بازار، گروه آب و انرژی: ارزش محصولات پتروشیمی که ایران وارد می کند، ۵ برابر محصولات صادراتی آن است. این آمارها به خوبی نشان می دهد که خام فروش در صنعت نفت و پتروشیمی همچنان ادامه داشته و شرایط برای مقابله با آن هر روز سخت تر می شود. درد خام فروشی که دولت های مختلف نتوانستند علاجی برای آن پیدا کنند به نظر می رسد که در دولت سیزدهم هم درمان نشده است. البته مسولین صنعت پتروشیمی مدعی اند که برای مقابله با گام های ابتدایی برداشته شده و امیدوارند که در طول اجرای برنامه هفتم توسعه تا حدودی درمان شود.
آنگونه که حسن عباس زاده مدیر توسعه و برنامه ریزی شرکت صنایع ملی پتروشیمی به بازار می گوید: در قالب ۲۰ بسته سرمایه گذاری طرح هایی به ارزش ۳.۵ میلیارد دلار برای توسعه و ایجاد زنجیره ارزش تعریف شده است. موافقت اصولی برخی از طرح ها صادر و حتی عملیات اجرایی برخی از آنها نیز صادر شده است.
به گفته او، با اجرایی شدن این طرح ها حدود ۳ میلیون تن به ظرفیت تولیدی کشور اضافه می شود. شاید این مقدار در برابر ظرفیت ۱۰۰ میلیون تنی امروز مقدار ناچیزی باشد، اما باید توجه داشت که بسیاری از محصولات تولیدی این طرح ها خوراک صنایع پایین دست بوده و ضمن کاهش ارز بری به توسعه صنعت و ایجاد اشتغال در کشور کمک خواهد کرد.
این مقام مسول در صنعت پتروشیمی در بخش دیگری از سخنان خود همچنین از خودکفایی در تولید کاتالیست و برگزاری جشن آن در همایش بین المللی صنعت پتروشیمی خبر داد.
متن کامل گفتگوی بازار با حسن عباس زاده مدیر توسعه و برنامه ریزی شرکت صنایع ملی پتروشیمی را در ادامه می خوانید :
*شرکت صنایع ملی پتروشیمی در دولت سیزدهم به شدت روی ایجاد زنجیره ارزش تاکید داشت و معتقد بود که باید جلوی خام فروشی گرفته شود. در راستای رسیدن به این هدف در دولت سیزدهم چه اقداماتی انجام شده است؟
صنعت پتروشیمی در کشور ما توسعه خوبی را در طول سال های گذشته داشته و امروز تولیدات منصوبه ما در مرز ۱۰۰ میلیون تن قرار گرفته و صادرات ما به حدود ۱۵ میلیارد دلار رسیده است. اما به دلیل عدم توسعه زنجیره ارزش در سال های گذشته سالانه چیزی حدود ۲ میلیارد دلار محصول پتروشیمی وارد کشور می شود.
بر اساس این رویکرد که کدام هلدینگ ها و شرکت های پتروشیمی قادر به تامین خوراک مورد نیاز پروژه های مربوط به توسعه زنجیره ارزش هستند، این طرح ها به هلدینگ ها معرفی شدند. از آنها خواسته شده که در زمینه تدوین و اجرای این طرح ها با شرکت صنایع ملی پتروشیمی همکاری لازم را داشته باشند. بسیاری از این طرح ها سرمایه گذاران خود را شناسایی و موافقت های اصولی برای آنها صادر و اجرای این طرح ها آغاز شده است
بررسی جامعی در خصوص محصولات مورد نیاز در صنایع پایین دستی صورت گرفته، محصولات در دسته های زنجیره پروپیلن، متانول، بنزن، اروماتیک ها، الفین در قالب ۲۰ بسته سرمایه گذاری تقسیم شدند. به دنبال آن طرح ها شناسایی و بررسی های اقتصادی آنها نیز انجام شد. در نهایت بر اساس این رویکرد که کدام هلدینگ ها و شرکت های پتروشیمی قادر به تامین خوراک مورد نیاز این طرح ها هستند، به هلدینگ ها معرفی شدند. از آنها خواسته شده که در زمینه تدوین و اجرای این طرح ها با شرکت صنایع ملی پتروشیمی همکاری لازم را داشته باشند. بسیاری از این طرح سرمایه گذاران خود را شناسایی و موافقت های اصولی برای آنها صادر و اجرای این طرح ها آغاز شده است.
