بازار؛ گروه بین الملل: درمیان تمامی واکسن هایی که در مرحله تولید دردنیا قرار دارند، شش واکسن در مراحل نهایی یا سومین مرحله از آزمایشهای بالینی هستند و واکسن ChAdOx۱nCoV-۱۹ که از آن به نام واکسن اکسفورد هم نام می برند، یکی از این واکسن ها است. واکسنی که دنیا چشم به عرضه آن دوخته و یکی از بزرگترین امیدهای بشر برای رهایی از ویروس کرونا است.
نشریه کانورسیشن در گزارش اخیر خود مصاحبه ای با دانشمندان فعال در تولید واکسن اکسفورد انجام داده است و در مورد روند تولید واکسن در دنیا و احتمال رسیدن به نتیجه نهایی در شرایط کنونی صحبت کرده است. طبق این گزارش هر واکسن برای اینکه مورد تایید قرار بگیرد باید چندین دوره آزمایشی را طی کند. دو دوره اول و دوم برای اطمینان از سالم بودن و اثر گذار بودن واکسن است که در مورد واکسن کرونا، شرکت اکسفورد این دو دوره را به طور همزمان انجام داد. بررسی ها نشان داد که عوارض جانبی واکسن کوتاه مدت بوده است و جز خستگی و تب یک روزه و بدن درد بسیار کم، عارضه دیگری مشاهده نشده است. از طرف دیگر این واکسن سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و باعث می شود تا بدن توان مقابله با ویروس کرونا را داشته باشد.
هدف از انجام فاز سوم آزمایشهای بالینی، ارزیابی میزان تاثیر واکسن در تقویت سیستم ایمنی بدن است. در واقع دانشمندان می خواهند اطمینان یابند که با تزریق واکسن، سیستم ایمنی بدن به اندازه ای تقویت می شود که یک ایمنی جمعی قوی در برابر ویروس ایجاد کند یا خیر؟
فاز سوم چگونه عمل می کند
به گزارش دانشگاه اکسفورد، در فاز سوم آزمایشهای بالینی افراد مورد مطالعه به دو گروه تقسیم می شوند. یک گروه واکسن کرونا را دریافت می کنند و یک گروه دیگر بدون اینکه خودشان بدانند یک واکسن غیر مرتبط با کرونا یا حتی آب-نمک دریافت می کنند. از آنها خواسته می شود تا به زندگی عادی و جامعه باز گردند و در گذر زمان اگر شمار مبتلایان به کرونا در گروهی که واکسن را دریافت کرده بودند کاهش محسوسی نسبت به گروه دیگر نشان دهد، ما متوجه می شویم که واکسن اثر گذار بوده است.
این دانشگاه در مورد تعداد افرادی که برای سومین مرحله از آزمایش بالینی انتخاب می شوند نوشت: «تعداد افرادی که برای سومین مرحله آزمایشهای بالینی انتخاب می شوند بین هزاران نفر تا دهها هزار نفر است. انتخاب تعداد به نرخ ابتلا به ویروس درمنطقه بستگی دارد. مثلا در کشورهایی مانند هند که تعداد مبتلایان بسیار زیاد است و احتمال ابتلا هم بالا است، آزمایش روی تعداد کمتری انجام می شود و نتایج قابل قبولی هم ارایه می شود.»
نتایج مطالعات اکسفورد در دو فاز اول و دوم آزمایشهای بالینی نشان داده است که دریافت دومین دوز باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود ولی هنوز نمی توانیم با اطمینان در مورد ضرورت تزریق دو دوز واکسن صحبت کنیم
سومین مرحله از آزمایشهای بالینی اکسفورد در کجا انجام می شود
نشریه کانورسیشن در مورد کشورهایی که سومین مرحله از آزمایشهای بالینی در آنها انجام می شود نوشت: «اکسفورد تلاش کرده است تا داوطلبانش را از کشورهای درگیر ویروس در تمامی قاره های دنیا انتخاب کند. هم اکنون این مرحله از آزمایشهای بالینی در کشورهای بریتانیا، برزیل، افریقای جنوبی، امریکا و هند انجام می شود. دلیل انتخاب کشورهای واقع در قاره های مختلف این است که اطمینان حاصل کنیم واکسن ما برای همه قابل استفاده است و در بدن تمامی افراد با ویژگی های فردی متفاوت ایمنی ایجاد می کند.»
شمار زیادی از کادر درمانی در کشور بریتانیا، اولین داوطلبان دریافت واکسن کرونا بودند زیرا احتمال ابتلای این افراد به ویروس بسیار زیاد است و آنها با شمار زیادی بیمار در هر روز مواجه می شوند. از طرف دیگر شمار زیادی داوطلب بریتانیایی بالای ۷۰ سال هم مورد ارزیابی قرار گرفتند تا مشخص شود واکسن روی بدن این افراد ایمنی ایجاد می کند یا خیر.
تا کنون ۱۷ هزار نفر در سه کشور بریتانیا، برزیل و افریقای جنوبی واکسن را دریافت کرده اند. اغلب این افراد در فاصله یک تا سه ماه بعد از دریافت اولین دوز از واکسن کرونا، دوز دوم واکسن را دریافت کردند. نتایج مطالعات اکسفورد در دو فاز اول و دوم آزمایشهای بالینی نشان داده است که دریافت دومین دوز باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود ولی هنوز نمی توانیم با اطمینان در مورد ضرورت تزریق دو دوز واکسن صحبت کنیم.
آیا واکسن برای مصرف عمومی ایمن است
مساله دیگری که مطرح می شود، ایمنی واکسن است؛ واکسنی که قرار است به افراد سالم تزریق شود. در گزارش دانشگاه اکسفورد در این مورد آمده است: «برای تکمیل هر سه مرحله از آزمایشهای بالینی و تولید واکسنی ایمن در دنیا اغلب بیش از ۵ سال زمان مورد نیاز است. به همین دلیل بسیاری نگران عرضه واکسن ظرف یک سال بعد از شناسایی این ویروس هستند. اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که مسایل زیادی باعث شده است تا این پروسه تسریع شود. اول حمایتهای مالی دولتها است و دوم همکاری کشورها و مردم برای انجام آزمایشهای بالینی است. سومین مساله هم این است که تمامی واکسن هایی که در فاز سوم قرار دارند، تولید انبوه خود را شروع کرده اند تا اگر تایید شد بتوانند به سرعت وارد بازار شوند یعنی زمانی بین حصول نتیجه نهایی و عرضه واکسن به بازار وجود نخواهد داشت. تمامی این مسایل باعث شد تا عرضه واکسن به بازار تسریع شود.»
دانشگاه اکسفورد اعلام کرد که واکسن تولیدی این دانشگاه تمامی مراحل آزمایشی را به طور کامل طی کرده است و هیچ مرحله ای را ناتمام رها نکرده است. در مرحله سوم آزمایشهای بالینی هم ۱۷ هزار نفر در سه کشور واکسن را دریافت کرده اند و ۱۳ هزار نفر دیگر در دو کشور امریکا و هند ظرف ماه های آتی واکسینه می شوند و به احتمال زیاد قبل از پایان سال جاری میلادی نتیجه نهایی این واکسن اعلام می شود. در صورت دریافت نتیجه مثبت از این واکسن، اولین محموله واکسن ایمن و اثر گذار کرونا از دانشگاه اکسفورد در اوایل سال ۲۰۲۱ وارد بازار مصرف خواهد شد.
نظر شما