بازار؛ گروه ایران: قدمت روستای دیوالان به حدود یک قرن پیش بر می گردد؛ روستایی مرزی که مردم آن با چشم غیر مسلح می توانند پستی و بلندی های کوه های مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق را مشاهده کنند. منطقه ای که به رغم برخورداری از سرسبزی و زیبایی خدا دادی به عنوان یکی از روستاهای کم برخوردار کشور معرفی می شود و جوانان آن با سطوح بالای تحصیلات در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ناچار هستند برای گذران زندگی کولبری کنند.
کولبرهایی که با هربار عبور از پستی و بلندی ها کوه های مرزی نه تنها جان خود را به خطر می اندازند بلکه برای هر بار رفت و آمد درآمد ناچیزی کمتر از ۳۰۰ هزار تومان دریافت می کنند. البته کولبرهایی هم هستند که به ازای جان شان تا یک میلیون تومان هم دریافت می کنند اما عزم رفتن می کنند و حتی نمی دانند باری دیگر صورت خانواده هایشان را می بینند یا نه؟ مردان جوانی که از سنین پایین کولبری را آغاز می کنند و حتی گاهی کالاهایی به وزن یک یخچال را بر دوش می کشند.
نیمی از جوانان از کولبری دست کشیدند
روستای دیوالان با حدود ۴۵۰ نفر جمعیت و ۸۵ خانوار در شهرستان سردشت از توابع استان آذربایجان غربی است که تا پیش از ورود بنیاد برکت به آن، بیش از ۹۰ درصد جوانان روستا به کولبری مشغول بودند و شمار زیادی از خانواده ها نیز در این مسیر داغدار جوانان شان شده اند.
حالا بنیاد برکت به این روستا ورود کرده و با اهدای تسهیلات اشتغال زایی، شرایطی فراهم کرده تا مردم بتوانند به زمین های کشاورزی شان برگردند و نسبت به کشت و برداشت محصولات باغی و زراعی اقدام کنند.
سلیمانی: این روستا جوانان با استعداد بسیاری دارد اما متاسفانه به دلیل معضل بیکاری در منطقه بیشتر آن ها به کولبری اشتغال دارند
رحمان سلیمانی دهیار روستای دیوالان به بازار گفت: روستای دیوالان دارای حدود ۸۰ خانوار و ۴۵۰ نفر جمعیت است. این روستا جوانان با استعداد بسیاری دارد اما متاسفانه به دلیل معضل بیکاری در منطقه بیشتر آن ها به کولبری اشتغال دارند. آن ها برای کسب درآمد شب و روز به مرز می روند تا گذران زندگی کنند. هرچند می دانیم کولبری شغل نیست و بسیار خیلی خطرناک و دردسرساز است.
وی با اشاره به اینکه بیشتر جوانان روستای دیوالان و سایر روستاهای مرزی در شمال غربی کشور به کولبری اشتغال دارند و خیلی ها نیز در این مسیر جانشان را از دست داده اند افزود: حدود دو سالی می شود که بنیاد برکت به این روستا ورود کرده و با اهدای وام اشتغال قدری از گره های زندگی مردم دیوالان را باز کرده است. اقدام بسیار خوبی که باعث شده نزدیک به ۵۰ خانوارهای ساکن در روستا با دریافت وام بتوانند نسبت به فعالیت های باغی از جمله تولید انگور اقدام کنند.
سلیمانی با اشاره به اینکه ظرفیت روستا برای فعالیت های باغی در حوزه انگور، سیب و حتی گلابی و غیره و حتی دامداری بسیار بالا است ادامه داد: دیوالان در منطقه ای کوهستانی قرار گرفته و از ظرفیت های بسیار خوبی برخوردار است اما تنها نیازی که دارد پشتیبانی و حمایت مالی است. متاسفانه اهالی روستا سرمایه ندارند و ناچار به کولبری می شوند. اگر سرمایه گذاری شود جوان دیوالانی حاضر نیست به خاطر یک لقمه نان جان خودش را به خطر بندازند.
کولبری با تحصیلات فوق لیسانس و دکتری!
دهیار روستای دیوالان با اشاره به اینکه به همت بنیاد برکت جوانان توانستند بر روی زمین هایشان سرمایه گذاری کنند و به مشاغل مولد روی بیاورند بیان داشت: اگر درآمد داشته باشیم نیازی نداریم که به جاهای دیگر مهاجرت کنیم. الان بسیاری از جوانان به شهر و جاهای دیگر مهاجرت کرده اند. جوانان دیوالانی به همدان برای سیب زمینی جمع آوری و کار بر روی مزراع دیگران با درآمد کم رفته اند. اگر دولت کمک کند و مزارع را آباد و باغ انگور بکاریم مشکلاتمان کم می شود.
