بازار؛ گروه استانها- کشاورزی در کنار دامداری در زمره مزیت های اقتصادی خراسان شمالی هستند زیرا خاک حاصلخیز و آب مطلوبی برای تولیدات این حوزه دارد اما در سال های اخیر کشاورزی و باغداری در این استان حاصلخیز با مشکلات عدیده ای نیز روبرو شده است.
فقدان دسترسی به ادوات کشاورزی و گرانی کود و اقلام مورد نیاز در زمینه باغداری و کشاورزی در کنار موضوعاتی مانند آفت ها، عدم حمایت ها و بازار و ... سبب شده تا این شغل در زمره مشاغل سخت این روزهای رکود اقتصادی محسوب شود.
هادی مکتب‌دار باغدار نمونه ملی از روستای خانلق شهرستان شیروان مدت ۳۰ سال در کار باغداری و کشاورزی مشغول است در سال گذشته با برداشت ۲۷۰ تن در هکتار رتبه ملی را کسب کرد و در سال جاری نیز پیش‌بینی کرده است از هر هکتار بیش از ۳۰۰ تن سیب برداشت کند درباره مشکلات باغداری با وی به گفتگو نشستیم.
* مساحت باغ شما چند هکتار است و چه نوع سیب‌هایی تولید می‌کنید؟
از ۱۰ هکتار باغی که دارم شش هکتار آن باغ سیب و چهار هکتار دیگر نیز انگور است که چهار هزار و ۵۰۰ درخت سیب از نوع لبنانی زرد و قرمز دارد و عمر درختان سیب این باغ ۲۵ سال است.
هر باغدار به‌طور متوسط از هر هکتار ۵۰ تن سیب برداشت می‌کند که بنده در سال گذشته از هر هکتار ۲۷۰ تن سیب برداشت با بهترین کیفیت کرده‌ام که در سال جاری با تلاش و مراقبت‌های بسیار از هر هکتار بیش از ۳۰۰ تن سیب برداشت خواهم کرد که به‌طور میانگین از هر درخت بالای ۴۰۰ تا ۷۰۰کیلو سیب برداشت می‌کنم. هرساله برای شخم زدن، جمع‌آوری شاخه‌ها از زیر درختان، سم‌پاشی، هزینه کارگر و... پنج میلیارد ریال برای باغ سیب ام هزینه می‌شود.
چهار هزار کارگر در طول سال در باغ سیب بنده مشغول فعالیت هستند و هیچ شغلی مانند کشاورزی اشتغال‌زایی ایجاد نمی‌کند و عشق و علاقه به کشاورزی باعث درآمدزایی یک کشاورز می‌شود.
* رمز موفقیت خود را در چه می‌دانید؟
داشتن اطلاعات و تجربه کاری و علاقه‌مندی به بخش کشاورزی و باغداری را دلیل رمز موفقیت خودم می‌دانم زیرا یک باغدار و کشاورز باید در مرحله اول گیاه‌شناس و تغذیه‌شناس و آفات شناس خوبی باشد و از شکل، رنگ پوست و برگ و جوانه‌های درخت بداند که یک درخت به چه عنصری نیاز دارد و آن را در اختیار آن قرار دهد زیرا هر عنصر باید به‌اندازه کافی و با رعایت تعادل و تناسب میان همه عناصر غذایی در دسترس گیاهان قرار گیرد.
یک درخت باید تمام عناصری مانند روی، کلسیم، فسفر،پتاسیم ، آهن و.. را دارا باشد به‌طور مثال روی یک عنصر ضروری و حیاتی برای گیاهان است و کمبود آن در درخت باعث کوچک شدن برگ درختان می‌شود و درنهایت باعث کاهش کیفیت و افت محصول می‌شود.
کلسیم نیز در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد و کمبود آن باعث پوکی سیب و ماندگاری کم محصول می‌شود و سیبی که باید در سردخانه ۹ ماه بماند در یک ماه از بین می‌رود و کمبود آهن نیز باعث رنگ‌پریدگی و زرد شدن برگ‌ها می‌شود درحالی‌که رگبرگ‌ها سبز باقی می‌مانند.
بنده هرسال محصول تولیدی خود را برای آزمایش ارسال می‌کنم تا ازنظر مواد غذایی و میزان سموم موردبررسی قرار گیرد که تاکنون به حمدالله در همه موارد استانداردهای لازم را داشته است. هر سه الی چهار سال یک‌بار خاک و آب زمین آزمایش می‌شود تا عناصری که یک درخت نیاز دارد مشخص شود.
