بازار؛ گروه بانک و بیمه: پس از کش و قوس های فراوان نرخ سود بانکی بالاخره افزایش یافت افزایش نرخی که در شرایط کنونی وجود نرخ تورم حدود ۵۰ درصدی خیلی رقم بالایی نیست که بتواند نقدینگی را بسمت بانکها سرازیر کند چرا که این دو شاخص مهم اقتصادی فاصله زیادی با هم دارند و سرمایه گذارانی که بدنبال کسب سود از سرمایه های خود هستند ترجیع می دهند در این شرایط تورمی پولهای خود را به بازارهای پرسود ببرند. به طور مثال خرید سکه، ارز، زمین و... به دلیل سود قابل توجهی که درآن وجود دارد سفته بازان را به این مسیر می کشاند هر چند معامله در چنین بازارهایی خالی از ریسک نیست. اما سرمایه گذاران خرد و آندسته از افرادی که اندوخته کمی دارند معمولا اقدام به سپرده گذاری در بانک ها کرده تا دراین بازار بی دغدغه سود هرچند اندک را ازسرمایه های خود کسب کنند.
دولت با هدف کنترل تورم و جمع آوری نقدینگی دست به افزایش نرخ سود بانکی زده است. این در حالی است که نرخ سود بانکی باید حداقل به ۲۵ درصد می رسید تا بخشی از نقدینگی سرگردان جذب بانک ها می شد با این وجود رقم جدید نرخ سود بانکی خیلی مردم را ترغیب به سپرده گذاری نمی کندد
افزایش نرخ سود بانکی با هدف کاهش نرخ تورم!
درچنین شرایطی با توجه به آشفتگی بازارهای سرمایه گذاری بخصوص در بازار سرمایه بانکها مکانی امن برای سرمایه گذاران بدون ریسک است که اکنون با افزایش نرخ سود این احتمال وجود دارد که بخشی ازسرمایه های ویلان جذب بانک ها شود. البته کارشناسان اقتصادی معتقدند؛ ازآنجایی نرخ تورم در کشور بالاست و در مقابل نرخ سود بانکی به نسبت رقم حدود ۵۰ درصدی تورم بسیار پایین می باشد، بنابراین درچنین فرایندی سپرده گذارن بانکی حتی با نرخ ۲۲ ونیم درصدی، سود منفی می گیرند چرا که ارزش پولهایشان با توجه به رقم بالای نرخ تورم روزبه روزکاهش می یابد.
این در حالی است که دولت با هدف کنترل تورم و جمع آوری نقدینگی همچنین ساماندهی بازارهایی چون سکه و ارز دست به افزایش نرخ سود بانکی زده است افزایش نرخی که در مصوبه گذشته رقم سود بانکی ۱۸ درصد در نظر گرفته شده بود اما اکنون این رقم با ۴ و نیم درصد اضافه به ۲۲ و نیم درصد رسیده است.
رقمی که هم اکنون مورد رضایت کارشناسان نیست زیرا آنها تاکید دارند؛ نرخ سود بانکی باید حداقل به ۲۵ درصد می رسید تا بخشی از نقدینگی سرگردان جذب بانک ها می شد با این وجود رقم جدید نرخ سود بانکی خیلی مردم را ترغیب به سپرده گذاری در بانک ها نمی کند. سود بانکی که هم اکنون برای سپرده گذاری بصورت یک ساله ۲۰.۵ و سه ساله ۲۲.۵ درصد شده و از طرفی نرخ سود تسهیلات نیز ۲۳ درصد مصوب شده است.
