درسی فرزندان خود را به‌سختی تأمین می‌کنند و دولت هیچ برنامه حمایتی از صنعت تولید و چاپ کتاب ندارد. تسهیلات کرونایی دامن بسیاری از فعالان این حوزه را نمی‌گیرد و در مقابل افزایش فروشگاه‌های لوازم لوکس و تزئینی، کتاب‌فروشی‌ها رو به تعطیلی می‌روند.
نظر شما