مریم رضایی؛ بازار: پس از افزایش قیمت گوشت قرمز در سال های گذشته اغلب اقشار متوسط ناچار به تهیه گوشت مرغ برای تامین پروتئین مورد نیاز خانوار شدند با اینحال قیمت مرغ هم در جای خود ثابت نماند و روز به روز افزایش یافت. اوج گرانی این کالا در اردیبهشت امسال آن هم پس از حذف ارز دولتی اتفاق افتاد.
هرچند که دولت برای تسلای خاطر مردم اقدام به افزایش یارانه هر فرد کرد اما کاهش چشمگیر خرید این محصول خبر از توان محدود اقشار متوسط و ضعیف می دهد. گذشته از آسیبی که این افزایش قیمت به پیکره جامعه وارد کرد واحدهای تولیدی و بخش خصوصی هم از این تورم و آسیب های آن بی نصیب نماندند. به باور تولیدکنندگان صنعت طیور، افزایش شش برابری نهاده ها در مقابل افزایش دو برابری قیمت مرغ بسیار ناچیز است و این شرایط تولید را دچار خسران کرده است. تا جاییکه بسیاری از واحدهای تولیدی خُرد به ناچار دست از فعالیت کشیدند.
اقتصاددانان راه خروج از بحران بازار این پروتئین را آزادسازی تسهیل صادرات می دانند رویکردی که به دلیل نوسان تصمیمت دولت در سال های گذشته بازار ایران را بسیار کساد کرده است چراکه رقبای خارجی به خصوص ترکیه در این چند سالی که تولیدکنندگان ایران اجازه صادرات نداشتند جای آنها را گرفته اند. اینها نکاتی است که «ایوب اسدی» مدیر شرکت زربال گلستان هم به آن اشاره می کند او معتقد است صادرات مدون و منظم به همراه عرضه کارت پروتئین به دهک های مختلف می تواند جانی دوباره به تولید دهد. مشروح این گفتگو را بخوانید:
* تولید شما به کدام استان ها فرستاده می شود
۹۵ درصد ظرفیت تولید ما در بازارهای هدف خارج از گلستان، در استان هایی مثل تهران، قم، البرز، اصفهان و غرب مازندران ارسال می شود. با توجه به اینکه همکاران ما به دلایل متعدد در استان فعالیت بیشتری دارند اغلب محصول تولید شده ما به خارج از استان صادر می شود.
*در این سال ها سیاست دولت بر قیمت های دستوری است نظر شما در این باره چیست؟
۱۵ درصد تولیدات طیور گلستان به مصرف داخل استان می رسد و ۸۵ درصد آن به خارج از استان می رود و درست مشکل از اینجا هم آغاز می شود چراکه با این قیمت دستوری اگر بخواهم باری را از شرق استان به تهران با میانگین فاصله ۴۵۰ کیلومتری ارسال کنم، کامیون مخصوص مرغ کیلویی۱۵۰۰ تومان هزینه برای تولیدکننده دارد همچنین اگر مرغ یک روز در ماشین حمل بار بماند هم افت وزن پیدا کرده و حداقل دو هزار تومان افزایش قیمت دارد. این نوع افزایش قیمت ها را کارشناسان تهران و دولتی ها نمی توانند متوجه بشوند.
۱۵ درصد تولیدات طیور گلستان به مصرف داخل استان می رسد و ۸۵ درصد آن به خارج از استان می رود
تولیدکننده را از درب کارگاه مجبور می کردند که کیلویی ۵۹ هزار تومان محصولشان را بفروشند و ما مجبور به فروش کیلویی ۵۴ هزار تومان از استان برای تهران می کردند به این ترتیب بخش خصوصی با ضرر بار را به تهران می فرستاد.
با توجه به اینکه دولت بخشی از بودجه خود را به خرید نهاده دولتی اختصاص داده و مبلغ قابل توجهی از این خرید برای نهاده بوده است. قیمت مصوبه دستوری در این زمینه وجود داشت در حالی که هیچ خدماتی از ناحیه دولت ارایه نشد. همه فعالان اقتصادی در صنعت طیور اعتقاد داشتند که ارز دولتی باید بسیار قبل تر حذف می شد و بارها نیز در جلسات متعدد اعلام شد اما به تازگی عملیاتی شد. متاسفانه برای حذف آن نیز کارشناسی و برنامه ریزی دقیق انجام نشده و به یکباره آن را حذف کردند.
