بازار؛ گروه استان ها: نجمه جهان تیغ: در سال های اخیر بارها به معضلات پیش روی کشت پنبه در گلستان اشاره و مورد موشکافی قرار گرفته. علی رغم تلاش های فراوان اما فریاد فعالان این حوزه هنوز به گوش مسئولان نرسیده و اگر هم رسیده لاینحل باقی مانده است. هزینه کارگری بالا، کیفیت پایین بذر و سم، واردات پنبه و چالش های حوزه بازرگانی این محصول معضلاتی است که بازگشت به دوران افتخار آمیز طلای سفید را برای این استان دشوار کرده است.
خبرنگار بازار گفت‌وگویی را با «حبیب الله حسام» کارشناس فنی شرکت پیشگامان کشت پایدار و مدیر اسبق شرکت خدمات حمایتی کشاورزی استان گلستان ترتیب داده است. حسام در این گفت‌وگو به مشکلات حال حاضر کشت پنبه در کشور و به خصوص استان گلستان اشاره و از تاسیس مرکز خدمات تخصصی پنبه در این شرکت خبر داد.
وی معتقد است گلستان پتانسیل بسیار خوبی در زمینه کشت پنبه دارد و اگر کشاورز مورد حمایت قرار بگیرد قطعا مساحت تحت کشت این محصول در استان افزایش می یابد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید.
* توضیح مختصری درباره شرکت پیشگامان کشت پایدار بفرمایید
شرکت پیشگامان کشت پایدار بیش از دو دهه است که در زمینه خدمات کشاورزی فعالیت دارد و بدون بهره مندی از یارانه و تسهیلات دولتی برای ۸۰ نفر اشتغالزایی کرده است که اخیرا به موضوعات مربوط به پنبه ورود کرده و در شرف اخذ مجوز مرکز تخصصی خدمات پنبه است.
* از نظر شما مشکلات فعلی کشت پنبه در گلستان چیست؟
مشکلات پنبه بسیار زیاد و مربوط به قبل از تولید و پس از تولید این محصول است. گاها درصد مواد موثره سموم با آنچه روی لیبل درج می شود تفاوت دارد و امروز سموم و کودهای کم کیفیت بسیاری در بازار به فروش می رسد. معدود شرکت هایی هستند که محصولات آنها کیفیت استاندارد را داشته باشد. در گذشته سازمان حفظ نباتات برای آنالیز کیفیت محصول در مسیر تولید از سموم وارداتی نمونه گیری می کرد اما امروز این آنالیز انجام نمی شود. از این حیث سموم بی کیفیت هزینه تولید پنبه را افزایش می دهند زیرا کشاورز مجبور به تکرار سم پاشی است.
همچنین برداشت سنتی پنبه یکی از هزینه های گزاف کشت این محصول را به کشاورزان خرده مالک تحمیل می کند که گاها سبب متضرر شدن کشاورز می شود لذا پرداخت یارانه به کشاورزان می تواند بخشی از این هزینه ها را جبران کند که متاسفانه فعلا چنین شرایطی وجود ندارد. در گذشته ۱۸۰ هزار هکتار پنبه در منطقه دشت گرگان کشت میشد اما امروز این مساحت به کمتر از ۱۵ هکتار کاهش یافته است. امروز هیچ کارخانه جدیدی در زمینه فرآوری پنبه احداث نشده و کارخانه های قدیمی هم با ظرفیت بسیار کمی در حال فعالیت هستند.
پنبه جزو محصولاتی است که اشتغال مستقیم و غیر مستقیم بالایی را ایجاد می کند لذا به حمایت دولت احتیاج دارد
پنبه جزو محصولاتی است که اشتغال مستقیم و غیر مستقیم بالایی را ایجاد می کند لذا به حمایت دولت احتیاج دارد. در صورتی که از کشت این محصول سود پایینی هم عاید کشاورز شود قطعا سطح زیر کشت آن افزایش خواهد یافت چرا که پتانسیل این نوع کشت در استان گلستان کاملا وجود دارد.
* بخش بازرگانی پنبه با چه مشکلاتی مواجه است؟
قیمت پنبه در کشورهایی مانند چین و ازبکستان در اوایل پاییز افت می کند و تجار هم به واردات این محصول ترغیب می شوند. این اتفاق دقیقا زمان برداشت پنبه در کشور رخ می دهد و در چنین شرایطی خرید تضمینی هم پاسخگوی هزینه های کشاورز نیست.
الیاف وارداتی از خارج از نظر کیفی قابل قیاس با الیاف پنبه تولید داخل و به خصوص استان گلستان نیستند.
الیاف وارداتی از خارج از نظر کیفی قابل قیاس با الیاف پنبه تولید داخل و به خصوص استان گلستان نیستند
مجوز واردات پنبه توسط وزارت صمت صادر می شود و این موضوع سبب ایجاد مشکلات فراوان برای تولید داخل شده است که سبب شده سطح زیر کشت پنبه هر سال کمتر شود. روزگاری پنبه را به کشورهای آلمان و فرانسه صادر می کردیم اما امروز تمرکز بر روی واردات این محصول است.
* کیفیت بذور پنبه را چگونه ارزیابی می کنید؟
انحصار بذر پنبه گلستان در گذشته صرفا در اختیار «ساحل» بود و رقم دیگری وجود نداشت. امروز ارقام مختلفی توسط موسسه تحقیقات پنبه آزاد شده که خصوصیات ویژه ای داشته و رغبت کشاورز برای کشت رقم ساحل را کاهش داده است. میزان عملکرد و همزمان ریسی از ویژگی های بذور جدید پنبه است. اخیرا از کشورهای دیگر هم بذر وارد می شود اما به نسبت قیمت بالاتری دارند.
* اهداف شرکت پیشگامان از تشکیل مرکز تخصصی پنبه چیست؟
هدف از شکل گیری مرکز تخصصی پنبه در این شرکت انجام کلیه وظایف مرکز خدمات جهاد کشاورزی از قبیل کشت قراردادی، صدور حواله نهاده های مختلف، خدمات مشاوره ای و بازدید از مزارع است. در صورت موفقیت این مرکز در چند شهرستان گلستان، این خدمات را به سایر نقاط استان هم بسط خواهیم داد.
هدف از شکل گیری مرکز تخصصی پنبه در این شرکت انجام کلیه وظایف مرکز خدمات جهاد کشاورزی از قبیل کشت قراردادی، صدور حواله نهاده های مختلف، خدمات مشاوره ای و بازدید از مزارع است
بناست فعلا خدمات این مرکز بدون دریافت تعرفه در کنار فروش محصولات به کشاورزان ارائه شود و در ادامه با سازمان جهاد کشاورزی برای در نظر گرفتن تعرفه، وارد مذاکره خواهیم شد. با توجه به اینکه بخش تخصصی این مرکز بدون اخذ یارانه و کمک های دولتی اقدام به ارائه چنین خدماتی خواهد کرد لذا قاعدتا با استقبال جهاد کشاورزی مواجه خواهیم شد.
نظر شما