بازار؛ گروه بورس: بازار سرمایه در هفته‌های اخیر معاملات منفی را تجربه کرده است. به طوری که ارزش بورس ایران به محدوده ۱۰۰ میلیارد دلار نزدیک شده که نشان می‌دهد که کمتر از ۲۵ درصد سال ۹۹ محسوب می‌شود. بسیاری از سهامداران انتظار چنین روندی را در بازار نداشتند اما با بروز تنش‌های منطقه ای ریسک سیستماتیک افزایش یافت. حالا در کنار این مسأله ریسک ریاست جمهوری ترامپ نیز اضافه شده است. اگر ترامپ دوباره به ریاست‌جمهوری آمریکا برسد که با نتایج امروز احتمال نشدنش خیلی کم است، بورس ایران هم به دلایلی ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد، درواقع اثراتش به عوامل متعددی بستگی دارد. سه سناریو احتمالی اثرگذار در بورس و واکنش گروه های مختلف بررسی شده است.
احتمال بازگشت تحریم‌های سخت‌گیرانه‌تر وجود دارد. ترامپ نشان داده که سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای نسبت به ایران دارد با انتخاب مجدد، احتمال تشدید تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های تجاری وجود دارد. این اتفاق می‌تواند تأثیر منفی بر صنایع و شرکت‌های صادراتی بگذارد. مخصوصاً صنایعی که به صادرات نفت، فلزات و پتروشیمی وابسته هستند تحت تاثیر سیاست ترامپ خواهد بود. اما در عین حال، شرکت‌های داخلی که وابستگی کمتری به خارج دارند، مثل صنایع غذایی و دارویی، کمتر از این تحریم‌ها آسیب ببینند و حتی سود می‌برند.
با توجه به اینکه در دوره ترامپ، افزایش دوباره‌ی تحریم‌ها می‌تواند باعث افزایش نرخ دلار شود. این افزایش به نفع صنایع صادرات محور تموم می‌شود و قیمت سهام برخی شرکت‌های بورسی بالا خواهد رفت. از طرفی، رشد نرخ ارز اغلب باعث ورود سرمایه به بورس می‌شود، چون در این حالت، بورس یک گزینه‌ی جذاب‌تر برای حفظ ارزش پول می‌شود
سناریو افزایش نرخ ارز بعد از پیروزی ترامپ برای بازار بورس تاثیر گذار است. با توجه به اینکه در دوره ترامپ، افزایش دوباره‌ی تحریم‌ها می‌تواند باعث افزایش نرخ دلار شود. این افزایش به نفع صنایع صادرات محور تموم می‌شود و قیمت سهام برخی شرکت‌های بورسی بالا خواهد رفت. از طرفی، رشد نرخ ارز اغلب باعث ورود سرمایه به بورس می‌شود، چون در این حالت، بورس یک گزینه‌ی جذاب‌تر برای حفظ ارزش پول می‌شود.
احتمال رشد کامودیتی‌ها وجود دارد
همچنین احتمال رشد کامودیتی‌ها وجود دارد. این موضوع سناریو دیگری است که با حضور ترامپ در کاخ سفید اتفاق می‌افتد. درواقع اگر سیاست‌های ترامپ منجر به رشد قیمت کامودیتی‌ها (مثل نفت و فلزات) شود، این موضوع می‌تواند برای صنایع کامودیتی‌محور ایران مثل پتروشیمی، فلزات و نفتی‌ها اثر بگذارد و قیمت سهام این شرکت‌ها را بالا ببرد.
نتیجه‌گیری کلی اینکه انتخاب ترامپ می‌تواند در کوتاه‌مدت فشار روانی بر بازار بورس ایران بیاورد و نوسانات را بیشتر کند، اما در بلندمدت، عواملی مثل افزایش نرخ ارز، بالا رفتن قیمت کامودیتی‌ها و جذب نقدینگی به سمت بورس می‌تواند به نفع بازار صنایع صادراتی شود.
