«آلاینده‌ها» نفس مردم استان سمنان را به شماره انداخت| فشار به کارخانه‌ها جواب نمی‌دهد

محمد حسین عابدی، بازار؛ چند سالی است که همزمان با آغاز فصل سرما، مردم استان سمنان به خصوص نواحی غربی، با پدیده آلاینده های سمی ناشی از دود کارخانه ها و همچنین مازوت سوزی واحد های تولیدی دست و پنجه نرم می کنند مردمی که سهم شان از کارخانه ها، آلایندگی است.

بخش بزرگی از اشتغال کارخانه های صنعتی غرب استان سمنان متعلق به غیربومی ها به ویژه مازندرانی ها و اتباع خارجی است و تنها آلودگی سهم مردم استان سمنان می شود کارخانه ها و کارگاه هایی که حتی مالکان بخش عمده آنها هم غیر بومی هستند.

هوای آلوده و مردم استان سمنان

بخش بزرگتری از این مالکان صنایع در استان سمنان حتی یک حساب بانکی هم ندارند و خرید مایحتاج کارخانه هایشان را هم از تهران می کنند و عملاً به جز معدود اشتغال بومی که این کارخانه ها دارند، برای مردم بومی عایدی جز آلودگی سنگین و فلزات خطرناک ندارند.

کارشناس اقتصادی: دولت می داند که نباید زیاد به کارخانه ها فشار وارد کند زیرا مهمترین مقصر این وضعیت خود دولتی ها هستند

گفتنی است صادراتی که این کارخانه ها دارند و همچنین فروش محصولات تولیدی شان که آورده مالی دارد مقصود نیست بلکه منظور از آورده کارخانه برای مردم، تاثیرگذاری این کارخانه ها بر سفره های مردم و کشاورزان و معلمان و پیشه وران و دهقانان و ... است.

نگاهی به سامانه سنجش آلودگی که از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست کشورمان منتشر می شود نشان می دهد که در دو سوم روزهای بازه زمانی پاییز و ابتدای زمستان، هوا در غرب استان سمنان و مشخصاً ایوانکی، گرمسار و حتی سمنان در وضعیت زرد و حتی نارنجی قرار داشته و میزان ذرات عمدتاً بیش از ۱۰۰ بوده در صورتی که حد نرمال در این شاخص زیر ۵۰ است.

ناترازی انرژی

بزرگترین عامل این آلودگی در کنار پدیده وارونگی هوا که آن هم اثرات گازهای گلخانه ای و دستپخت انسان است، سوزاندن سوخت های فسیلی مانند مازوت در پی بروز بحران های انرژی در کشورمان است. ناترازی انرژی این روزها باعث شده تا کارخانه ها و کارگاه های صنعتی به صمت استفاده از سوخت های فسیلی بروند که در بسیاری از نقاط دنیا سال ها است که منسوخ شده اند.

یک فعال بخش تولید که در غرب استان سمنان و در یک کارخانه مدیر فنی است در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: درست است که آلودگی هوا ناشی از ورود گازهای ناشی از سوخت کارخانه ها است اما کارخانه ها در این بین بی گناه هستند و انداختن توپ در زمین آنها کمی ناجوانمردی است.

علی همتی با بیان اینکه کارخانه ها چاره ای جز مازوت سوزی و یا استفاده از سوخت های جایگزین مانند گازوئیل ندارند زیرا گاز نیست، افزود: هیچ کارخانه ای دوست ندارد که مازوت بسوزاند زیرا اگر بحث آلودگی را هم کنار بگذاریم، مازوت اساساً تخریب گر مهم خط تولید و دستگاه ها است و آنچنان استهلاک بالایی دارد که کارخانه ها تا مجبور نشوند از آن استفاده نمی کنند.

