ملیحه خورده پا؛ بازار: هفته دولت سال ۹۹ آخرین سالی است که دولت تدبیر و امید سکان قوه مجریه و مدیریت کشور را بر عهده دارد و شاید بهترین زمان برای بررسی عملکرد این دولت طی سالهای ۹۲ تا ۹۹ باشد و مشخص شود رئیس قوه مجریه و اعضای کابینه تا چه میزان در تحقق اهداف و برنامه های خود موفق بوده اند و نتیجه تصمیم سازی ها و برنامه ریزی های آنها در حوزه تجارت، صنعت و معدن چه روندی را خلق کرده است.
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت بر این باور است که دولت تدبیر و امید هنگامی که روی کار آمد با تقبیح اقدامات دولت های گذشته و متوقف کردن روند اجرای بسیاری از برنامه ریزی ها موجب شد تا مسیر تحقق بسیاری از اقدامات اقتصادی متوقف شود اما پس از سالها به این نتیجه رسید که برای مدیریت اقتصادی کشور همان شیوه مدیران سابق را اجرایی کند به همین دلیل روش های مدیریت دولت پیشین را با عناوین جدید احیاء کرد.
علیرضا شجاعی در گفتگو با خبرنگار بازار درباره تحلیل عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه اقتصادی کشور می گوید: با توجه به اینکه در ماههای پایانی فعالیت دولت تدبیر و امید هستیم بهترین فرصت برای ارزیابی عملکرد دولت در حوزه های مختلف از جمله در زمینه های صنعت، معدن و تجارت است.
وی می افزاید: اگر بخواهیم مروری بر عملکرد دولت در حوزه اقتصادی داشته باشیم باید بگویم این ایام فرصتی برای تحلیل راهبردی فعالیت ها و تصمیمات دولت است. معمولا وقتی دولتها می خواهند نقد شود به خطاهای راهبردی آنها اشاره می شود.
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت ادامه می دهد: در یک تحلیل کلان و راهبردی از فعالیت دولت یازدهم و دوازدهم از منظر بخش خصوصی و مردمی می توان گفت که بسیاری معتقدند دولت یک بلاتکلیفی را برای مردم و فعالان بخش خصوصی رقم زد.
شجاعی افزود: دولت زمانی که روی کارآمد وعده داد طی ۱۰۰ روز خبرهای خوش برای مردم در حوزه های مختلف خواهد داشت اما این وعده را به شش ماه آینده و پس از آن یک سال آینده و در نهایت پس از برجام موکول کرد و همین امر افراد را در بلاتکلیفی و انتظار نگه داشت.
وی اظهار می کند: بر کسی پوشیده نیست که بلاتکلیفی برای فعالان اقتصادی و حوزه کسب و کار سم به حساب می آید. اگر بخش خصوصی نتواند اقدامات دولت را برای ادامه فعالیت اقتصادی خود پیش بینی و بر مبنای آن برنامه ریزی کند، منجربه بی اعتمادی بخش خصوصی به دولت می شود.
رئیس دولت تدبیر و امید بارها گفته بود که به عقب برنمی گردیم اما با اتفاقاتی که رخ داد و تشدید رکود اقتصادی علیرغم برجام دامنگیر کشور شد دولت تدبیر امید به عقب برنگشت بلکه به عقب تر برگشت
تمام تخم مرغ های دولت در سبد برجام
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت می گوید: یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید این است که تمامی تخم مرغ هایش را در سبد برجام گذاشت.
شجاعی می افزاید: در تمامی سالهایی که منتظر به نتیجه رسیدن برجام بودیم اقتصاد کشور در بلاتکلیفی به سر می برد؛ البته پس از برجام نیز شاهد گشایشی در عرصه اقتصادی کشور نبودیم برجام از سوی آمریکا نادیده گرفته و تحریم ها تشدید شد.
وی خاطرنشان می کند: رئیس دولت تدبیر و امید بارها گفته بود که به عقب برنمی گردیم اما با اتفاقاتی که رخ داد و تشدید رکود اقتصادی علیرغم برجام دامنگیر کشور شد دولت تدبیر امید به عقب برنگشت بلکه به عقب تر برگشت.
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت تصریح می کند: گره زدن گشایش اقتصادی کشور به برجام از سوی دولت موجب شد تا این ذهنیت ایجاد شود که پس از حصول توافق در مذاکرات هسته ای به نتیجه های مثبت و خاصی دست پیدا می کنیم ولی اینچنین نشد؛ البته در این زمینه رهبر معظم انقلاب اسلامی به کرات توصیه کرده بودند که منتظر برجام و اروپاییان نشوید ولی دولت برای ایجاد رونق و رشد اقتصادی همچنان چشم انتظار آنها ماند ولی از این انتظار نتیجه ای به دست نیاورد.
