نجمه جهان تیغ، بازار؛ در سفر اول دولت سیزدهم به گلستان بود که بحران خشک شدن خلیج گرگان به عنوان ابر چالش استان تبیین شد.
لایروبی کانال آشوراده در اولویت قرار گرفت و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) به عنوان پیمانکار اجرای این اقدام مداخله ای و عاجل تعیین و آذر ماه ۱۴۰۲ بود که کانال آشور بازگشایی شد.
طبق مطالعات، سناریو بعدی برای احیا خلیج گرگان، تغذیه مصنوعی و یا پمپاژ آب تعیین شده که بر اساس ترازهای فعلی آب، اگر انجام نشود ظرف سه سال آینده با خشکی کامل خلیج مواجه خواهیم شد.
تصویب پمپاژ آب به خلیج گرگان
۱۴ بهمن ماه همزمان با روز ملی تالاب ها بود که خبر تصویب پمپاژ آب به خلیج در جلسه ستاد ملی تالاب ها از پایتخت به گوش رسید.
البته پمپاژ آب نیازمند انجام مطالعاتی است که هزینه آن ۲۰ میلیارد تومان برآورد و مهلت انجام این مطالعات حداکثر تا نیمه دوم سال ۱۴۰۴ تعیین شده است.
از طرفی برای احیای خلیج گرگان تکالیفی بر عهده دستگاه های مختلف قرار داده شده که به کندی در حال انجام است و عملا سرعت تغییرات در اکوسیستم از سرعت اقدامات پیشی گرفته. این طور که به نظر می رسد با روند فعلی و وضعیت اسفناک تخصیص اعتبارات نمی توان امیدی به اقدامات مداخله ای داشت. البته عقب ماندن گلستان از قافله بودجه و اعتبار چیز جدیدی نیست که از آن متعجب باشیم.
احیای خلیج گرگان نیازمند ردیف اعتباری در بودجه است
در ماه های اخیر استاندار گلستان طی دیداری که با معاون اول رییس جمهور داشت تقاضای ردیف اعتباری در جداول پیوست قانون بودجه ۱۴۰۴ برای اجرای کامل طرح احیای خلیج گرگان را مطرح کرده بود.
علی اصغر طهماسبی در این دیدار با اشاره به لزوم اجرای اقدامات عاجل برای نجات خلیج گرگان اظهار کرد: خشک شدن خلیج گرگان باعث ایجاد کانون گرد و غبار و کاهش شدید کیفیت آب خلیج و ایجاد مشکلات متعدد زیست محیطی خواهد شد که به طور طبیعی مسائل اجتماعی، حقوقی و اقتصادی را برای مردم منطقه در پی خواهد داشت.
وی ادامه داد: در دولت گذشته بر اساس مصوبه طرح جامع نجات خلیج گرگان فاز اول طرح شامل لایروبی کانال ارتباطی خلیج و دریا اجرا شد اما نتیجه بخش بودن کامل طرح نجات خلیج نیازمند اقدامات تکمیلی است.
احیای خلیج صرفا در پهنه سرزمینی گلستان قرار ندارد و شهرهای بهشهر، گلوگاه و رستم کلاه هم باید به سیستم تصفیه فاضلاب مجهز باشند. موضوعی که فعلا مسئولان درباره آن اظهار نظری نکرده اند
احیای خلیج صرفا در پهنه سرزمینی گلستان نیست
از طرفی این نکته را هم نباید فراموش کرد که طبق نظر کارشناسان احیای خلیج صرفا در پهنه سرزمینی گلستان قرار ندارد و شهرهای بهشهر، گلوگاه و رستم کلاه هم باید به سیستم تصفیه فاضلاب مجهز باشند. موضوعی که فعلا مسئولان درباره آن اظهار نظری نکرده اند.
همچنین میزان آلودگی مزارع پرورش آبزیان که در استان مازندران وجود دارد باید کاهش پیدا کند و به آب بری و خروجی آنها نظارت شود.