سلیمانی: هر روز یک نفر در مرز زخمی یا کشته می شود. الان دانشجوی دکتری و فوق لیسانس داریم و کولبری می کنند. زمین دارند و خانه هم دارند اما زمین خشک به چه کار می آید؟ بنابراین مجبور هستند کولبری کنند
سلیمانی با اشاره به حوادثی که برای کولبران رخ می دهد افزود: هر روز یک نفر در مرز زخمی یا کشته می شود. الان دانشجوی دکتری و فوق لیسانس داریم و کولبری می کنند. زمین دارند و خانه هم دارند اما زمین خشک به چه کار می آید؟ بنابراین مجبور هستند کولبری کنند.
وی تاکید کرد: اگر دولت با سازمان های خود بر روی تحصیل کرده ها سرمایه گذاری و گلخانه ای احداث کند، دامداری ایجاد کند و حتی مرکز فروش سموم کشاورزی بگذارند مجبور نیستیم کولبری کنیم. الان خانه بهداشت، پست بانک و غیره داریم. اما مشکل اصلی جاده است و این منطقه کوهستانی است و بعضی سال ها حتی تا ۲ متر هم برف می آید بنابراین نیاز به مسیر بهتری داریم برای گذران زندگی داریم.
بازگشت از کولبری به کشاورزی
جمال ابراهیم پور نیز روستایی دیگری است درباره قدمت روستای دیوالان به بازار گفت: دیوالان در حدود ۱۰۰ سال قدمت دارد و جوانان آن طی سال های متواری به دلیل نداشتن سرمایه مالی مناسب نتوانستند کشاورزی را رونق دهند و از بیکاری به سمت کولبری رفتند. حالا خوشبختانه بنیاد برکت زحمت کشیده و وام به آن ها می دهد و جوانان می توانند به زمین هایشان برسند و از کولبری به کشاورزی برگردند.
ابراهیم پور: طی این ۲ سال می توان گفت بالای ۵۰ درصد از جوانان که به کولبری مشغول بودند به کشاورزی برگشته اند
وی با اشاره به اینکه دو سالی می شود که بنیاد برکت به روستا ورود کرده و در قالب ارائه تسهیلات به روستاییان منطقه کمک می کند افزود: طی این ۲ سال می توان گفت بالای ۵۰ درصد از جوانان که به کولبری مشغول بودند به کشاورزی برگشته اند و اگر انشالله حجم وام ها افزایش یابد ۵۰ درصد باقی مانده هم می توانند کولبری را کنار بگذارند و به مشاغل بهتری روی بیاورند.
ابراهیم پور با اشاره به اینکه منطقه دیوالان در سردشت محصولات با کیفیتی از جمله گردو، انگور، گندم و جو و غیره دارد تاکید کرد: ظرفیت های خوبی در منطقه به خصوص در حوزه زنبور داری و دامداری وجود دارد و فقط قدری نیاز به حمایت است.
وی که برادرش را در همین مسیر کولبری از دست داده است افزود: برادرم متاهل و دارای دو فرزند بود و زمانی که در مسیر کولبری جان خود را از دست داد حتی دستمان به جایی بند نشد تا بتوانیم دیه ای برای خانواده او بگیریم و خانواده اش شرایط خوبی ندارند.
کولبرانی که برای امرار معاش پا به کوه ها می گذارند و اگر جان خودشان را هم از دست بدهند آخرین امید خانواده هایشان از دست می روند و تکلیف فرزندانشان اگر کوچک باشند معلوم نیست چه می شود.
ابراهیم پور با اشاره به اینکه روستای دیوالان با حدود ۸۵ خانوار هنوز مسیر دسترسی مناسبی ندارد و هنوز بخش مهمی از جاده آن خاکی است تاکید کرد: هرچند بخشی از جاده را آسفالت کرده اند اما مقداری از جاده خراب است و همچنان نیاز به آسفالت دارد. بنابراین رفت و آمد خیلی برایمان سخت است. از این رو اگر جاده آسفالت شود دسترسی بهبود می یابد و برای ادامه کشاورزی هم بهتر است.
