تهمینه غمخوار؛ بازار: بر اساس گزارش واحد اطلاعات اکونومیست، انتظار می رود که قیمت کالاها در سال ۲۰۲۳ در مواجهه با کاهش تقاضا در سطح جهانی کاهش یابد، اما تنها افزایش محدود عرضه به این معنی است که قیمت ها در سطح بالا باقی می مانند. اگرچه قیمت کالاها مانند سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ به تورم جهانی در سال ۲۰۲۳ دامن نمیزند، ریسکهای صعودی پیشبینی قیمت پایه این گروه در حال افزایش و عمدتاً بر چین، تغییرات آب و هوا و ادامه درگیری در اوکراین متمرکز است. جنگ در اوکراین همچنان بر بازارهای کالاهای کشاورزی در سال ۲۰۲۳ تأثیر خواهد گذاشت؛ در حالی که اختلالات زنجیره تامین جهانی ناشی از همه گیری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۳ فروکش خواهد کرد.
در همین راستا، خبرنگار بازار گفتگویی با «احسان خمان»، رئیس تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک ژاپنی MUFG مستقر در امارات در خصوص چشم انداز کالاهای جهانی انجام داده که در ادامه می خوانیم.
* سال ۲۰۲۲ سالی به یاد ماندنی برای بازارهای کالا بود. علیرغم کاهش موجودی ها و تقریباً ظرفیت عرضه مازاد در اکثر مجتمع های کالایی، سرمایه با توجه به نگرانی های تقاضا، در برابر قیمت های تقریباً رکوردی که در نیمه اول سال ۲۰۲۲ شاهد بودیم، پاسخگو نبود. از طرفی، آن طور که گزارش ها نشان می دهد چین محرک اصلی تقاضای کالاها در جهان است. از دیدگاه شما چشم انداز بازارهای کالا در سال ۲۰۲۳ چگونه است؟
کالاها از زمان مشاهده پایینترین دمای آبوهوایی در ابتدای سال جاری، همزمان با چرخش سازنده در چشمانداز کلان جهانی، افزایش چشمگیری داشتهاند. با وجود افزایش، انتظارات صعودی ما برای بازگشایی مجدد در چین به هیچ وجه در قیمت های فعلی بازار منعکس نشده است. برای بیان این موضوع، بله همانطور که می دانید چین یک محرک غالب تقاضای کالاها است به طوری که مصرف کننده ۱۰ تا ۱۵ درصد تقاضای جهانی نفت و گاز طبیعی تا ۵۰ درصد در فلزات مانند نیکل، روی، مس و سنگ آهن و زغال سنگ است.
به این ترتیب، بازگشایی اقتصادی چین در جهت تعادل کالاها و همچنین قیمت گذاری بازار اهمیت زیادی دارد و به طور خاص، مسیر رشد و سیاست در چین در تنظیم عملکرد فلزات بسیار مهم است. از آنجایی که این سیاست در حال دور شدن از سیاست کووید صفر، کمپین اهرمزدایی در بخش املاک و کاهش تقاضای فلزات گسترده به سمت تمرکز بر بازگشایی و تغییر سیاستهای حامی رشد گستردهتر است، ما معتقدیم که با توجه به ادامه سرمایه گذاری ناکافی در عرضه، در قیمت گذاری فلزات شیب عمده ای وجود خواهد داشت.
بر همین اساس علیرغم افزایش کالا، انتظارات صعودی ما برای بازگشایی قیمتهای فعلی بازار منعکس نشده است. در واقع، سطح فعالیت چین از پایین ترین سطح خود گذشته است، تحرک به سرعت در حال عادی شدن است و با موقعیت کالایی که در سطوح رکود باقی مانده است، مطابقت ندارد.
این خروج از این سرمایه سرمایه گذار منفعل منجر به منحنی های رو به جلو کاهش یافته است. از سوی دیگر، سهام نفت، بازارهای آیندهنگرتر و بدون چنین انحرافهایی، بهطور پیوسته داستان بلندمدت بازار گاوی را دوباره قیمتگذاری میکنند. با نگاهی به آینده، در صورتی که بازگشایی در چین به عنوان بزرگترین محرک تقاضای کالا در جهان، منظم باشد، در حالی که ما به نرخ های پایانی و همراه با آن به یک نظام سیاست پولی معمولی نزدیک می شویم، پیش بینی ما این است که شرایط برای ورود سرمایه گذاران کالا فراهم شود.