یک فعال بخش تولید: شرایط اسفناکی به لحاظ تامین انرژی در کارخانه های استان سمنان شاهد هستیم

وی با بیان اینکه این موضوع که همه کارخانه های استان سمنان در حال سوزاندن مازوت هستند اشتباه است، افزود: اولاً بسیاری از کارخانه ها تا مجبور نشوند سراغ سوخت جایگزین نمی روند در ثانی اصلاً همان مازوت هم نیست که کارخانه ها بسوزانند لذا اینطور نیست که هرزمان کارخانه ای اراده کرد هزاران لیتر گازوئیل و مازوت و ... در اختیارش قرار بگیرد و او بسوزاند.

مقصر کیست؟

این فعال بخش تولید استان سمنان با بیان اینکه شرایط ناترازی انرژی نه تقصیر تولیدگر و صنعتگر و نه سرمایه گذار و کارگر و ... است، تاکید کرد: نارترازی انرژی دست پخت مسئولان دولتی و حاکمیتی است اما دود آن قبل از اینکه به چشم و ریه مردم برود، به چشم خود تولیدگران رفته است شما کافی است برآورد کنید که در همین چهار ماه اخیر چند صد میلیارد تومان زیان کارخانه ها از قطعی برق و گاز بوده است.

همتی با بیان اینکه شرایط اسفناکی به لحاظ تامین انرژی در کارخانه های استان سمنان شاهد هستیم، افزود: انبوهی از سفارش های انجام نشده، مشتریانی که طلب زیان از کارخانه ها دارند، چک های برگشت خورده، مشکلات تامین اقلام اولیه به این دلیل که کارخانه های تولید اقلام اولیه تولیدی هم خودشان درگیر و دار مشکلات هستند، حقوق معوق کارگران و ... بخشی از مشکلات تولیدگران استان سمنان است.

وی با بیان اینکه در صورت تداوم شرایط کنونی بخشی از تولید در استان سمنان مشخصاً کاهش پیدا خواهد کرد، افزود: این یعنی تعدیل نیرو و همچنین کاهش توان بخش تولیدی و ورود تولیدگران به ورطه رکود و راکد شدن و دقیقاً این همانی است که دولت روحانی و شهید رئیسی با آن مبارزه کردند اما حالا دوباره همه چیز از صفر خواهد شد.

مماشات با کارخانه‌ها

یک کارشناس اقتصادی اما در گفتگو با خبرنگار بازار ، بخشی از این آلودگی ها را مبتنی بر مماشات دولتمردان با کارخانه های متخلف می داند و می گوید: نمی گوییم همه کارخانه ها چون اصلا دولت آنقدر مازوت و گازئیل و ... ندارد که به همه کارخانه ها برسد بلکه بخشی از کارخانه ها مثلاً تولیدکنندگان سیمان و فلزی ها و ... مازوت می سوزانند اما نظارت دولتی بر آلودگی آنها کم است.

مسعود عابدین زاده با بیان اینکه در همین استان سمنان شاهد هستیم که به بهانه حمایت از تولید، برخی از مسئولان ارشد استانی اجازه جریمه کردن یا تعطیلی کارخانه های آلوده کننده توسط محیط زیست را نمی دهند، بیان کرد: از طرف دیگر کارخانه ها به محض در مظان اتهام قرار گرفتن در خصوص آلودگی بلافاصله موضع گیری کرده و تهدید به تعطیلی می کنند لذا کار نظارت بر کارخانه ها برای دولت هم دشوار شده است.

وی با بیان اینکه البته بخش زیادی از این موضوع را باید به کارخانه ها حق داد زیرا دولت وظیفه تامین زیرساخت را برای آنها دارد زیرا پولش را می گیرد و منتی هم نیست، تاکید کرد: با تمام درک کارخانه ها اما متاسفانه باید گفت در بین شان سوء استفاده گرانی هم وجود دارند که حاضر به تهیه یک فیلتر نیستند زیرا می دانند که باید میلیارد ها تومان هزینه کنند اما آیا این هزینه ها در برابر سرطان و سقط جنین و ناقص زایی و ... عددی است؟

فشار به کارخانه‌ها

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه دولت هم می داند که نباید زیاد به کارخانه ها فشار وارد کند زیرا مهمترین مقصر این وضعیت خود دولتی ها هستند، بیان کرد: با توجه به وضعیت کنونی متاسفانه باید گفت هم تولیدگران و هم مردم بازنده هستند زیرا تولیدگران از تولید جامانده و مردم هم مجبور به تنفس هوای آلوده و گازهای سمی و فلزات سنگین هستند.