* سم‌پاشی محصول چه زمانی است؟
یک کشاورز باید آفات شناس باشد زیرا گاهی می‌بینیم یک محصول پربار و کیفت خوبی دارد ولی به دلیل اینکه آفات شناس نیست محصولاتش از بین می‌رود زیرا بیماری قارچی، کرم سیب و کنه‌ها سه بیماری در درخت سیب هستند که باعث افت محصول می‌شود که باید در زمان خودش سم‌پاشی شود البته درست است سم‌پاشی باعث از بین بردن آفات می‌شود ولی میزان سم‌پاشی نیز اندازه دارد و باید به‌اندازه کافی استفاده شود.
* روش آبیاری درختان باغ شما به چه صورت است؟
روش آبیاری به درختان باغ به دو صورت قطره‌ای و غرقابی هر هفت روز یک‌بار صورت می‌گیرد. در سال ۹۷ با کمبود بارندگی و خشک‌سالی روبه‌رو بودیم و بنده به‌عنوان تنها کشاورز برای جلوگیری از تبخیر آب در فصل گرما، توانستم رطوبت و کرم خاکی را در طول سال در زمین خود حفظ کنم. در اوایل خردادماه ۹۷ با خرید چهار هزار پرس گندم، و پهن کردن در زیر درختان توانستم از تبخیر آب در فصل گرما جلوگیری کنم.
با توجه به اینکه ۹۰ درصد خاک باید رطوبت داشته باشد تا کرم خاکی در آنجا زندگی کند، کرم خاکی خود به‌تنهایی ۲۵ مواد آلی برای خاک می‌سازد، بر اساس بررسی کارشناسان بر سطح جنگل کرم خاکی ۷۰ تن در هر هکتار کود تولیدمی کند کرم خاکی در لابه‌لای خاک حرکت می‌کند و باعث بهبود وضعیت خاک، ریشه زنی بهتر گیاه و هوادهی و.. می‌شود. همان سال ۳۰ میلیون تومان پرس گندم خریداری کردم که انجام این کار برای بنده۵۰۰ میلیون تومان سودآوری داشت.
* باغداران و کشاورزان خراسان شمالی به چه مشکلاتی روبه‌رو هستند؟
فروش، نبود صنایع تبدیلی و صادرات و ورود دلالان و افزایش قیمت سموم ازجمله مشکلات کشاورزان هستند زیرا در زمان برداشت سیب آن را کیلویی دو هزار تومان از کشاورز می‌خرند و در بازار همان سیب را کیلویی بالای هفت یا هشت هزار تومان می‌فروشند.
اکنون محصول این منطقه بسیار مرغوب است ولی متأسفانه به دلیل نبود صنایع تبدیلی بسیاری از میوه‌ها از بین می‌رود به‌طور میانگین در هر هکتار از باغ ۴۰ تن پرت محصول داریم که وجود صنایع تبدیلی باعث جلوگیری از این پرت محصول خواهد شد.
در سال‌های گذشته در شهرستان شیروان یک کارخانه به‌منظور خرید محصولات کشاورزی و باغداری احداث شد که محصولات باغی را از کشاورز خریداری کند ولی متأسفانه از زمانی که به دست شرکت خصوصی رسید دیگر محصولات باغی را از کشاورز نمی‌خرد. همچنین خام فروشی محصولات یکی دیگر از مشکلات کشاورزان است که توجه به صنایع تبدیلی و پرهیز از خام‌فروشی، جهش اقتصادی استان را به همراه دارد.
* قیمت سموم و کود به چه میزان افزایش‌یافته است؟
متأسفانه عدم ثبات قیمت در کود و سموم یکی از مشکلاتی است که کشاورزان و باغداران با آن مواجه هستند و سمومی که در سال‌های گذشته ۵۰ هزار تومان می‌خریدیم اکنون بالای ۳۰۰ هزار تومان خریداری کنیم که با افزایش قیمت سموم و کودها، تقلب بودن این سموم هم افزایش می‌یابد که در این زمینه یک باغدار و کشاورز باید هوشیار باشد زیرا در سال‌های گذشته به دلیل تقلبی بودن سموم بسیاری از محصولات باغات کشاورزان منطقه از بین رفت به همین دلیل بهتر است یک کشاورز بعد از خرید سموم و کود روز اول آن را بر روی یک درخت تست کند.
نظر شما