دیوالانی ها به حمایت بیشتر از بنیاد برکت نیاز دارند
خلیل خضری زاده نیز که جوانی از صورت او پر کشیده و سختی های روزگار تک به تک بر چهره او نقش و نگار انداخته اند به بازار گفت: حدود ۲۰ سال است که کولبری می کنم و خوشبختانه با ورود بنیاد برکت بالاخره توانستم کولبری را کنار بگذارم و بر روی زمین خود مشغول کشاورزی شوم. شرایطم بهتر شده و امید بیشتری به آینده فرزندانم دارم.
وی با دریافت ۶۰ میلیون تسهیلات مالی با بهره ۴ درصد توانسته است با دو فرزند پسر خود بر روی ۱.۵ هکتار مزرعه انگور کار کند و ضمن تامین نیاز مالی خانواده، کولبری را هم کنار بگذارد.
به گفته روستاییان منطقه دیوالان هنوز بحث آسفالت مسیرهای منتهی به روستا به عنوان معضلی بزرگ شناخته می شود و سه کیلومتر از آن آسفالت شده و هفت کیلومتر دیگر مانده است
مختار فلاحی دیگر روستایی است که از ۱۸ سالگی کولبری را تا ۲۴ سالگی ادامه داده و اکنون که ۲۶ ساله است و به همراه برادران خود بر روی مزرعه خانوادگی شان نسبت به کشت و برداشت انگور، گردو و سایر تولیدات کشاورزی اقدام می کنند.
این روستایی از سیستم نوین آبیاری قطره در مزرعه خود بهره برده و و به گفته خودش ظرفیت این را دارد که سطح زیر کشت و حجم بهره بری مزارع را با حمایت های بیشتر بنیاد برکت افزایش دهد.
وی با اشاره به اینکه ۲ سال پیش که دست از کولبری کشید با حمایت های بنیاد برکت مزرعه دار شده است بیان داشت: تا الان ۵۰ میلیون تسهیلات دریافت کرده ام که این رقم خیلی کم است و اگر ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دیگر تسهیلات دریافت کنم می توانم کشاورزی خیلی خوبی داشته باشم.
وی با اشاره به اینکه هر سه برادر بر روی سه هکتار مزرعه فعالیت می کنند و هنوز یکی از برادرهایش به دلیل مشکلات مالی ناچار به کولبری است افزود: با این تسهیلاتی که به ما داده اند مزرعه را مجهز به آبیاری قطره ای کرده ایم.
به گفته روستاییان منطقه دیوالان هنوز بحث آسفالت مسیرهای منتهی به روستا به عنوان معضلی بزرگ شناخته می شود و سه کیلومتر از آن آسفالت شده و هفت کیلومتر دیگر مانده است. با این تفاسیر مردم روستا هرچند حمایت های خوبی از بنیاد برکت دریافت کرده اند اما به گفته خودشان هنوز منتظر حمایت دولتمردان هستند.
موفقیت تسهیل گران در آبادانی روستاها در گرو خواست مردم
مرتضی نیازی معاون توسعه اشتغال اجتماع محور بنیاد برکت در خصوص نحوه انتخاب و ورود بنیاد به روستای دیوالان به بازار گفت: هدف بنیاد برکت توانمندسازی جامعه محلی است. بر این اساس به دنبال تحقق هدف یاد شده نسبت به مطالعه فعالیت های داخل و خارج از کشور اقدام کردیم و متوجه شدیم یک اصل اساسی برای موفقیت در این کار را باید رعایت کنیم. بنابراین ضمن اینکه نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها را شناسایی کردیم، متوجه شدیم تا مردم درگیر فعالیت های توانمندسازی روستای خود نباشند موفقیتی حاصل نمی شود.
نیازی: اگر مردم کاری را بپذیرند و خودشان پای کار باشند می توان به نتیجه بخش بودن طرح ها و ایده های توانمندسازی امیدوار بود اما اگر نپذیرند هر کاری هم انجام دهیم موفق نخواهیم شد
وی افزود: اگر مردم کاری را بپذیرند و خودشان پای کار باشند می توان به نتیجه بخش بودن طرح ها و ایده های توانمندسازی امیدوار بود اما اگر نپذیرند هر کاری هم انجام دهیم موفق نخواهیم شد. البته موفقیت در طرح ها فقط بر عهده مردم محلی نیست و باید در اجرای طرح ها از نهادها و ساختارهای اصولی نیز بهره برد.
نیازی ادامه داد: در این راستا تسهیل گرانی را مشخص کردیم که کارمند نباشند و بتوانند کار بیشتری انجام دهد و البته هر چقدر که موفق تر عمل کنند درآمد خودشان هم بیشتر می شود. همچنین اگر خوب کار نکنند نیز عذر آن ها را از طرف بنیاد می خواهیم.