عابدین زاده با بیان اینکه نمی گوییم که دولت کارخانه های آلاینده را تعطیل کند، افزود: دست کم انتظار مردم این است که نظارت ها بر روی کارخانه های آلاینده بیشتر شده و تذکرات لازم به کارخانه ها داده شود البته که در وهله اول باید دولت به دنبال تامین انرژی مورد نیاز کارخانه ها باشد تا اصلا نیاز به استفاده از سوخت های فسیلی پیش نیاید.

کارشناس بهداشت محیط: عمده مشکل ما در گازهای دی‌اکسید گوگرد ، ذرات فلزی سنگین و سمی، اکسیدهای نیتروژن و ذراتی موسوم به PM۱۰ و PM۲.۵ هستند

وی همچنین ناترازی انرژی را بحرانی برای تمام کشور یاد کرد و بیان داشت: این مشکل تنها برای استان سمنان نیست بلکه بخشی از آلودگی استان هم از تهران وارد می شود و با آلودگی واحد های صنعتی غرب استان ترکیب شده و یک ترکیب سمی را پدید می آورد لذا باید اراده ای در بالا دست این موضوع را پیگیری کند.

مازوت سوزی و راهکارهای کاهش آلودگی

طبق تحقیقات صورت گرفته از سوی خبرنگار بازار، مازوت در بسیاری کارخانه های استان سمنان سوزانده می شود همچنین سوخت های فسیلی برای کارخانه ها تامین شده اما بسیار اندک است و کارخانه ها برای دریافت سوخت های جایگزین باید روزها نامه نگاری کنند از سوی دیگر مشکلات ناترازی انرژی بسیاری از کارخانه های استان را با مشکل روبرو کرده که حتی تامین سوخت دوم هم برایشان امکان پذیر نیست.

اما راهکار کاهش آلودگی چیست؟ مریم مطهری نژاد کارشناس بهداشت محیط کار در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: عمده مشکل ما در گازهای دی‌اکسید گوگرد ، ذرات فلزی سنگین و سمی، اکسیدهای نیتروژن و ذراتی موسوم به PM۱۰ و PM۲.۵ هستند که برای سلامتی به شدت و فرای تصور مردم، مضر محسوب می شوند.

مطهری نژاد با بیان اینکه این آلودگی ها تنها برای ریه مردم نیست بلکه می تواند خاک و آب و محیط زیست و ... را نیز آلوده ساز و خطر آن برای سال های سال است، ابراز داشت: اسکرابرها یا غبارگیر ها یکی از راهکارهایی هستند که می توان آلودگی را کاهش داد که البته بسیاری از کارخانه های ما این موضوع را دارند اما به واسطه تحریم ها و مدل های خارجی یا خراب هستند یا کارایی خود را ندارند لذا دولت در این زمینه باید ورود کرده و تسهیلاتی بدهد.

وی با بیان اینکه سیستم‌های جمع‌آوری و تهویه، استفاده از کاتالیست‌ها و مواد جاذب آلودگی، بهینه سازی فرایند های سوخت در کارخانه ها و به خصوص نانو فیلترها که البته هزینه هایی هم ممکن است برای کارخانه ها داشته باشد از دیگر اقداماتی است که باید صورت دهد، افزود: مشکل اینجا است که در این گیر و دار شرایط اقتصادی کارخانه ها توان خرید این محصولات را ندارند لذا بهتر است دولت تسهیلاتی را بدهد تا بتوان دستکم از میزان آلودگی ها کاست.