البته نباید از عملکرد خود شرکت ها نیز غافل شد. در چند وقت اخیر هر یک از گروه ها عملکرد متفاوتی داشته اند که می توانند در بازدهی اثر متفاوتی را داشته باشند. هرچند نمی توان اثر بازار جهانی بعد از تغییر رئیس جمهوری آمریکا را نادیده گرفت. در ادامه به وضعیت برخی گروه های بورسی که می تواند تحت تاثیر حضور ترامپ قرار بگیرد بررسی می شود.
عملکرد گروههای مختلف بورسی
پالایشی ها و روانکارها جزو گروه هایی هستند که با حضور ترامپ تغییر سوداوری دارند. چراکه ترامپ مخالف قوانین حمایت از محیط زیست است و خودروهای بنزینی بیشتر حمایت می شود. به همین دلیل قیمت نفت و سوخت بالا می رود.
عملکرد این گروه بورسی در ایران نشان می دهد که عمده دلیل رشد سود خالص نسبت به بهار سایر درآمدها و هزینه های غیرعملیاتی روانکارها مانند سود سرمایه گذاری ها و سود تسعیر ارز بوده است. با این وجود سود ناخالص عملیاتی و حاشیه سود هم وضعیت قابل قبولی داشته است. با توجه به افزایش نرخ روغن های موتوری و کاهش نرخ لوبکات مصرفی در ادامه سال می‌توان وضعیت بهتری را هم انتظار داشت.
گروه بانکی از افزایش فشار تحریم ها زیان می بینند چراکه نمی توانند در مبادلات مالی بین المللی مشارکت داشته باشند. رشد سود ۶ ماهه اکثر بانک ها نسبت به مشابه سال گذشته قابل قبول بوده و نسبت P/E ttm صنعت در محدوده ۲.۳ واحد است. اما در ادامه سال احتمال تغییر سودآوری آنها وجود دارد. البته نمادهای بانک آینده، بانک ایران زمین، بانک سرمایه، بانک دی و بانک تجارت امسال عملکرد ضعیف‌تری داشته اند.
از دلایل افزایش نرخ اوره، کاهش صادرات چین به علت اعمال محدودیت‌های صادراتی چین برای تامین نیازهای داخلی است. همچنین اختلالات در زنجیره تأمین به علت حوادث طبیعی به ویژه در مناطق تولید اوره موثر بود. افزایش تقاضا در برخی مناطق، مانند آمریکای جنوبی و هند، به دلیل نیاز به تأمین خوراک کشاورزی در فصل‌های کشت و برداشت از دیگر عامل تاثیرگذار بر معاملات نمادهای بورسی است
شرکت های شیمیایی و پتروشیمی به شدت وابسته به بازارهای صادراتی هستند در تابستان امسال، حاشیه سود این گروه صنعتی پس از رشد مطلوبی که از ابتدای سال ۱۴۰۲ تجربه کرده بود، با افت مواجه شد. عدم رشد نرخ فروش هم‌زمان با رشد قیمت مواد مصرفی و سایر هزینه‌ها علت اصلی این افت در حاشیه سود صنعت بوده است. همچنین اوره پس از کاهش ابتدای سال ۱۴۰۳ و لمس اعداد زیر ۳۰۰ دلار شروع رشد کرده و در حال حاضر به ۳۶۰ دلار رسیده که می‌تواند شرایط خوبی برای اوره سازها رقم بزند.
از دلایل افزایش نرخ اوره، کاهش صادرات چین به علت اعمال محدودیت‌های صادراتی چین برای تامین نیازهای داخلی است. همچنین اختلالات در زنجیره تأمین به علت حوادث طبیعی به ویژه در مناطق تولید اوره موثر بود. افزایش تقاضا در برخی مناطق، مانند آمریکای جنوبی و هند، به دلیل نیاز به تأمین خوراک کشاورزی در فصل‌های کشت و برداشت از دیگر عامل تاثیرگذار بر معاملات نمادهای بورسی است.
