وضعیت زنبورداری و تولید عسل در کشور بر اساس آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی

بر اساس نتایج سرشماری در سال ۱۳۹۷، تعداد ۸۵۳۳۶ زنبورستان در کشور وجود دارد که جمعاً دارای ۸۴۳۴۸۰۸ کندوی زنبور عسل بوده و بالغ بر ۹۰۴۹۵ تن عسل تولید نموده‌اند. همچنین در مجموع حدود ۱۶۵۵ تن سایر محصولات جانبی شامل ژل رویال، گرده گل، موم و بره موم تولید شده است.

نتایج مؤید آن است که تعداد شاغلین این زیربخش (به غیر از خود بهره بردار)، ۵۰۷۴۳ نفر می باشد. همچنین تعداد ۳۶۴۴۴ نفر از بهره برداران خود را تحت پوشش بیمه قرار داده اند. از بین بهره برداران سرشماری شده ۱۸.۳ درصد از آنان دارای تحصیلات دانشگاهی، ۷۳.۲ درصد از آنان دارای تحصیلات غیر دانشگاهی و ۸.۵ درصد از آنان فاقد هرگونه تحصیلات بوده اند.

جدول ۱. وضعیت زنبورستان‌های کل کشور در سال ۱۳۹۷

تعداد زنبورستان‌ها

بر اساس نتایج حاصل از جمع بندی داده‌های ثبت شده در سامانه جامع مدیریت داده‌های کشاورزی سال ۱۳۹۷، تعداد ۸۵۳۳۶ زنبورستان در کشور وجود داشته است. در این سال استان آذربایجان شرقی با ۱۵.۸۵ درصد رتبه نخست زنبورستان‌های کشور را به خود اختصاص داده است و استان‌های کردستان با ۸.۱۸، مازندران با ۷.۱۱، فارس با ۶.۸۲ و آذربایجان غربی با ۶.۵ درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. کمترین تعداد زنبورستان متعلق به استان‌های سیستان و بلوچستان با ۲۴,۰ و هرمزگان با ۱۴,۰ درصد میباشد.

نتایج نشان می دهد از تعداد ۸۵۳۳۶ زنبورستان در کشور تعداد ۶۳۲۲ زنبورستان دارای بیمه و بقیه فاقد بیمه می باشند.

همچنین تعداد افراد شاغل (به غیر از بهره بردار) در این بخش ۵۰۷۴۳ نفر و تعداد زنبورداران تحت پوشش بیمه ۳۶۴۴۴ نفر می‌باشند.

نمودار شماره ۱- توزیع نسبی زنبورستان‌های کشور به تفکیک پنج استان برتر در سال ۱۳۹۷

تعداد کندوها

اطلاعات استخراجی بیانگر آن است که در سال ۱۳۹۷، تعداد ۸۴۳۴۸۰۸ کندو در کشور وجود داشته است که از این تعداد ۹۶.۲ درصد کندوی مدرن و ۳.۸ درصد کندوی بومی بوده است.

در این سال استان آذربایجان شرقی با ۱۴.۳درصد رتبه نخست کندو کشور را به خود اختصاص داده است و استان‌های آذربایجان‌ غربی با ۱۳.۳، فارس با ۹.۶، اصفهان با ۸.۹ و مازندران با ۶.۲درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. کمترین تعداد کندو متعلق به استان‌های هرمزگان با ۰.۲۳ و سیستان و بلوچستان با ۰.۰۷ درصد می‌باشد.

جدول ۲. تعداد کندو و میزان تولید و متوسط عملکرد عسل کل کشور به تفکیک نوع کندو در سال ۱۳۹۷

متوسط عملکرد (کیلوگرم در هر کندو)	تولید عسل (کیلوگرم)	تعداد (کلنی)	نوع کندو
۴,۳۷	۱۴۰۶۰۸۴	۳۲۱۶۸۰		بومی
۱۰,۹۸	۸۹۰۸۹۳۵۹	۸۱۱۳۱۲۸		مدرن
۱۰,۷۳	۹۰۴۹۵۴۴۳	۸۴۳۴۸۰۸	جمع کل

نمودار شماره ۲- توزیع نسبی کندوهای کشور به تفکیک پنج استان برتر در سال ۱۳۹۷

میزان تولید عسل

بر اساس نتایج حاصل در سال ۱۳۹۷، میزان تولید عسل در کشور ۹۰۴۹۵,۴ تن است که از این مقدار ۴,۸ درصد مربوط به کندوی مدرن و مابقی کندوی بومی بوده است.

در این سال استان آذربایجان غربی با ۲۲.۳درصد رتبه نخست کندو کشور را به خود اختصاص داده است و استان های آذربایجان شرقی با ۱۴.۷، فارس با ۸.۲، اردبیل با ۶.۴و مازندران با ۵.۶درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. کمترین تعداد کندو متعلق به استان‌های خراسان جنوبی با ۰.۱۹و سیستان و بلوچستان با ۰.۰۶درصد می‌باشد.

نمودار شماره ۳. توزیع نسبی میزان تولید عسل کشور به تفکیک پنج استان برتر در سال ۱۳۹۷

میزان تولید سایر فرآورده‌های جانبی

بر اساس نتایج حاصل از سامانه جامع مدیریت داده‌های کشاورزی سال ۱۳۹۷، میزان تولید سایر فرآورده‌های جانبی در کشور ۱۶۵۴,۶ تن است که از این مقدار موم با ۸۸.۲ درصد در رتبه نخست میزان تولید سایر فرآورده‌های جانبی، گرده گل با ۷.۳۷، بره موم با ۴.۲۲ و ژل رویال با ۰.۲ درصد در رتبه‌های بعد قرار گرفته‌اند.

جدول ۳. میزان تولید ژل رویال، گرده گل، موم و بره موم کل کشور در سال۱۳۹۷

((واحد: کیلوگرم))

جمع کل	بره موم	موم	گرده گل	ژل رویال
۱۶۵۴۶۰۶	۶۹۸۹۱	۱۴۵۹۳۷۰	۱۲۱۹۹۴	۳۳۵۱

در این سال استان مازندران با ۱۴.۶درصد رتبه نخست میزان تولید سایر فرآورده‌های جانبی کشور را به خود اختصاص داده است و استان‌های آذربایجان شرقی با ۱۲.۶، آذربایجان غربی با ۱۱.۷، فارس با ۶.۸ و اردبیل با ۶.۳ درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. کمترین میزان تولید سایر فرآورده‌های جانبی متعلق به استان‌های یزد با ۰.۱۱ و سیستان و بلوچستان با ۰.۰۴ درصد می‌باشد.

نمودار شماره ۴- توزیع نسبی میزان تولید سایر فرآورده‌های جانبی کشور به تفکیک نوع فرآورده در سال ۱۳۹۷