بازار؛ گروه بین الملل: تجارت نقش مهمی در رشد اقتصادی کشورها در سال های اخیر داشته است و رسیدن دنیا به رویکرد تجارت آزاد و از بین بردن موانع در جهت تجارت آزاد جهانی یکی از بزرگترین دستاوردهای دنیا در قرن بیستم میلادی بود. دستاوردی که از یک سو با روی کار آمدن دونالد ترامپ در امریکا و خارج شدن او از پیمان های تجارت آزاد و آغاز جنگ تجاری با کشور چین آسیب دید و از سودی دیگر همه گیری کرونا و نگرانی دولتمردان در مورد تامین نیازهای کشور باعث مانع تراشی های زیاد در این زمینه شد. مساله مهم این است که دنیا بعد از بحران بزرگ دهه ۱۹۳۰ میلادی هم همین مسیر را در پیش گرفته بود و دریافت که مانع تراشی در مسیر تجارت باعث می شود تا سرعت رشد اقتصادی کمتر شود و فرصت احیای اقتصادی از بین برود و به همین دلیل تجارت آزاد به عنوان مسیری تایید شده در حوزه تجارت دنیا برگزیده شد.
اما برخی از اتفاقات در دنیا زمینه را برای کاهش تجارت فراهم می کند که همه گیری کرونا یکی از این اتفاقات است. در نتیجه همه گیری کرونا از یک طرف کارخانه های تولیدی و صنعتی تعطیل بودند و کالایی برای صادرات وجود نداشت و از طرف دیگر مرزها بسته بودند و امکان ارسال تولیدات به بازارهای خارجی نبود و همین مساله زمینه را برای کاهش ارزش تجارت فراهم کرد.
سازمان تجارت جهانی اخیرا گزارشی در مورد تجارت در دنیا در سال جاری ارایه داده است و در این گزارش اعلام کرد در فصل دوم سال ۲۰۲۰ میلادی ارزش تجارت در دنیا ۱۸.۵ درصد نسبت به سال قبل تنزل یافت. این در حالیست که افت ارزش تجارت در دنیا در فصل اول سال جاری در مقایسه با سال قبل تنها ۳.۴ درصد بود. اگر روند از سر گیری فعالیتهای اقتصادی در دنیا ادامه یابد و کارخانه های تولیدی و صنعتی هم کارشان را دوباره شروع کنند، می توان انتظار داشت از فصل سوم امسال ارزش تجارت در جهان افزایش یابد.
تجارت سال جاری نسبت به سال قبل کاهش خواهد داشت
روبرتو آزودو دبیر کل سازمان تجارت جهانی در مصاحبه ای با وب سایت این سازمان اعلام کرد: «افتی که در ارزش و حجم تجارت دنیا در نیمه اول سال جاری مشاهده شده است، در طول تاریخ بی سابقه بود. ولی مساله مهم این است که اگر دولتها در این وضعیت بحرانی اقتصاد، مداخله نمی کردند و این هزاران میلیارد دلار به اقتصاد دنیا تزریق نمی شد، ما وضعیت بسیار بدتری را شاهد بودیم.»
سازمان تجارت جهانی پیش بینی کرده است در سال ۲۰۲۰ میلادی ارزش تجارت در دنیا ۱۳ تا ۳۲ درصد کمتر از سال قبل خواهد بود که نرخ ۱۳ درصد در شرایطی محقق می شود که اقتصاد از بحران خارج شود و واکسنی برای این بیماری کشف شود و نرخ ۳۲ درصد برای حالتی است که ما با موج تازه بیماری و تعطیلی دوباره فعالیتهای اقتصادی یا قرنطینه های جدید روبرو باشیم.نکته دیگر این گزارش مقایسه شرایط کنونی با وضعیت بحران مالی سالهای ۲۰۰۸-۲۰۰۹ میلادی است که بررسی ها نشان می دهد افت میزان تجارت در نتیجه همه گیری کرونا بالاتر از کاهش تجارت در جریان بحران مالی سال ۲۰۰۸ خواهد بود.
ارزش تجارت در سال بعد رشد می کند
بررسی ها نشان داده است افت تجارت در دنیا از سال ۲۰۱۹ شروع شده است. در این سال ارزش تجارت در دنیا برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ کاهش یافت ولی نرخ کاهش تجارت حدود ۰.۱ درصد بود.
اما این وضعیت در سال بعد تغییر خواهد کرد. یعنی در خوش بینانه ترین سناریو که ارزش تجارت کالا در دنیا در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۳ درصد کاهش خواهد یافت ، دنیا افزایش ۲۱ درصدی ارزش تجارت را در سال ۲۰۲۱ تجربه می کند و در سناریوی بدبینانه که جهان شاهد افت ۳۲ درصدی ارزش تجارت در سال جاری است، در سال ۲۰۲۱ ارزش تجارت کالا با نرخ ۲۴ درصد رشد خواهد کرد.سازمان تجارت جهانی بر این باور است ارزش تجارت جهانی که در دو فصل اول تنزل پیدا کرده بود، در دو فصل پایانی سال رشد خواهد کرد و این نرخ رشد برابر با ۲.۵ درصد در هر سال خواهد بود.
عوامل بی ثبات کننده در بازار وجود دارند
البته باید توجه داشت که عوامل بی ثبات کننده زیادی در بازار وجود دارند که نمی توان بدون توجه به آنها به آینده امید بست. به عنوان مثال موج تازه بیماری و ناتوانی دولتها از حمایت از اقتصاد است که می تواند وضعیت را سخت تر بکند. دومین مساله احتمال بسته ماندن مرزهای کشورهای برای دوره ای طولانی و توقف پروازهای بین المللی است که شرایط را برای صنایع زیادی سخت تر خواهد کرد.
در صورتی که نرخ رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۱ رشد نکند، در صورتی که فعالیتهای اقتصادی از سر گرفته نشود و مردم نتوانند به زندگی عادی خود بازگردند، کار کنند و به سفر بروند، نمی توان انتظار داشت تجارت هم در دنیا رشد کند. در واقع تجارت که بخشی از اقتصاد دنیا است می تواند تصویری از وضعیت امروز دنیا را نشان دهد و رشد تجارت در سال آتی به دنبال اصلاح اقتصاد و بازگشت زندگی به شرایط عادی محقق خواهد شد.
نظر شما