بازار؛ گروه کشاورزی: بعد از افزایش یکباره تعرفه واردات هندوانه از ۱۰۰ درصد به ۳۰۰ درصد و توقف حدود یک هفته ای واگن‌های صادراتی ایران در مرز ترکیه، بالاخره صادرکنندگان قید صادرات و حتی خود محصول کشاورزی را زدند. حالا قرار است ۲۰۰ واگن هندوانه صادراتی ایران امحا شود. بر اساس توافقی به تازگی صورت گرفته گمرک "وان" ترکیه با اخذ امضا از صاحبین هندوانه‌های صادراتی ایران، مالکیت هندوانه‌ها را در اختیار میگیرد تا درباره آن تصمیم گیری کند. اما در شرایطی تصمیم به امحای ۷ هزار تن هندوانه صادراتی ایران به ارزش یک میلیون و ۷۵۰ هزار دلاری گرفته شده که سید رضا نورانی رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ضعف در دیپلماسی تجاری را دلیل اصلی این اتفاق می‌داند.
او با بیان دیپلماسی اقتصادی ما در توسعه صادرات غیر نفتی بسیار ضعیف است، به بازار میگوید: با وجود اینکه تجارت یک جاده دو طرفه است اما متاسفانه پروتکل‌های تجاری ما همواره یک سویه و به زیان ما و به نفع کشورهای صادرکننده کالا به ایران است.
او با بیان اینکه پروتکل‌های تجاری ما نیازمند بازنگری هستند، گفت: در حال حاضر صادرات محصولات ایرانی با تعرفه بالایی به سایر کشورها در حال انجام است در حالیکه تعرفه وارداتی ما معمولا بسیار پایین بوده حتی در بسیاری موارد منجر به زمین خوردن تولیدکننگان داخلی میشود.
او با اشاره به تحمیل هزینه‌های سنگین دموراژ توقف و واگن‌ها به صادرکننده ایرانی، گفت: احتمالا هزینه‌ها به قدری بالا رفته که حتی بازگرداندن هندوانه به داخل کشور و عرضه در بازار داخلی هم صرفه اقتصادی برای صادرکننده نداشته و فعالان اقتصادی ناچار شدند که به امحای این محصول کشاورزی تن بدهند.
تعرفه‌های فصلی و کوتاهی در اطلاع رسانی
البته رضا کامی رییس اتاق مشترک ایران و ترکیه به بازار میگوید: تغییرات تعرفه ای یک رویه متداول در تجارت ایران و ترکیه بوده و ترک‌ها برای حمایت از تولیدات داخلی خود چنین تصمیمی را گرفته اند. او میگوید: ما نیز معمولا برای حمایت از تولیدکننده‌های خود در فصول تولید و برداشت محصولات کشاورزی، تعرفه بالایی را برای آنها در نظر می‌گیریم. اما مشکل اصلی در اطلاع رسانی ضعیف از سوی دستگاه‌های متولی تجارت است.
این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه برخی عوامل دیگر از جمله بسته بودن مرزهای زمینی موجب تشدید این مشکل شده است، گفت: بسته بودن مرزهای زمینی موجب شده است که صادرات فقط از طریق ریلی به کشور ترکیه صورت گیرد که این موضوع موجب افزایش حجم واگن‌ها و همچنین ترافیک ناگهانی به دلیل ورود تمام حوزه‌های صادراتی مانند پتروشیمی به این نوع صادرات شده است. از طرف دیگر طولانی بودن آزمایشات بارها در کشور ترکیه موجب شده تا صادرات به ترکیه در موعد همیشگی انجام نشود و صادرات ما با با آغاز فصل برداشت و افزایش تعرفه در ترکیه هم زمان شود.
او میگوید: معمولا تجار خیلی دیر از هرگونه تغییر در قوانین تجاری مطلع می‌شوند و همین مساله خسارت سنگینی را به صادرکنندگان ما وارد می‌کنند.
۵ هزار تومان تعرفه هر کیلو صادرات هندوانه
افزایش تعرفه واردات به ۳۰۰ دلار در هر تن به معنای تعره ۳۰ سنتی (یعی حدود ۵ هزار تومانی) برای هر کیلو هندوانه است. در واقع اگر هزینه‌های حمل و نقل و خرید را به آن اضافه کنیم، باید هر کیلو از این محصول در بازار ترکیه کیلویی ۱۰ هزار تومان فروش رود تا صادرات برای تاجر ایرانی مقرون به صرفه باشد. طبیعی است که امکان فروش هندوانه به چنین قیمتی در بازار ترکیه وجود ندارد و نه تنها ۷ هزار تن محصول ایرانی امحا میشود بلکه عملا تولیدات داخلی که به امید صادرات صورت گرفته هم نابود خواهد شد.
امحای هندوانه با هزینه و بدون حق اعتراض
بر اساس توافقی به تازگی صورت گرفته گمرک "وان" ترکیه با اخذ امضا از صاحبین هندوانه‌های صادراتی ایران، مالکیت هندوانه‌ها را در اختیار میگیرد تا درباره آن تصمیم گیری کند.
در این تعهدنامه در پایین شماره واگن‌ها، وزن بارهندوانه توسط صادرکننده ایرانی برای امحاء یا هر تصمیم دیگری به گمرک ترکیه داده میشود و حق هرگونه اعتراضی نیز از طرف ایرانی در خصوص هندوانه‌هایشان سلب میشود.
در ضمن تعهد میشود تا هرگونه هزینه که دولت برای امحاء ونابودی این محموله‌ها طلب میکند نیز توسط تجار پرداخت شود.
نظر شما