از آنجایی که نرخ سود تسهیلات درمصوبه جدید نیم درصد بالاتر از نرخ سود بانکی در نظر گرفته شده است، بنابراین چنین رویکردی هرچند اقدام بجایی است اما بعید به نظر می رسد که بانک ها به دلیل افزایش هزینه های پول خیلی بتوانند تسهیلات بگیران را در چنین مسیری همراهی کنند
نرخ سود تسهیلات اندک، بانکها را با مشکل مواجه می کند
دراین باره حمید حاج اسماعیل، کارشناس اقتصادی طی گفتگویی با خبرگزاری «بازار» به اجرای سیاست تغییر نرخ سود بانکی و تسهیلات توسط بانک مرکزی اشاره کرد و افزود: این بانک و در مجموع دولت با هدف مهار رشد نرخ تورم، جمع آوری نقدینگی از بازارهای سفته بازی همچنین ممانعت ازخلق پول اقدام به افزایش نرخ سود بانکی کرده است، رویکردی که معمولا درشرایط رشد بالای نرخ تورم و نقدینگی در کشورتصمیم گیران اقتصادی دست به تغییر نرخ سود بانکی می زنند.
وی با بیان اینکه تغییر نرخ سود بانکی و افزایش رقم آن اگرچه در شرایط تورمی ضرورتی اجتناب ناپذیراست اما تصمیم گیران در این زمینه باید همه جوانب لازم را در اجرای چنین سیاستی به خوبی بسنجند چرا که با افزایش نرخ سود بانکی بی تردید سود تسهیلات نیزخواه ناخواه افزایش می یابد. افزایش نرخ سود تسهیلاتی که چنانچه رقم آن بالا درنظر گرفته شود به بخش تولید و بنگاههای اقتصادی ضربه می زند. حال از آنجایی که نرخ سود تسهیلات درمصوبه جدید نیم درصد بالاتر ازنرخ سود بانکی در نظر گرفته شده است، (نرخ سودبانکی ۲۲ و نیم درصد، نرخ سود تسهیلات ۲۳ درصد) بنابراین چنین رویکردی هرچند اقدام بجایی است اما بعید به نظر می رسد که بانک ها به دلیل افزایش هزینه های پول و فرایند بروکراسی خیلی بتوانند تسهیلات بگیران را در چنین مسیری همراهی کنند.
بانک ها این روزها به دلیل ناترازی که دارند از شرایط مساعد و مناسبی برخوردارنیستند و با افزایش نرخ سود بانکی نیز مشکل آنها بیشتر خواهد شد این موضوع زنگ خطر افزایش مشکلات را برای بانک ها به صدا درمی آورد. نرخ سود بانکی هم اکنون به ۲۲ ونیم درصد افزایش یافته در حالی که نرخ سود تسهیلات ۳۳ درصد می باشد
سود تسهیلات بانکی باید حداقل بیش از ۲۵ درصد باشد!
این کارشناس اقتصادی در ادامه به تاثیرگذاری نرخ سود بانکی بر بازار سرمایه اشاره کرد و اظهارداشت: بازار سرمایه پس از سقوط در دولت گذشته دیگر نتوانست جایگاه خود را به خوبی پیدا کند علاوه بر این بورس تحت تاثیر بازار پول و سیاست گذاریهای اقتصادی است و زمانی که اقتصادکشور دچار بحران و بی ثباتی می شود اولین جایی که دچار مشکل خواهد شد بازار سرمایه است. با این وجود و درشرایطی که بورس این روزها حال و روز خوشی ندارد این احتمال وجود دارد که بخشی از سرمایه گذاران آن (البته سرمایه گذاران غیرحرفه ای) برای سپرده گذاری راهی بانک ها شوند.
حاج اسماعیل به وضعیت بانک ها در مواجه با افزایش نرخ سود تسهیلات و تاثیرگذاری چنین سیاستی بر سیستم بانکی اشاره کرد و افزود: بانک ها این روزها به دلیل ناترازی که دارند از شرایط مساعد و مناسبی برخوردارنیستند و با افزایش نرخ سود بانکی نیز مشکل آنها بیشتر خواهد شد این موضوع زنگ خطر افزایش مشکلات را برای بانک ها به صدا درمی آورد. این درحالی است که بانک مرکزی در شرایط کنونی اقتصاد و وجود نرخ بالای تورم در کشور ناگزیربه تغییر نرخ سود بانکی و افزایش رقم آن است هر چند برای بانک ها نمی تواند خوشایند باشد.
