بازار، گروه استان ها: استان سمنان دارای ۱۸ شهرک و ناحیه صنعتی است که از لحاظ تعداد و جغرافیا پراکندگی خوبی دارند اما از لحاظ استقرار صنایع در این استان شاهد یک توسعه نامتوازن و نامساعد هستیم به نحوی که از هر ۱۰واحد صنعتی استان ۹ مورد در غرب استان مستقر هستند از سوی دیگر یکی از مشوق‌های سرمایه‌گذاری در استان سمنان واگذاری اراضی است اما به گفته بسیاری از کارشناسان این امر به تنهایی کفایت نکرده و این استان نیازمند تسهیل گری جدی در سرمایه پذیری است.
توسعه صنعتی استان یک موجود کاریکاتوری و عجیب الخلقه است که سری بزرگ گردن کوتاه، یک دست بلند و لاغر یک دست کوتاه و پائین تنه‌ای باریک دارد یک نقطه تمرکز همه صنایع مولد و اشتغال زا به گونه ای رقم خورده که همپای جمعیت بومی نیاز به کارگر غیر بومی است و در نقطه‌ای دیگر از هر سه نفر یکی بیکار است و به گونه‌ای که یکی از نمایندگان شرق استان در مجلس بیکاری این منطقه را ۲۵ تا ۳۰ درصد می‌داند.
توسعه مبتنی بر مزیت های اقتصادی
یکی از مسائلی که می‌تواند در توسعه متوازن میزان استقرار واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی موثر واقع شود، واگذاری اراضی و زمین ها در شهرک های صنعتی است. باید بپذیریم که غرب به واسطه نزدیکی به تهران از امتیاز ویژه ای مثلا نسبت به دامغان و شاهرود دارد اما باید توجه داشت که جذب واحد های صنعتی به سمت مرکز و شرق استان هنر مدیریتی مدیران اقتصادی و صنعتی است.
توسعه صنعتی استان یک موجود کاریکاتوری و عجیب الخلقه است که سری بزرگ گردن کوتاه، یک دست بلند و لاغر یک دست کوتاه و پائین تنه ای باریک دارد
شرکت شهرک‌های صنعتی استان سمنان اما در یک سال اخیر به خصوص در زمینه تامین آب مورد نیاز شرکت‌ها و همچنین واگذاری اراضی اقدامات خوبی را صورت داده اما آن‌طور که بعداً نیز به آن اشاره خواهیم کرد به تنهایی کفایت نکرده و این استان نیازمند بازبینی جغرافیای صنعتی مبتنی بر مزیت های اقتصادی قابل سرمایه‌گذاری است. پیش از آن نگاهی به تلاش‌های صورت گرفته برای تقویت و توسعه صنایع مستقر در استان می‌اندازیم.
واگذاری اراضی و خلع ید
سیده سمانه زرگر مدیر حقوقی و قراردادها شرکت شهرک‌های صنعتی استان سمنان در گفتگو با بازار با بیان اینکه در حوزه شهرک های صنعتی، طی ۹ ماه گذشته از سال ۲۴۰ هکتار از اراضی واگذار شده است، گفت: برای حمایت از صنایع برش استانی تسهیلات تبصره ۱۶ انجام شده که لازم است دستگاه های اجرایی طرح های خودرا با قید فوریت ارائه کنند.
زرگر با بیان اینکه در پاییز امسال، سه هکتار از اراضی راکد شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان خلع ید شد، ابراز کرد: این میزان اراضی با ۳۸ فقره قرارداد راکد در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان با طرح در جلسات داوری و هیات حل اختلاف تعیین تکلیف و خلع ید شد، تاکید داشت: در جلسات داوری پاییز سال جاری دو هکتار از اراضی راکد شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان سمنان در قالب پنج قرارداد در این سه ماه فسخ شد.
وی با بیان اینکه ۳۸ پرونده در دو جلسه هیئت حل اختلاف و داوری شرکت شهرک‌های صنعتی استان سمنان مورد رسیدگی قضایی و کارشناسی قرار گرفته است، افزود: ۳۰ فقره قرارداد با مساحت بیش از ۱۵ هکتار برای ادامه فرایند سرمایه‌گذاری، مهلت دوباره بهره‌برداری اعطا و دو فقره قرارداد نیز از دستور کار خارج و یک فقره قرارداد انصرافی شد.
۳۴ واحد بهره برداری شد
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه از ابتدای سال‌جاری تا میانه پاییز ۸۶ هکتار اراضی شهرک‌ها و نواحی صنعتی تحت پوشش شرکت شهرک‌های صنعتی استان سمنان واگذار شده است، تاکید کرد: ۶۱ سرمایه گذار این زمین ها را دریافت کردند.
در حوزه شهرک های صنعتی، طی ۹ ماه گذشته از سال ۲۴۰ هکتار از اراضی واگذار شده است
محمدرضا باقری با بیان اینکه در نیمه نخست سال جاری همچنین ۳۴ واحد تولیدی و صنعتی در شهرک‌ها و نواحی استان سمنان به بهره‌برداری رسیده است، افزود: ارتقای کیفی و کمی تولیدات صنعتی از راهبردهای شهرک صنعتی استان در واگذاری زمین به متقاضیان است.