گروه مسکن و صنایع وابسته نیز تحت تاثیر تورم و کاهش قدرت خرید مردم با افت تقاضا و سودآوری مواجه شده اند. برای نمونه شرکت‌های تولیدکننده کاشی و سرامیک به‌طور کلی با کاهش حاشیه سود نسبت به فصل بهار و همچنین نیمه اول سال گذشته مواجه بوده‌اند. با این وجود، برخی از نمادها همچون کارام و کصدف موفق به ثبت عملکرد قابل قبولی شدند و توانستند در برابر افزایش هزینه‌ها مقاومت نشان دهند. در این میان، کترام ضعیف‌ترین عملکرد را در گروه به نمایش گذاشت. به‌طور کلی، وضعیت این صنعت نشان‌دهنده چالش‌هایی در حفظ حاشیه سود است.
صنعت سیمان به صورت کلی در شش ماهه اول ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سود خالص تکرار شده است. از چالش‌های مهم صنعت سیمان مانند سایر گروه‌ها افزایش هزینه‌های انرژی بوده است. نسبت هزینه‌های انرژی به فروش نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است. در این گروه برخی شرکت ها مانند سباقر، سخاش، سهرمز، سصوفی، ساروم و سقاین نسبت به شش ماه اول ۱۴۰۲ رشد مناسبی داشته‌اند. اما شرکت های سخوز، سدور، سنیر و ساراب کاهش سود آوری را طی مدت تجربه کرده‌اند.
تغییرات سود شرکت‌های مختلف
در بررسی تغییرات سود شرکت‌های مختلف در صنعت دارو در شش ماهه سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل، نشان می دهد که بسیاری از شرکت‌ها با کاهش حاشیه سود مواجه شده‌اند. از چالش‌های این صنعت؛ افزایش قیمت مواد اولیه و هزینه‌های تولید به ویژه در شرایط فعلی اقتصادی، حاشیه سود را تحت فشار قرار داده است. بسیاری از شرکت‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های انرژی و مواد اولیه و عدم رشد متناسب در نرخ فروش،با افت سودآوری مواجه شده‌اند. همچنین بسیاری از شرکت‌های دارویی به دلیل تأخیر در پرداخت مطالبات از سوی بیمه‌ها و عدم تسویه حساب به‌موقع با شرکت‌های پخش، با مشکلات جدی در نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه‌اند.
اگر دونالد ترامپ دوباره به ریاست‌جمهوری برسد، احتمالش زیاد قیمت کامودیتی‌ها (مثل نفت، فلزات و سایر کالاهای اساسی) تحت تأثیر سیاست‌های او و شرایط کلان اقتصادی آمریکا و جهان دچار نوسان می شود
قیمت روی در بورس لندن به ۳۲۸۴ دلار رسیده که بالاترین سطح طی ۲۰ ماه گذشته است، چون عرضه کم شده و بازیگر کلیدی بخش بزرگی از موجودی رو کنترل می‌کند. همچنین فلزات دیگر مثل آلومینیوم، مس و سرب هم در مسیر افزایش هستند. به همین دلیل زنجیره تأمین جهانی تامین فلزات به ویژه روی تحت فشار است. در روزهای اخیر، فضای اقتصادی و بازارهای مالی جهان با تحولات قابل‌توجهی روبه‌رو شده است. به همین دلیل بسیاری از سرمایه گذاران به تغییرات گروه های بورسی بی توجه هستند.
ابا بازگشت دوباره دونالد ترامپ در سمت ریاست‌جمهوری، به احتمال زیاد قیمت کامودیتی‌ها (مثل نفت، فلزات و سایر کالاهای اساسی) تحت تأثیر سیاست‌های او و شرایط کلان اقتصادی آمریکا و جهان دچار نوسان می شود. سه مورد از سیاست های ترامپ که در اقتصاد موثر است، شامل موارد زیرا است؛
۱. سیاست‌های حمایتی از صنایع داخلی و انرژی، ترامپ تمایل به حمایت از صنایع داخلی و حوزه انرژی، به ویژه نفت و گاز، دارد. اگر تولید داخلی نفت و گاز آمریکا تقویت شوند، احتمالا به افزایش عرضه و کاهش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت منجر خواهد شد. اما این سیاست‌ها می‌توانند در بلندمدت به نوسانات بازار منجر شود.