وی خاطرنشان کرد: نرخ سود بانکی هم اکنون به ۲۲ ونیم درصد افزایش یافته و سود اوراق سپرده نیز ۳۳ درصد است در حالی که نرخ سود تسهیلات نیز ۳۳ درصد می باشد، حال چنانچه متقاضیان وام از بانک ها تسهیلات با نرخ سود ۳۳ درصدی بخواهند و بانک در فرایند جدید نرخ سود تسهیلات ۳۳ درصدی را از وام گیرنده بگیرد برای بانک ها مشکل آفرین خواهد بود چرا که نرخ سود بانکی با نرخ سود تسهیلات هیچ سنخیتی ندارند. به عقیده من نرخ سود تسهیلات بانکی باید حداقل ۲۵ تا ۳۰ درصد باشد که بانک ها در قراردادهای خود با تسهیلات بگیران بتواند در این معامله زیان نبینند. البته نرخ بالای تسهیلات نیز برای بخش تولید و بازگشت تورم سم و مشکل آفرین است.
بعید به نظر می رسد سفته بازان در شرایط کنونی تورمی بخواهند پول خود را برای سود ۲۲ و نیم درصدی به بانک ها بسپارند بلکه آنها سمت و سوی بازارهایی را در پیش خواهند گرفت که برای آنها سودآور باشد و از سرمایه های خود کسب سود قابل توجه کنند
لزوم تلاش دولت برای مهار نرخ تورم
این کارشناس اقتصادی درادامه افزود: البته بعید به نظر می رسد سفته بازان در شرایط کنونی تورمی بخواهند پول خود را برای سود ۲۲ و نیم درصدی به بانک ها بسپارند بلکه آنها سمت و سوی بازارهایی را در پیش خواهند گرفت که برای آنها سودآور باشد و از سرمایه های خود کسب سود قابل توجه کنند. با این حال دولت باید کاری کند که ثبات اقتصادی را در بازار ایجاد کند و در مسیری گام بردارد که با برنامه ریزی تورم را مهار کند.
بنا به این گزارش، عصر روز دوشنبه هفته جاری بانک مرکزی میزبان مدیران عامل بانکهای دولتی و خصوصی به منظور هماهنگی برای ابلاغ و اجرای مصوبه مهم تغییر نرخ سود بانکی بود. در این جلسه سود سپردهها حداکثر ۲۲.۵ درصد و نرخ سود تسهیلات ۲۳ درصد شد. بنابراین پیرو مصوبه یکهزار و سیصد و پنجاهمین جلسه شورای پول و اعتبار در خصوص نرخهای سود تسهیلات و سود علیالحساب انواع سپردههای سرمایهگذاری مدتدار به شرح زیر تعیین شد: سقف نرخ سود علیالحساب سالانه سپردههای سرمایهگذاری مدتدار:
۱- سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت عادی: ۵٪
۲- سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت ویژه سه ماهه: ۱۲٪
۳- سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت ویژه شش ماهه: ۱۷٪
۴- سپرده سرمایهگذاری بلندمدت با سررسید یک سال: ۵.۲۰ ٪
۵- سپرده سرمایهگذاری بلندمدت با سررسید دو سال: ۵.۲۱ ٪
۶- سپرده سرمایهگذاری بلندمدت با سررسید سه سال: ۵.۲۲ ٪
حال معلوم نیست این نرخ ها جذابیتی برای سپرده گذاران داشته باشد که اقدام به سرمایه گذاری در بانک ها کنند یا خیر. البته برخی کارشناسان نرخ سود ۲۰ و نیم درصدی را برای سرمایه گذاری با سرمایه گذاری مدت دار یکساله را مناسب می دانند در شرایطی که نرخ تورم نیز افزایشی نشود که ارزش پولهایی که به بانک ها سپرده می شوند در چنین فرایندی کم شود.
نظر شما