وی با بیان اینکه میزان سرمایه‌گذاری انجام شده این واحدهای صنعتی براساس مجوزهای صادره سه هزار و ۴۴۵ میلیارد ریال بوده است، ابراز کرد: این صنایع در زمینه تولید مواد شیمیایی، فلزی، سلولزی، برق الکترونیک و ... مشغول به فعالیت شده و ۴۲۴ فرصت شغلی جدید را فراهم کردند.
توسعه برحسب مزیت نیازمند برنامه ریزی است
یک کارشناس اقتصادی اما در گفتگو با بازار، می گوید: مشکل ما زیرساخت ها و واگذاری اراضی و خدمات شهرک‌های صنعتی نیست بلکه مشکل اینجا است که سال‌ها یک برنامه مدون، مبتنی بر مزیت‌های اقتصادی و قابل سرمایه‌گذاری در تک تک بخش‌های استان سمنان ننوشته‌ایم و یا اگر داشتیم، عملیاتی نبوده است.
سید رضا طباطبایی با بیان اینکه ما فاقد آمایش سرزمینی درست هستیم، بیان داشت: آمایش به معنای واقعی آن یعنی شناختن مزیت‌های سرمایه‌گذاری هر منطقه و تبدیل آنها به هاب تولیدی از جمله مسائلی است که می بایست در استان نگاه جدی به آن صورت می گرفت.
وی با بیان اینکه بعد از اینکه سال‌ها است استقرار واحد های تولیدی بدون در نظر گرفتن نیاز آبی در استان سمنان صورت گرفته حالا مسئولان به فکر استقرار صنایع کم آب بر هستند موضوعی که شاید بتواند از استقرار واحدهای جدید جلوگیری کند اما نمی‌تواند واحد های موجود را تعطیل کند. این نشان می‌دهد که فقدان برنامه‌ریزی مبتنی بر مزیت و آمایش در این استان سابقه دیرین دارد.
مدیریت مبتنی بر برنامه
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به سوالی با موضوع چه باید کرد، بیان می‌کند: باید مدیریت ما در بخش تولید و صنایع مبتنی بر برنامه و مزیت باشد نه شانس و اقبال؛ اینکه صبر کنیم یک سرمایه‌گذار وارد شود، موضوع درستی نیست ما باید آمایش درست سرزمینی نه آن چیزی که در دانشگاه‌ها پشت میز تدوین می‌شود بلکه یک آمایش عملیاتی، دقیق و از پائین به بالا نه از بالا به پائین صورت گیرد که در آن تمام مزیت های قابل سرمایه‌گذاری صنعتی استان سمنان مد نظر قرار گیرد.
سال‌ها یک برنامه مدون، مبتنی بر مزیت های اقتصادی و قابل سرمایه گذاری در تک تک بخش های استان سمنان ننوشته‌ایم
طباطبایی با بیان اینکه باید روستا به روستا بخش به بخش به مزیت شناسی بپردازیم سپس هسته‌ها و خوشه‌های صنعتی را بر مبنای همان مزیت‌ها شکل دهیم و سپس ترویج سرمایه‌گذاری را انجام داده و بسته های سرمایه‌گذاری را ایجاد کنیم اما سوال اساسی اینجا است که کدام یک از این موارد امروز صورت گرفته است؟
وی می‌افزاید: متاسفانه در این استان دو نوع صنایع مستقر شده است یک صنایعی که نزدیک به تهران بوده و در نتیجه سرمایه‌گذاران به صورت شانسی یا با دعوت نزدیکان و خوشه‌های صنعتی و .. به شهرهایی مانند گرمسار آمده‌اند و دوم صنایعی که نمایندگان به زور و جبر و فشار و فقط برای اینکه یک کارخانه‌ای به شهرشان آمده باشد، استقرار داده‌اند که عمدتاً هم تعطیل یا دارای مشکل هستند که فراوان این کارخانه‌ها در بیارجمند. شاهرود، دامغان دیده می‌شود حال سوال اینجا است که وقتی فولاد پرآب در خشک ترین شهر استان مستقر می‌شود مقصر کیست؟ آیا این ساختار سرمایه‌پذیری ایراد ندارد؟ آیا اصلا ساختاری برای استقرار صنایع و سرمایه گذاری ایجاد شده است؟
کارشناسان اعتقاد دارند که توسعه غیرمتوازن حاکم بر صنایع استان سمنان دو دلیل دارد نخست فقدان برنامه‌ریزی مبتنی بر مزیت‌شناسی درست و دوم عدم تعریف بسته‌های سرمایه‌گذاری در دیگ نقاط استان سمنان که بتواند صنایع را در آنجا استقرار دهد. بسته های سرمایه‌گذاری که ابتدا مزیت سنجی در آنها صورت گرفته باشد و سپس تلاش کنند مناطق را به هاب‌های تولیدی در بخش‌های مختلف بدل سازند.
نظر شما