۲. تحریم‌ها و تنش‌های تجاری، ترامپ در دوره قبلی نشان داد که سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری در قبال چین و کشورهای تولیدکننده کامودیتی مثل ایران و روسیه دارد. اگر این رویکردها تشدید شود، ممکنه عرضه کالاهای اساسی کاهش پیدا کند و باعث افزایش قیمت‌ها شود.
۳. افزایش رشد اقتصادی و تقاضای داخلی آمریکا، پیش‌بینی برخی کارشناسان پس از انتخابات آمریکا نشان می‌دهد که ممکن است تقاضای داخلی برای کامودیتی‌ها بیشتر شود که این افزایش تقاضا اثر تورمی بر قیمت ها خواهد داشت.
بنابراین، به طور کلی با انتخاب ترامپ، احتمال دارد قیمت کامودیتی‌ها به دلیل محدودیت‌های عرضه و افزایش تقاضا روند افزایشی پیدا کنند، مگر اینکه افزایش تولید داخلی آمریکا باعث تعادل در بازار بشود.
بازار سرمایه ایران بی تأثیر از انتخاب ترامپ نخواهد بود
بازار سرمایه ایران نیز بی تأثیر از انتخاب ترامپ نخواهد بود. در واقع این تغییرات در شرایطی رخ می‌دهند که شاخص کل بورس، در سطح ۲ میلیون هزار واحد مانده باشد. احتمالا افت تشدید می شود و واکنش بازارهای ارز و سکه مثبت می شود. هرچند نمی توان به اتفاقات منطقه‌ای بی تفاوت بود که البته اخبار اخیر در قیمت‌ها تأثیر گذاشته است. برخی تحلیل‌گران بر این باورند که اثرات احتمالی اخبار، پیش‌خور شده و تا حدی آرامش در رفتار معامله‌گران نمایان است. این مساله می تواند کم کم نگاه ها را به بازار سرمایه برگرداند. از طرف دیگر تاثیر انتخاب ترامپ در اقتصاد ایران را به حداقل ممکن برساند.
دو روز بعد از انتخابات، فدرال رزرو یک نشست دیگر برای بررسی نرخ بهره برگزار می‌کند که به احتمال زیاد در این جلسه تصمیم کاهش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره گرفته می‌شود. علاوه بر این، هفته بعد بانک‌های مرکزی استرالیا و انگلستان هم نشست دارند و احتمالاً سیاست‌های پولی خودشان را ثابت نگه می‌دارند
روز سرنوشت‌ساز انتخاب رئیس‌جمهور آمریکا از راه رسید. روز رسمی انتخابات، سه‌شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ برگزار شد رقابت نزدیک بین دونالد ترامپ جمهوری‌خواه و کامالا هریس دموکرات برای رسیدن به کاخ سفید داغ‌تر از همیشه دنبال شد. با اینکه هریس اول کار با فاصله بیشتری جلو افتاده بود، در روزهای اخیر این فاصله حسابی کم شده و ایالت‌های کلیدی ترامپ را به هریس ترجیح داده اند.
از سوس دیگر، ترامپ وعده داده که با کاهش مالیات‌ها و اعمال تعرفه‌های جدید روی واردات (به‌ویژه کالاهای چینی)، رشد اقتصادی را بیشتر کند. ترامپ ممکن است هم فدرال رزرو را از کاهش سریع نرخ بهره منصرف کند. این موضوع در نهایت می‌تواند به رشد بازدهی اوراق خزانه‌داری آمریکا و تقویت ارزش دلار ختم شود.
نظر شما