تقبیح دولت های گذشته سومین خطای راهبردی دولت تدبیر و امید
شجاعی در ادامه از تقبیح عملکرد دولت های دیگر به عنوان سومین خطای راهبردی دولت تدبیر و امید یاد کرده و می گوید: شدیدترین تحریم ها در دولت نهم و دهم اعمال شد. تا پیش از آن سابقه نداشت که بانکها و بانک مرکزی ایران مورد تحریم قرار بگیرد به همین دلیل رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید کردند که از اواخر سال ۹۰ وارد جنگ اقتصادی تمام عیار شدیم.
وی ادامه می دهد: تا پیش از آن تجربه تحریم بانکی نداشتیم به همین دلیل تلاش شد تا راهکارهایی متناسب برای عبور از این تحریم ها اندیشیده شود که از جمله آنها می توان به طرح شبنم، ایران کد، ایجاد سامانه های مختلف از جمله سامانه جامع انبارداری، تشکیل ستاد تسهیل و ستاد تدابیر ویژه اقتصادی اشاره کرد اما تمامی اقدامات دولت گذشته برای عبور از تحریم ها از سوی دولت تدبیر و امید نادیده گرفته شد.
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت اظهار می کند: هر چند دولت تدبیر و امید مدعی است که شدیدترین تحریم ها را تجربه کرده است ولی واقعیت نشان می دهد که جدیدترین و شدیدترین تحریم هایی که هیچ سابقه ذهنی برای مدیریت آنها نداشتیم در دولت قبل اعمال اما تلاش شد تا با راهکارهای مناسب اثرات آنها خنثی شود.
شجاعی می گوید: دولت تدبیر و امید تمامی اقدامات دولتهای قبل در مقابله با تحریم ها را تقبیح کرد و نادیده گرفت ولی نهایت امر در سالهای پایانی و با تاخیر فراوان ناچار شد تا همان راهکارها را با اسامی جدید برای مقابله با تحریم به کار ببندد.
حذف آمارهای واقعی و ارائه آمارهای ناقص و جهت دار یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید است
بازی آماری در دولت تدبیر و امید
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید را آمارسازی و حذف آمارهای واقعی اعلام می کند.
شجاعی می گوید: حذف آمارهای واقعی و ارائه آمارهای ناقص و جهت دار یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید است.
به گفته معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت تا پیش از روی کارآمدن دولت تدبیر و امید تمامی آمارهای تجارت داخلی و خارجی با جزئیات از سوی سازمان توسعه تجارت ایران و گمرک جمهوری اسلامی ایران بر روی سایت این دستگاهها اعلام می شد اما از زمان روی کارآمدن دولت تدبیر و امید آمارها با جزئیات در اختیار فعالان اقتصادی قرار نمی گیرد که می توان به تحلیل مقدماتی آمارهای گمرکی اشاره کرد که تا قبل از دولت یازدهم و دوازدهم با جزئیات در ۲۰۰ صفحه منتشر می شد اما این روزها این گزارش مقدماتی تحلیلی در دو صفحه خلاصه می شود.
وی می گوید: دولت همین آمار خلاصه شده را به صورت اینفوگرافی در آورده و در سایت اطلاع رسانی خود قرار می دهد البته بدون اینکه شرایط را با دوره های قبل بسنجد و اعلام کند که به عنوان مثال صادرات ۴۲ میلیارد دلاری سال گذشته با چه جزئیاتی و چه تغییراتی نسبت به سالهای قبل انجام شده است.
یکی از اقدامات دولت نهم و دهم ادغام وزارتخانه ها از جمله صنعت، معدن و تجارت بود که از سوی دولت تدبیر و امید این امر به شدت تقبیح و نقد شد و تلاش های بسیاری برای تفکیک وزارتخانه ها صورت گرفت بدون اینکه بدانند فلسفه این ادغام چه بوده است
مسئولانی که نقد پذیر نیستند
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت را عدم نقدپذیری، فرافکنی و سیاه نمایی دانسته و می گوید: دولت تدبیر و امید زمانی که روی کار آمد تمامی اقدامات دولتهای قبل را سیاه نمایی کرد اما امروزه بر این باور است که اگر کسی اقدامات دولت را زیر سوال ببرد اقدامات نظام را زیر سوال برده است اما مسئولان دولت تدبیر و امید دقیقا همین کار را در سالهای ۹۲ و ۹۳ انجام دادند.
شجاعی می افزاید: افرادی که خودشان در دوران تحریم ها تمام اقدامات دولتهای قبل را زیر سوال می بردند حالا می خواهند نقد نشوند و فقط خوبی ها بیان شود. در این مورد می توان به تخریب شدید طرح مسکن مهر که طرحی بدون جایگزین بود از سوی دولت تدبیر و امید اشاره کرد.
