بازار، گروه آب و انرژی: سعید اسلامی بیدگلی کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار با بیان اینکه به دلیل سیاست گذاری های اشتباه تمام اقتصاد ما رانت جو شده است، گفت: به عنوان مثال شاهد هستیم که تولیدکنندگان ما سالهاست که از نرخ خوراک ارزان حمایت می کنند و نتیجه این حمایت ها تولید محصولات با ارزش افزوده پایین اقتصادی شده است.
او ادامه داد: متاسفانه در طی سال های گذشته ما تمامی منابع خود را مصرف کردیم و از این منابع به درستی استفاده نکردیم. به همین دلیل هیچ مشکل و مساله ای را سراغ ندارم که در طی سال های گذشته حل شده باشند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: ما تنها کشوری هستیم که بعد از ۴.۵ دهه هنوز نتوانستیم مساله نرخ بالای تورم را در کشور حل کنیم. خیلی دردناک است که کشوری همچون افغانستان که دولت و بانک مرکزی نداشته امروز نرخ تورمش کمتر از ماست.
در حال حاضر تخمین زده می شود که معادل ۳ ماه از صادرات نفت برای واردات برق و حل مساله ناترازی برق و معادل ۳.۵ ماه از درآمد حاصل از صادرات نفت برای حل مساله ناترازی گاز هزینه شود و تنها درآمد حاصل از فروش نفت ۵.۵ ماه برای اداره کشور باقی می ماند. در صورت ادامه این وضعیت به طور کلی به واردکننده انرژی تبدیل خواهیم شدن و پول نفتی هم برایمان باقی نمی ماند
معادل۶.۵ ماه از درآمد صادرات نفت را برای حل ناترازی باید هزینه کنیم
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به هزینه بالای ناترازی برای اقتصادی ایران، ادامه داد: در حال حاضر تخمین زده می شود که معادل ۳ ماه از صادرات نفت برای واردات برق و حل مساله ناترازی برق و معادل ۳.۵ ماه از درآمد حاصل از صادرات نفت برای حل مساله ناترازی گاز هزینه شود. با این اوصاف می توان ادعا کرد که تنها درآمد ۵.۵ ماه از صادرات نفت برای اداره کشور باقی می ماند. در صورت ادامه این وضعیت به طور کلی به واردکننده انرژی تبدیل خواهیم شدن و پول نفتی هم برایمان باقی نمی ماند.
اسلامی بیدگلی ریشه بخش زیادی از مشکل امروز را دولتی بودن اقتصاد و دخالت های دولت در حوزه انرژی می داند، افزود: ما حتی اگر اداره شن زاری را به دولت بسپاریم بعد از مدتی دچار کمبود شن می شویم. این همان مصداق مدیریت انرژی در کشور ماست. طوری که سومین دارنده ذخایر هیدرو کربوری حالا به یک واردکننده انرژی تبدیل شده است.
شاید تصور کنیم که خیلی راحت می کنیم با انجام اصلاحاتی ساده به شرایط عادی بازگردیم اما مشکل اینجاست که حلقه های معیوب به راحتی اصلاح نمی شوند و همه ما جای خود را در این حلقه های معیوب پیدا می کنیم، به عنوان مثال کشورهای دنیا به راحتی سر مساله بازگشتن ایران به بازار جهانی توافق نخواهند کرد
او با بیان اینکه شاید تصور کنیم که خیلی راحت می کنیم با انجام اصلاحاتی ساده به شرایط عادی بازگردیم اما مشکل اینجاست که حلقه های معیوب به راحتی اصلاح نمی شوند و همه ما جای خود را در این حلقه های معیوب پیدا می کنیم، ادامه داد: به عنوان مثال کشورهای دنیا به راحتی سر مساله بازگشتن ایران به بازار جهانی توافق نخواهند کرد. پالایشگاه ها و واحدهای پتروشیمی کشورهای دیگر هم به استفاده از نفت غیر ایرانی عادت کرده اند. ما فکر می کنیم که آمریکا و اسراییل تنها مخالفان بازگشت ایران به بازار جهانی و برگشت به وضعیت عادی هستند اما واقعا این طور نبوده و تعداد کشورهایی زیادی هستند که از این اتفاق خوشحال نمی شوند.
دردسرهای بالای نرخ بهره
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: مشکلاتی که امروز در حوزه انرژی وجود دارد در بازارهای مالی ما نیز مشاهده می شود. به عنوان مثال سال هاست که با کسری بودجه مواجه شده و امکان تحقق بودجه های عمرانی هم نیست. از طرفی هم برای جبران کسری بودجه به سراغ بانک ها رفته و بانک هایمان هم امروز با ناترازی شدیدی مواجه هستند وبه ناچار به بازار سرمایه بازگشتیم.
او وضعیت روزهای اخیر بازار سرمایه و نگاه مثبت دولتمردان به این بازار را مورد اشاره قرار داد و گفت: البته این نگاه مسولین ناشی از این نیست که آنها این بازار را قبول داشته و رونق آن را به نفع اقتصادی می داند، بلکه دلیلش این است که بازارهای دیگر قفل بوده و چاره ای جز تامین مالی از این بازار باقی نمانده است. حاصل این اتفاقات این است که نرخ بهره در کشور به شدت افزایش پیدا کرده است.
در حال حاضر ۹۰ درصد بازار بدهی ما تسهیلات بوده و تنها ۱۰ درصد آن اوراق است. همچنین ۸۵ درصد تامین مالی بازار اوراق بدهی هم از سوی دولت و شهرداری است(البته سهم شهرداری ها بسیار اندک و حدود ۲ درصد است)
اسلامی بیدگلی افزود: در حال حاضر ۹۰ درصد بازار بدهی ما تسهیلات بوده و تنها ۱۰ درصد آن اوراق است. همچنین ۸۵ درصد تامین مالی بازار اوراق بدهی هم از سوی دولت و شهرداری است(البته سهم شهرداری ها بسیار اندک و حدود ۲ درصد است). در واقع در این بخش هم دولت سهم بزرگی از تامین مالی را بر عهده دارد. خروجی این اتفاقات این بوده که نرخ بهره به شدت افزایش پیدا کرده و امروز نرخ تامین مالی به ۴۰ تا بیش از ۵۰ درصد رسیده است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بنابر این گرفتن بدهی در اقتصادی که قرار است رشد محدودی داشته باشد، به شدت دشوار بوده و تنها برای سرمایه گذاری هایی که پیش از این انجام شده و مقدار اندکی تا تکمیل و بهره برداری کامل فاصله دارند. در این میان شاید گرفتن تسهیلات با چنین نرخ بالایی برای واحدهایی که توجیه اقتصادی بالایی دارند هم توجیه پذیر باشد.
او ادامه داد: برای حل مساله نرخ بهره بالا دولت باید سهم بخش خصوصی را از بازار بدهی پرداخت کرده و به آن پایبند باشد. جدای از این دولت باید به دنبال انتشار اوراق کوتاه مدت و اوراق با نرخ شناور باشد.
نظر شما