تلاش برای بستن راه تفسیر به رای دولت در بودجه/ انتقاد از وابستگی بودجه به صندوق توسعه ملی

به گزارش خبرنگار پارلمانی بازار، برنامه اصلاح ساختار بودجه برای نخستین بار از زبان علی لاریجانی،رییس مجلس دهم شنیده شد.

وی در حاشیه جلسه چهارم دی ۹۷ مجلس گفت: رهبری معظم انقلاب تدابیری داشتند که بودجه سال ۹۸ باید متناسب با شرایط تحریمی مورد بازبینی قرار گیرد لذا جلساتی برگزار شد و آقایان به این نتیجه رسیدند سقف بودجه را باید از ۴۳۰ و خرده‌ای پایین آورده و هزینه‌ها را کاهش دهند.

لاریجانی در ادامه تصریح کرد: رهبری تاکید داشتند در زمینه‌هایی نظیر اشتغال و فضای تولید، بسترهای مناسبی در بودجه فراهم شود و البته ایشان به یک نکته مهمتری هم اشاره کردند که به نظر بنده هم خیلی کلیدی است و آن این است که باید ساختار بودجه متناسب با چالش‌هایی که در کشور وجود دارد تنظیم شود و برای این کار باید یک نقشه راهی برای بودجه سال‌های ۹۸ و ۹۹ تنظیم شود.

این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از نمایندگان و کارشناسان به مقوله اصلاح ساختار بودجه در مجلس دهم خیلی پرداخته نشد.

حجت‌ الاسلام و المسلمین علیرضا سلیمی اما درباره ارائه لوایح دولتی پیرامون اصلاح ساختار بودجه در مجلس دهم به خبرنگار بازار گفت: اصلاح ساختار بودجه یک نوبت به مجلس دهم هم ارائه شد این درحالی است که محتوای آن لایحه به اصلاح ساختار بودجه اشاره نداشت و تنها در آن مورد دولت به دنبال جابه جایی برخی منابع بود.

اما با روی کار آمد مجلس یازدهم و نادیده گرفتن اصلاح ساختار بودجه از سوی دولت،نمایندگان این مجلس دست به کار شدند تا بیش از پیش به مقوله اصلاح ساختار بودجه بپردازد.

این مهم تا جایی پیش رفت که کمیسیون برنامه، بودجه و محاسابات مجلس یازدهم،کمیته ویژه‌ای پیرامون این مهم تشکیل داد تا موضوعات در قالب اصلاح ساختار بودجه در این کمیته پیگیری شود.

خبرگزاری بازار پیرو ضرورت اصلاح ساختار بودجه با جعفر قادری، نماینده شیراز و عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس مصاحبه مشروحی داشته که در ادامه می‌خوانید:

*به نظر شما بودجه سالیانه چه نقایصی دارد و چرا باید بودجه اصلاح شود؟
همواره بودجه سالیانه یک بودجه وابسته به درآمدهای نفتی است و تحت تاثیر شوک‌های نفتی دچار مشکل می‌شود لذا این نقیصه می تواند تمام محاسابت اقتصادی بودجه را دچار مشکل کند.

* مشکلات بودجه بیشتر به کدام بخش ها آسیب می رساند؟
اشکالات در بودجه سالیانه باعث شده تا هزینه‌های جاری و پروژه‌های عمرانی دچار اختلال شود و کاستی هایی در این بخش در طی سال احساس شود که همگی این موارد از اتکای بودجه به منابع نفتی نشات می گیرد.

* با این شرایط این بودجه در زمان تحریم ها شکننده‌تر خواهد شد؟
 بله. وابستگی به نفت همواره خسارات زیادی به بودجه کشور وارد می‌کند و باعث  شده تا در زمان تحریم‌ها مشکلات دو چندان شود.

* پیشنهاد شما برای این شرایط اقتصادی که تحت تاثیر بودجه سالیانه رقم می خورد چیست؟
ببینید اقتصاد ما، یک اقتصاد دولتی است و بسیاری از فعالیت‌هایی که بخش غیر دولتی می تواند عهده دار آن شود بر عهده دولت گذاشته شده است و این باعث شده تا بار مالی طرح‌ها و پروژه‌ها بر دوش دولت گذاشته شود در صورتی که بسیاری از امور قابل واگذاری به بخش خصوصی است و دلیلی ندارد که بسیاری از طرح‌های عمرانی توسط دولت انجام شود. لذا این مهم باعث شده تا کمبود های بودجه بیش از گذشته نمایان شود.از سوی دیگر بودجه سالیانه یک ابزار برای توازن منطقی در اقتصاد کشور است.

*منظورتان این است که کاستی های بودجه و عدم اصلاح آن می تواند حتی مقوله عدالت در بودجه را دچار اختلال کند؟
بودجه باید عدالت اجتماعی را رعایت کند ما فقط در بودجه درباره هزینه‌های دولت تصمیم گیری می کنیم در صورتی که بخش عمده‌ای از منابعی که موجب عدم توازن می شود مربوط به منابع بانکی است و باید مورد توجه قرار گیرد.

*مقداری درباره هزینه شرکت های دولتی در بودجه بفرمایید،این مسئله چقدر می تواند بودجه را غیر شفاف نشان دهد؟
این موضوع هم به نوبه خود بسیار حائز اهمیت است با این حال درباره هزینه‌های شرکتهای دولتی در بودجه سالیانه بررسی های لازم صورت نمی‌گیرد .

*به نظر شما اصلاح فرآیندهای مالیاتی در بودجه چقدر می تواند به بودجه کمک کند؟
به طور قطع یکی از ملزومات اصلاح ساختار بودجه به اصلاح فرآیندهای مالیاتی بازمی گردد. البته به مالیات‌ها به عنوان یک اهرم تامین منابع مالی نگاه می شود در صورتی که مالیات اهرمی تاثیر گذار بر فعالیت‌های اقتصادی است. با این حال نوع مالیات هایی که در بودجه وجود دارد نمی‌تواند بازدارندگی لازم را داشته باشد. با این حال باید اصولی بر مالیات‌ها حاکم شود زیاد مورد توجه قرار نمی‌گیرد. قطعا افزایش پایه‌های مالیاتی باید در بودجه مورد توجه قرار گیرد.

*دیگر چه موارد در بودجه وجود دارد که باید به درستی مد نظرقرار گیرد؟
مسئله بعدی اتکای بودجه به صندوق توسعه ملی و برداشت‌ها از این صندوق است این در حالی است که ما طی سالهای گذشته باید به یک منبع پایدار فکر می کردیم تا متکی به این صندوق نباشیم.

*ورود مجلس به اصلاح ساختار بودجه جدی است؟ 
قطعا مجلس به مقوله طرح ساختار بودجه ورود خواهد کرد. در حقیقت ساختار بودجه باید به گونه‌ای دیده شود که تفسیر به رای نشود. یعنی این طور نباشد که دولتی همچون دولت آقای روحانی عنوان کند که من خودم برنامه می نویسم، خودم اجرا و خودم هم به بودجه نظارت می کنم . لذا قوانین نباید به گونه ای باشد که زمینه برای تفسیر شخصی از بودجه فراهم شود. با این حال درباره اصلاح ساختار بودجه مطالعاتی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس انجام شده است لذا قرار است این نقطه نظرات در کار گروه‌های اقتصادی مجلس بررسی و  مد نظر قرار گیرد. ما اگر می‌خواهیم تاب آوری اقتصاد در کشور را دنبال کنیم، عملا باید اصلاح ساختار بودجه را مد نظر قرار دهیم.