وی ادامه می دهد: دولت تدبیر و امید طرح مسکن مهر را به شدت تخریب کرد و این درحالی است که از یک سو طرحی برای جایگزینی آن نداشت و از سوی دیگر در سال آخر خود در مدیریت کشور به دنبال اجرای همین طرح با یک عنوان دیگر است.
شجاعی اظهار می کند: یکی از اقدامات دولت نهم و دهم ادغام وزارتخانه ها از جمله صنعت، معدن و تجارت بود که از سوی دولت تدبیر و امید این امر به شدت تقبیح و نقد شد و تلاش های بسیاری برای تفکیک وزارتخانه ها صورت گرفت بدون اینکه بدانند فلسفه این ادغام چه بوده است.
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت تصریح می کند: آنها تمامی مشکلات کشور در عرصه تجارت، صنعت و معدن را به ادغام این وزارتخانه ها مرتبط و تلاش کردند به نحوی نشان دهند که اگر وزارت صنعت و بازرگانی تفکیک شود یک شبه بازار تنظیم و مشکلات بخش تولید حل خواهد شد در حالی که چنین نیست و برای اداره امور و حل مشکلات این بخش باید برنامه ریزی و سیاست گذاری صحیح و منطبق بر واقعیت داشت.
یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید اعتماد بیش از حد به شرکتهای خارجی برای حضور در اقتصاد رایران بود؛ که در این زمینه می توان به حضور شرکت پژو در صنعت خودروسازی و شرکتهای بزرگ نفتی و گازی اشاره کرد
استفاده ابزاری دولت از بخش خصوصی
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید را استفاده ابزاری از تشکل ها، انجمن ها، اصناف و بخش خصوصی دانسته و می گوید: میزان تعامل دولت تدبیر و امید با بخش خصوصی به شدت پایین بوده و در برخی مواقع از آنها استفاده ابزاری شده است.
شجاعی می افزاید: در شرایط فعلی که نرخ کالاها به شدت افزایش پیدا کرده دولت به جای پاسخگویی به مردم پشت سر اصناف و بخش خصوصی پنهان شده و از آنها برای توجیه شرایط موجود استفاده می کند که این امر مصداق بارز استفاده ابزاری از تشکل ها، اصناف و بخش خصوصی است. دولت تدبیر و امید تلاش دارد با استفاده ابزاری از بخش خصوصی فرار رو به جلو کند.
اعتماد دردسر ساز دولت به خارجی ها
این مقام مسئول در تحلیل عملکرد دولت تدبیر و امید در حوزه اقتصادی می گوید: یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت تدبیر و امید اعتماد بیش از حد به شرکتهای خارجی برای حضور در اقتصاد ایران بود؛ که در این زمینه می توان به حضور شرکت پژو در صنعت خودروسازی و شرکتهای بزرگ نفتی و گازی اشاره کرد.
شجاعی می افزاید: دولت مدتی اقتصاد کشور را به برجام و پس از آن برنامه ریزی برای رشد اقتصادی و بهبود شرایط تولید و تجارت کشور را به حضور شرکت های خارجی در ایران گره زد.
وی ادامه می دهد: زمانی که شرکت های خارجی به ایران آمدند دولت اعلام کرد که آنها آمده اند تا بمانند ولی در عمل آنچه که رخ داد این بود که خارجی ها با تشدید تحریم ها به یکباره ایران را ترک کردند. بر کسی پوشیده نبود که خارجی ها از فرصت پیش آمده در برجام برای کسب سهم از بازار ۸۰ میلیونی ایران استفاده کردند ولی دولت نسبت به این مساله واقعیت را نپذیرفت و مدعی شد که شرکت های خارجی آمدند تا در اقتصاد ایران بمانند.
شجاعی تصریح کرد: منتقدان در زمان حضور شرکتهای خارجی در اقتصاد ایران اعلام کردند که آنها برای سهم خواهی از بازار ایران آمده اند ولی دولتمردان این نقدها را مغرضانه خواندند و واقعیت را نپذیرفتند.
معاون اسبق برنامه ریزی وزارت صمت یکی دیگر از خطاهای راهبردی دولت را کم توجهی به برنامه های توسعه ای اعلام کرده و اظهار می کند: برنامه های توسعه ای نشان دهنده این است که برای برنامه ریزی در عرصه های مختلف کشور از جمله اقتصاد باید چه اقداماتی انجام داد ولی در دولت تدبیر و امید صرفا ستادهایی با این عناوین تشکیل شد ولی به آنها جامه عمل پوشانده نشد تا جایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی در گزارش دولت از اقتصاد مقاومتی فرمودند شما نام کارهای روزانه خود را اقتصاد مقاومتی گذاشتید.
نظر شما