* پیش بینی شما در خصوص دورنمای بازار نفت خام در سال جاری چیست؟ با توجه به برگزاری نشست این هفته اوپک پلاس و این مسئله که این گروه در آخرین اجلاس خود در ماه دسامبر سیاست تولید خود را بدون تغییر نگهداشت در حالیکه غرب انتظار داشت اوپک پلاس با افزایش تولید و پایین آوردن قیمت سوخت به اقتصاد دنیا کمک کند.
صحبت های بازار درباره نشست این هفته اوپک پلاس با این نبض آغاز شده است که این گروه با توجه به ابهامات فراوان پیرامون وضعیت بازار جهانی نفت، اهداف تولید خود را بدون تغییر نگه می دارد. نمایندگان اوپک پلاس اعلام کرده اند که انتظار دارند یک کمیته مشورتی متشکل از وزرا تشکیل دهند که سطح تولید نفت را در جلسه اول فوریه بدون تغییر نگه دارند، زیرا منتظر شفافیت در مورد بهبود مصرف در چین و بازتاب تحریمها بر عرضه روسیه هستند.
در همین حال، نرخ سودآوری یا حاشیه سود پالایش نفت، زنگ خطر را به صدا در می آورد که می تواند بار دیگر شعله فشارهای تورمی جهانی را شعله ور کند. سختی شدید در سیستم پالایش جهانی به این معنی است که فرآورده های نفتی تصفیه شده مانند گازوئیل و بنزین، یعنی آنچه که مصرف کنندگان نهایی در معرض آن قرار دارند و نیروی کار اقتصاد واقعی، پرهزینه تر از آن چیزی است که قیمت نفت نشان می دهد.
در حالی که ما انتظار داریم که تقطیر ترک خورده متوسط از بالاترین سطح سال ۲۰۲۲ در سال جاری کاهش یابد، ممنوعیت اتحادیه اروپا بر روی محصولات پالایش شده روسیه از ۵ فوریه قرار است بازار را برای مدت طولانی تری محدود کرده و از قیمت های گازوئیل و همچنین نفت خام حمایت کند.
برای توضیح بیشتر این موضوع باید گفت که پالایشگاههای نفت پیچیده هستند و میتوانند چندین جریان نفت خام را به دهها فرآورده نفتی مختلف تبدیل کنند. معیار این صنعت برای نرخ سودآوری پالایش یعنی پالایشگاه به ازای هر سه بشکه نفت خام، دو بشکه بنزین و یک بشکه گازوئیل و سوخت جت تولید می کند، به بالاترین سطح سه ماهه رسیده است.
بر همین اساس، با نگاهی به آینده، در شرایطی که فعالان و سرمایه گذاران مالی بازار نفت بیش از حد نگران رکود هستند، جدای از تز ساختاری سرمایهگذاری ناکافی، ما بازارهای نفت را به گونه ای در نظر می گیریم که برای رشد شدید تقاضای چین در زمان بازگشایی این کشور و ادامه بازگشت سفرهای بین المللی، آماده نیستند.
ما پیشبینی خود از میانگین سالانه برنت ۲۰۲۳ را از ۱۰۱ دلار در هر بشکه در حالی که در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ در اوج به ۱۱۲ دلار در هر بشکه خواهد رسید، تکرار میکنیم. البته، موازنه ریسکهای صعودی و نزولی تنها بیش از ۱۰ دلار در هر بشکه به انتظارات قیمت ما اضافه یا کم نمیکند.
چشمانداز کلان بازار نفت در سالهای آینده همچنان با ساختار و نظام قیمتهای بالا قابل مشاهده است
چشمانداز کلان بازار نفت در سالهای آینده همچنان با ساختار و نظام قیمتهای بالا قابل مشاهده است. این دیدگاه با این فرض استوار است که سطوح سرمایه فعلی و پیش بینی شده برای پاسخگویی به سطوح تقاضای آتی کافی نیستند، و نشان میدهد که قیمت نفت باید در سطحی بماند که از رشد بیش از حد قوی تقاضا جلوگیری کند.
همراه با رشد کند شیل ایالات متحده، ما گمان می کنیم که در دراز مدت، شیب گرانشی به سمت بالا باشد. فراتر از چنین سرمایهگذاریهای ساختاری ناکافی در سرمایه نفت، چالشهای ساختاری گستردهتری که بازارهای نفت با آن مواجه هستند که هم مربوط به جنگ اوکراین و هم کووید است، حل نشده باقی میمانند.