کاهش دبی آب در زمستان دلیل چهره فعلی خلیج است
این روزها تصاویر ناخوشایندی در فضای مجازی از چهره فعلی خلیج گرگان می بینیم که معاون عمرانی استاندار گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار دلیل آن را این گونه توضیح می دهد: «هر ساله در فصل زمستان با کمترین تراز آب مواجه هستیم و به علت یخ زدگی، دبی آب به دریای خزر کمتر وارد می شود اما وقتی وارد بهار شویم سطح آب افزایش پیدا می کند.»
سید مهدی مهیائی با اشاره به تصویب پمپاژ آب دریا به خلیج در جلسه ستاد ملی تالاب ها گفت: هزینه اجرای این عملیات دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
به وظیفه مندی سایر دستگاه‌ها در احیای خلیج اشاره کرد و افزود: سازمان جهاد کشاورزی و آب منطقه ای به صورت مشترک، وظیفه زهکشی اراضی منتهی به خلیج را بر عهده دارند.
وی گفت: لایروبی رودخانه ها هم توسط شرکت آب منطقه ای در حال انجام است و اجرای شبکه فاضلاب و تصفیه خانه فاضلاب توسط شهرهای ساحلی مانند نوکنده، گمیشان و بندرترکمن در دستور کار قرار دارد که فاز اول آن اجرا شده اما تکمیل این شبکه مد نظر است.
دستگاه ها برای انجام مداخلات احیای خلیج اعتبار ندارند
وی با بیان اینکه مجموع این اقدامات منجر به علاج بخشی خلیج خواهد شد، بیان کرد: دستگاه ها با شدت و ضعف در حال عمل به وظایف تعریف شده هستند اما یکی از مشکلات اساسی در این مسیر عدم تخصیص اعتبار است.
مهیائی گفت: کل اعتبارات عمرانی مصوب استان از ابتدای سال تا کنون چهار هزار میلیارد بوده که تا به امروز کمتر از ۱۰ درصد آن تخصیص پیدا کرده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان در خصوص استقرار لایروب در خلیج گرگان هم گفت: در پی نامه استاندار گلستان به معاون اول رییس جمهور، دستور استقرار لایروب توسط ایشان صادر شده است اما هنوز این مهم رخ نداده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان: کانال آبرسانی از دریا به مزارع میگو هم نیازمند لایروبی بود که به همین منظور یک دستگاه لایروب آب منطقه ای و یکی دیگر از ماشین آلات استانداری در اختیار اداره کل شیلات قرار گرفته تا در فروردین و اردیبهشت ماه مزارع با کمبود آب مواجه نشوند
خرید لایروب دائمی در کش و قوس تامین اعتبار
مهیائی ادامه داد: البته در حال پیگیری از سازمان برنامه و بودجه کشور برای خرید یک لایروب دائمی هستیم که در کش و قوس تامین اعتبار است.
وی گفت: کانال آبرسانی از دریا به مزارع میگو هم نیازمند لایروبی بود که به همین منظور یک دستگاه لایروب آب منطقه ای و یکی دیگر از ماشین آلات استانداری در اختیار اداره کل شیلات قرار گرفته تا در فروردین و اردیبهشت ماه مزارع با کمبود آب مواجه نشوند.
خلیج گرگان در معرض خطر خشکسالی
احیای خلیج گرگان به یک دغدغه ملی تبدیل شده و معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست هم در مراسم روز جهانی تالاب ها به این موضوع اشاره و اظهار کرد: در اغلب تالاب‌های بزرگ کشور برنامه‌های حفاظتی در حال انجام است و امیدواریم با اعطای حقآبه این اقدامات حفاظتی به بهترین شکل ادامه داشته باشد.
احمدرضا لاهیجان زاده افزود: اگر پمپاژ درست و برنامه حفاظتی از جمله لایروبی در تالاب میانکاله و خلیج گرگان مطابق برنامه انجام نگیرد، ما در سال ۱۴۰۸ تا ۱۴۱۰ کل خلیج گرگان را از دست خواهیم داد.
وی به مدیران استانی توصیه کرد تا تمامی راه‌های قانونی برای حفاظت از تالاب‌ها را در نظر داشته باشند و جهت دریافت حقآبه تالاب‌ها از اقدامات قضائی نیز دریغ نکنند.
نظر شما