انتخاب ۳۰ روستای سردشت برای توانمندسازی
معاون توسعه اشتغال اجتماع محور بنیاد برکت تاکید کرد: در طرح هایی که دنبال می کنیم دنبال آمایش سرزمینی نیستیم و فقط دنبال این هستیم که برای مثال ببینیم منطقه سردشت چه ظرفیت هایی در باغات، مزارع کشاورزی و سایر بخش ها و صنایع دارد و بفهمیم نرخ مشارکت مردم چقدر است؟
نیازی: طی تحقیقات انجام شده از ۳۱۰ هکتار مزارع دیم روستا به این نتیجه رسیدیم که باید آن ها تبدیل به مزارع آبی و حتی باغات شوند
وی افزود: بر این اساس گزارشی از ساختار موجود در روستا تهیه کردیم و بر اساس آن مدلی متناسب با مزیت های رقابتی شهرستان را اجرایی کردیم. برای مثال مزیت های شهرستان سردشت در حوزه های باغی، کشاورزی، دامداری و حتی فرآوری محصولات کشاورزی است.
نیازی با اشاره به اینکه طی بررسی مزیت های روستاهای محروم شهرستان سردشت از ۷۰ روستا به ۳۰ روستای هدف رسیدیم گفت: بعد از طی کردن این مرحله تازه کارگروهی در روستا متشکل از دهیار، شورایار، ماموستا یا همان امام جماعت به همراه نخبگان روستایی ایجاد کردیم تا بتوانند منابع روستا را ترسیم کنند و بر اساس ظرفیت های آن ها برنامه افزایش بهره وری از منابع آن ها را اجرایی کنیم.
وی با اشاره به اینکه طی تحقیقات انجام شده از ۳۱۰ هکتار مزارع دیم روستا به این نتیجه رسیدیم که باید آن ها تبدیل به مزارع آبی و حتی باغات شوند افزود: بخشی از منابع مالی مورد نیاز اجرای طرح را فراهم کردیم و مابقی را مردم بومی فراهم کردند و همراه دستگاه های اجرایی شدند تا عملیات توانمندسازی روستاییان آغاز شود.
ادامه برنامه های توسعه ای بنیاد برکت بر عهده مردم و تسهیل گران استانی
نیازی با اشاره به اینکه صندوقی ایجاد کردیم که نسبت به اهدای وام های خرد ضروری اقدام کند بیان کرد: نهاد مالی که برای مثال ۴۰ نفر تسهیلات بگیرند و بتوانند فعالیت ها کارها پیش ببرند ایجاد کردیم و با قرار دادن نرم افزار مالی تمام عملیات را در سیستمی شفاف پیش می بریم.
نیازی: تسهیل گران از افراد بومی و تحصیل کرده هستند که به جای اینکه ما از تهران بخواهیم وضعیت ۱۶ هزار روستا بررسی کنیم، عملیات بررسی و شناسایی نیازها را انجام می دهند
معاون توسعه اشتغال اجتماع محور بنیاد برکت افزود: تسهیل گران از افراد بومی و تحصیل کرده هستند که به جای اینکه ما از تهران بخواهیم وضعیت ۱۶ هزار روستا بررسی کنیم، عملیات بررسی و شناسایی نیازها را انجام می دهند. بنابراین اکنون که اقداماتی برای روستاییان انجام شده ادامه توسعه فعالیت برای روستاییان مستلزم تصمیم تهسیل گران و روستاییان است.
وی ادامه داد: همانطور که روز اول نیز تسهیل گر بر اساس دستورالعمل به ظرفیت رسیده و گزارش داده است و بنده دخالت نکرده ام اکنون نیز اجرای طرح های توسعه ای بر عهده تسهیل گر است. بنابراین وقتی دهیار، شورایار پای کار بیایند کار توسعه می یابد اما اگر پای کار نباشند و اذیت کنند منابع به جای دیگری می رود.
نیازی تاکید کرد: این سیاست گذاری باعث توسعه منطقه می شود و کسی که پای کار توسعه منطقه اش باشد تشویق می شود و نظام تشویق و تنبیه مردم بر اساس خواسته خودشان است.
با این تفاسیر این مردم روستاها هستند که انتخاب می کنند روستایشان با ظرفیت های بنیاد برکت توسعه یابد و یا به طور کلی تا کجای مسیر پیشرفت کند.
نظر شما