جهانیزدایی، کربنزدایی و افزایش ساختاری تقاضا ناشی از سیاستهای دولتهای اروپایی در مورد توزیع مجدد، قرار است به محض اینکه بادهای مخالف کلان فعلی در آینه دید عقب قرار بگیرند، در بالای ذهن حرکت کنند، در حالی که تز نفت ابرچرخه تنها در مراحل اولیه است.
* با توجه با بحران تامین گاز در اروپا، صنعت گاز چه روندی را طی خواهد کرد؟ انتظار شما در خصوص قیمت ها در بازار سال جاری چیست؟
همانطور که در سراسر اروپا اتفاق می افتد، آب و هوای گرم نامناسب در ایالات متحده منجر به سقوط آزاد قیمت گاز طبیعی ایالات متحده (هنری هاب) می شود. آب و هوا در ایالات متحده در طول تعطیلات از سردی شدید به گرمای غیرقابل فصل تغییر کرده و یخبندان در بسیاری از مناطق این کشور به سرعت به گرم ترین ژانویه در ۲۰ سال گذشته تبدیل شده است. با توجه به اینکه دماهای گرم مشخص و پیشبینیشده در ژانویه بیش از اندازه کافی برای جبران تأثیر سرمای دسامبر است، قیمتهای ماه اول هنری هاب به ۳.۲۰ دلار به ازای یک میلیون بی تی یو نسبت به کاهش قابل توجه از ۷.۳۰ دلار به ازای یک میلیون بی تی یو در پایان نوامبر کاهش یافته است.
به موازات این موضوع، منحنی رو به جلو به سمت کانترانگو حرکت کرده که منعکس کننده قیمت های بازار ملایم تر در سال ۲۰۲۳، مطابق با انتظارات ما است. با توجه به اینکه خطر آب و هوای زمستان امسال عمدتاً در آینه عقب است و تمرکز بازار بر روی کاهش قیمت گاز طبیعی ایالات متحده برای مدیریت ذخیره سازی در سال جاری متمرکز شده است، با انتظارات اجماع در مورد ذخیره سازی گاز ایالات متحده که با مشکلات مهار مواجه است، مگر اینکه قیمت ها به طور پایدار به زیر چهار دلار به ازای یک میلیون بی تی یو کاهش یابد تا موجب ایجاد انگیزه جایگزینی زغال سنگ به جای گاز و به طور بالقوه کاهش رشد تولید شود.
به طور مشابه در اروپا، در حالی که خطرات زمستان امسال تا حد زیادی به پایان رسیده است، با توجه به آب و هوای پیش بینی شده، عملاً مشاهده اوج زمستان سردتر از حد متوسط در اروپا منتفی است و این موضوع به سال ۲۰۲۴ منتقل نمی شود. هر چیزی غیر از تکرار این زمستان بسیار گرم در یک سال، زمینه را برای سال ۲۰۲۴ سخت تر فراهم می کند، به خصوص اگر تلاش های حفاظتی کاهش یابد.
بر این اساس، ما فروش اخیر در منحنی رو به جلو هاب گازی هلند (تی تی اف) را به عنوان فرصتی برای شروع توصیهای برای یک موقعیت طولانی مدت تی تی اف در سال ۲۰۲۴ میبینیم، زیرا تا زمانی که عرضه جهانی ال ان جی تا سال ۲۰۲۵ افزایش پیدا نکند، قیمت گاز اروپا بهطور پایدار زیر سطح تخریب تقاضا مشاهده نخواهد شد.
* بازارهای کربن چگونه پیش خواهند رفت؟
انگلیس در حال بررسی وضع مالیات بر انتشار یعنی مکانیزم تنظیم مرز کربن، بر واردات فولاد است تا از تولیدکنندگان داخلی در برابر کاهش تقاضا و افزایش قیمت انرژی محافظت کند. دولت این کشور قبلاً اعلام کرده بود که در مورد طیف وسیعی از گزینه ها برای مقابله با موضوع انتشار کربن تولید شده در تولید محصولات وارداتی مذاکراتی انجام خواهد داد.
اتحادیه اروپا در اواخر سال گذشته به توافقی دست یافت تا مکانیزمی را با هدف اطمینان از اینکه استانداردهای آلودگی خود توسط شرکای تجاری با شرکای ضعیفتر تضعیف نمیشود، ایجاد کند. در حقیقت، انگلیس به مکانیزم تنظیم مرز کربن خود به سبک اتحادیه اروپا نگاه می کند.
نظر شما