* ودرباره کالابرگ؟
دولت قرار بود برای مصرف کننده کالابرگ صادر کند. این مشکلات باعث شده که انگیزه کشاورزان و مرغداران در این صنعت کم شود و بحران صورت گرفته، ناشی از همین عدم برنامه ریزی ها است. انتظار ما این بود که بیشتر از نظر کارشناسان و بخش خصوصی که در گذشته هم کمک حال دولت بودند استفاده کنند تا این صنعت با چالش جدی روبه رو نشود. در حال حاضر هم تولیدکننده هایی که دارای فارم مرغ گوشتی، اجداد، تخم گذار و مرغ مادر هستند در حال ضرر هستند و در شرایط خوبی قرار ندارند.
فعالان اقتصادی در صنعت طیور اعتقاد داشتند که ارز دولتی باید بسیار قبل تر حذف می شد
این قیمت دستوری باعث شده که مصرف کننده هم نمی تواند از مزایای قیمت مصوب استفاده کند و نه مرغدار. چالشی هم که به وجود آمده در حال حاضر با قیمت دستوری حتی با قیمت پایین تر از قیمت دستوری است.
*در حال حاضر عرضه مرغ زیاد و تقاضا کم شده است؟
مرغ بیش از حد تولید شده است و از آنجاییکه سیاست مدون و مستمر صادرات نداریم، این باعث شده که عرضه مرغ در حال حاضر بسیار زیاد و تقاضا کم باشد. برای رفع این مشکل می توان از کارشناسان و مجریان در این حوزه کمک گرفت.
*ارایه کارت پروتین و یا کالابرگ راهگشا است؟
ارائه کالابرگ خوب بود اما هیچ مدیریتی در این زمینه انجام نشد. کالابرگ باید براساس زمان بندی دولت برای خرید مرغ و پروتین انجام می شد چرا که پیش از این یارانه به ارز دولتی اختصاص می یافت بنابراین باید به سرپرستان خانوار کالابرگ می دادند. در این شرایط نه تنها به اقتصاد واحدهای تولیدی کمک می شد بلکه بخش اشتغال این صنعت هم دچار آسیب نمی شد. چرا که در استان گلستان یک هزار و ۱۰۰ فارم مرغ گوشتی در گلستان داریم که اگر در هر کدام هم سه تا چهار نفر مشغول کار باشند و با ۱۴ کشتارگاه فعالی که در گلستان داریم بالای ۱۰ هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند. بااینحال تداوم روند فعلی باعث کاهش تولید و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی می شود.
*وضعیت صادرات حوزه طیور را چگونه ارزیابی می کنید؟
در حوزه صادرات در گذشته فعال بودیم اما به دلیل نبود برنامه مدون و منظم نمی توان برای این بخش برنامه ریزی درستی انجام داد. چراکه بر اساس تجربه ای که سال گذشته داشتیم خودروی حمل بار مرغ صادراتی به سمت پایتخت اعزام شده بود که دولت ممنوعیت صادرات را اعلام کرد. در چنین شرایطی تولیدکننده باید چه کاری انجام دهد؟ واقعا دولت از پاسخ به بدیهی ترین مسائل نیز عاجز است.
ارائه کالابرگ خوب بود اما هیچ مدیریتی در این زمینه انجام نشد
اگر قرار است صادراتی انجام دهیم باید این صادرات پایدار باشد. در حال حاضر جوجه ریزی، تولید و مصرف سرانه مشخص است و می توانیم برنامه ریزی کنیم که صادرات به چه شکلی و در چه زمان هایی باشد. در این صورت ما هم بازار هدف خود را مشخص می کنیم و می توانیم برنامه ریزی کنیم اما با اقدامات دولت، فارغ از برنامه ریزی هستیم . اگر پروتکل های بهداشتی واحدهای تولیدی از طریق سازمان دامپزشکی کشور ارتقاء پیدا کند قابلیت این را داریم که مرغ خود را به کشورهای اروپایی صادر کنیم چه بسا که در گذشته این اتفاق افتاده است.
*چرا دولت مرغ منجمد وارد می کند؟
وقتی مرغ زنده را از مرغ دار کیلویی ۳۶ تا ۳۷ هزار تومان می خرند درحالیکه این مبلغ برای مرغ دار ۴۷ هزار تومان تمام شده، ضرر ۱۰ تومانی تولید کننده را چه کسی می دهد؟ به این ترتیب وقتی بخش خصوصی از تولید سودی نمی برد به ناچار ظرفیت را کاهش می دهد، روندی که باعث کاهش عرضه و افزایش تقاضا می شود و درست در چنین شرایطی دولت ناگزیر به واردات مرغ منجمد با مبلغی بالاتر از آنچه تولیدکننده را مجبور کرده می شود. به نظر می رسد راهگشای چنین شرایطی قیمتگذاری بر اساس عرضه و تقاضا و به صورتی رقابتی است.
نظر شما