تنها حدود ۳ طرح از طرح های پیش بینی شده باقی مانده بود که این طرح ها هم امسال به طور مجدد بررسی و به صورت اختصاصی از چند سرمایه گذاران دعوت شده و قرار است که این طرح ها به صورت جزیی تر بررسی شود.
*دلیل اجرایی نشدن و به عبارت دیگر عدم استقبال سرمایه گذاران از این ۳ طرح چه بود؟
شاید به دلیل تکنولوژی خاصی که این طرح ها نیاز دارند، اجرایی نشده اند. البته ما خود نیز به دنبال تامین تکنولوژی مورد نیاز این طرح ها هستیم امیدواریم که همه طرح های زنجیره ارزشی که در قالب ۲۰ بسته سرمایه گذاری تعریف کردیم، در طول اجرای برنامه هفتم توسعه اجرایی شود.
*ارزش طرح هایی در قالب زنجیره ارزش تعریف شده، چقدر است؟
تقریبا می توان گفت که سرمایه گذاری مورد نیاز برای اجرای این طرح ها چیزی حدود ۳.۵ میلیارد دلار است. ضمن اینکه این طرح ها می توانند حدود ۳ میلیارد دلار برای ما فروش داشته باشند.
پلی اُرتان ها که در صنعت خودرو و مبل سازی مورد استفاده واقع می شود، وارداتی است. اگر این طرح در کشور توسط پتروشیمی مارون اجرایی شود، جلوی ارز بری زیادی گرفته می شود ضمن اینکه به توسعه صنایع پایین دستی و ایجاد اشتغال در کشور هم کمک می کند. جالب است که بدانید همین زنجیره چیزی حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال ارز بری دارند
*اجرای این طرح ها به طور متوسط تا چه برابر درآمد های صنعت پتروشیمی را می توانند افزایش دهند؟
ظرفیت این طرح ها چیزی حدود ۳ میلیون تن است که در برابر ظرفیت ۱۰۰ میلیون تنی ما عدد بسیار کمی است. اما نکته اساسی این است که بسیاری از صنایع پایین دست به تولید این طرح ها نیاز دارند و از این جهت بسیار حایز اهمیت است. به عنوان مثال پلی اُرتان ها که در صنعت خودرو و مبل سازی مورد استفاده واقع می شود، وارداتی است. اگر این طرح در کشور توسط پتروشیمی مارون اجرایی شود، جلوی ارز بری زیادی گرفته می شود ضمن اینکه به توسعه صنایع پایین دستی و ایجاد اشتغال در کشور هم کمک می کند. جالب است که بدانید همین زنجیره چیزی حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال ارز بری دارند.
در حال حاضر متوسط ارزش محصولات وارداتی پتروشیمی به کشور ما چیزی حدود ۲۵۰۰ دلار بر تن است. این در حالی است که متوسط ارزش محصولات صادراتی ما تقریبا ۵۵۰ دلار بر تن است. به عبارت دیگر ارزش محصولی که وارد می کنیم ۵ برابر محصولی است که صادر می کنیم
یکی از انتقادات مطرح شده این است که عمده محصولاتی که ایران صادر می کنند، خام و نیمه خام بوده و در مقابل محصولات با ارزش افزوده بسیار بالا را وارد می کند، این ادعا تا چه اندازه درست است؟
در حال حاضر متوسط ارزش محصولات وارداتی پتروشیمی به کشور ما چیزی حدود ۲۵۰۰ دلار بر تن است. این در حالی است که متوسط ارزش محصولات صادراتی ما تقریبا ۵۵۰ دلار بر تن است. به عبارت دیگر ارزش محصولی که وارد می کنیم ۵ برابر محصولی است که صادر می کنیم.
*در زمینه تولید کاتالیست هم اکنون کشور در چه شرایطی قرار دارد؟
هدف گذاری انجام شده در دولت سیزدهم این بود که همه کاتالیست های مورد نیاز کشور را یا تولید کنیم یا اینکه به دانش فنی مورد نیاز آنها دست پیدا کنیم که در صورت نیاز قادر به تولید آنها باشیم. این موضوع امروز محقق شده است. ضمن اینکه در ۱۴ و ۱۵ مرداد ماه در پانزدهمین همایش بین المللی صنعت پتروشیمی IPF که در سالن همایش های صدا و سیما برگزار می شود، جشن خودکفایی کاتالیست را هم خواهیم داشت. در واقع ما در زمینه تولید همه کاتالیست ها به نوعی خود کفا شده ایم.
نظر شما