بلوردی؛ خبرگزاری بازار-آرش ساعدی، کارشناس کشت هیدروپونیک در تعریف این نوع کشت می‌گوید: کشت هیدروپونیک در واقع کشت بدون خاک است یعنی بستر محصولات خاک نیست و یکسری بسترهای خنثی مثل کوکوپیت و پرلیت است که در حقیقت هیچ ماده مغذی ندارند و صرفا نگهدارنده هستند. به عبارت دیگر محلول غذایی و مواد غذایی را از طریق آب به گیاه می دهیم.
ساعدی می افزاید: در حال حاضر در ایران نیز این کشت انجام می شود و گفته می‌شود شروع این نوع کشت درواقع از ایران بوده که به صورت سبزه شب عید کشت می‌شده است. کشت هیدروپونیک در مورد بسیاری از محصولات مثل فلفل، گوجه، خیار، توت فرنگی، گل و غیره قابل انجام است.
وی در پاسخ به این سوال که چه عاملی باعث استقبال از این نوع کشت شده است، می‌گوید: این نوع کشت مزایای بسیاری دارد؛ از جمله اینکه باعث کم شدن مصرف آب می‌شود به طوری که میزان مصرف آب تا بیش از ۹۰ درصد کاهش می یابد. همچنین وقتی این کشت در حالت گلخانه‌ای باشد افزایش تراکم در واحد سطح داریم؛ یعنی تعداد گیاهان بسیار بیشتری را در واحد سطح می‌توان کشت کرد. از سوی دیگر کیفیت محصولات هم بالاتر می‌رود.
وی در خصوص مقیاس در کشت هیدروپونیک نیز می‌گوید: چون تراکم بالا می رود مقیاس معمولا مترمربع است اما گلخانه های هکتاری نیز داریم. جالب است بدانید از نظر میزان تراکم در واحد گلخانه در ۳۶۵ روز قابلیت کشت و برداشت داریم. همچنین حداقل تراکم هم در محصولات جالیزی و صیفی‌جات که در یک ردیف کشت می‌شود ۲ تا ۳ برابر می‌گردد. در محصولات سبزی‌جات نیز که به صورت طبقاتی می‌شود کار کرد محدودیت نداریم و حجم تولید بالاتر می رود و شاید حتی تا ۲۰ برابر هم بشود برداشت کرد.
برای راه اندازی چنین گلخانه‌ای با پوشش پلی‌کربنات و ارتفاع ۷ متر تقریبا به ازای هر مترمربع ۶۰۰ تا ۶۵۰ هزار تومان نیاز به سرمایه‌گذاری دارد که این هزینه برای ساخت گلخانه و همچنین برای تجهیزات داخلش است
ترکیه بازار روسیه را از دست ما خارج کرده است
کارشناس کشت هیدروپونیک خاطرنشان می‌کند: در این نوع کشت، از تکنولوژی مخصوصی استفاده می‌شود که یک بخش از آنها وارداتی است مثل سنسورها و دستگاه‌های سنجش آب و یکسری تکنیک‌ها نیز بومی سازی شده است و در ایران تولید می شود.
وی در خصوص میزان سرمایه گذاری در این نوع کشت نیز می‌گوید: در درجه اول باید بدانیم که اگر قصد داشته باشیم یک کار استاندارد راه اندازی کنیم مثلا یک گلخانه استانداردی که بتواند صیفی جات را تولید کند، در مساحتی کمتراز ۳ هزار مترمربع توجیه اقتصادی ندارد و حتما باید ۳ هزار مترمربع به بالا باشد. برای راه اندازی چنین گلخانه‌ای با پوشش پلی‌کربنات و ارتفاع ۷ متر تقریبا به ازای هر مترمربع ۶۰۰ تا ۶۵۰ هزار تومان نیاز به سرمایه‌گذاری دارد که این هزینه برای ساخت گلخانه و همچنین برای تجهیزات داخلش است.
ساعدی در پاسخ به این سوال که چند درصد از محصولات موجود در بازار حاصل کشت هیدروپونیک است، می‌گوید: این نوع محصولات تولیدی غالبا وارد بازار نمی شود و مستقیما صادر می شود که کشورهایی مانند کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای عربی و روسیه مشتریان ما هستند. البته به دلیل وجود یکسری سازوکارهای صادراتی و مشکلاتی که به این واسطه ایجاد می‌شود، کشوری ترکیه به راحتی بازار روسیه را به دست گرفته و عملا از دسترس ما خارج شده است. اما از نظر توانایی تولید در ایران ما هیچ مشکلی نداریم.
محصولات تولیدی غالبا وارد بازار نمی شود و مستقیما صادر می شود که کشورهایی مانند کشورهای حاشیه خلیج فارس، کشورهای عربی و روسیه مشتریان ما هستند
قیمت تمام شده محصولات هیدروپونیک کمتر از محصولات خاکی است
ساعدی خاطرنشان می‌کند: این نوع محصولات هیدروپونیک از نظر قیمت تمام شده برای تولیدکننده ارزانتر است اما قیمت فروش در زمستان بالاتر است چون در زمستان مل محصول خاکی نداریم. یعنی وقتی کشت محصول در گلخانه است محصولاتی که در زمستان قابل کشت نیست را می توان به این طریق در گلخانه کشت کرد.
وی در ادامه به معایب کشت هیدروپونیک می پردازد و می‌گوید: از جمله معایب این نوع کشت سرمایه گذاری بالایی است که نیاز دارد. همچنین نیاز به وجود نیروی تخصصی دارد و با نیروهای عادی نمی‌شود کار کرد؛ به این معنا که فرد بهره بردار باید در کنار خود مشاور داشته باشد و نسبت به پایه تغذیه نیز اطلاعات کافی داشته باشد. از سوی دیگر این نوع کشت نسبتا حساستر است و اگر یکسری نکات رعایت نشود سریعتر ازکشت خاکی می‌تواند از بین برود.
ساعدی با بیان اینکه کود و سمهای مورد نیاز برای کشت هیدروپونیک کاملا متفاوت است، می افزاید: درواقع نوع فرمولاسیون کودها متفاوت است بنابراین کودی که در سیستم خاکی استفاد می‌شود را نمی‌توان در کشت هیدروپونیک استفاده کرد اما برعکس آن شدنی است. غالب این کودها هم قبلا وارداتی بوده اما الان یکسری شرکتها هستند که در داخل کشور آنها را تولید میکنند.
بالا بودن هزینه سرمایه‌گذاری، الزام بهره گیری از نیروی متخصص و جولان دلالان در بخش نهاده‌ها؛ عمده مشکلات فعالان هیدروپونیک
وی در خصوص عمده مشکلات فعلی نیز می‌گوید: برای فعالان این حوزه بالا بودن هزینه سرمایه گذاری، الزام وجود نیروی متخصص و مشاور جزو مشکلات شان محسوب می شود که گاهی باعث می شود از هزینه کردن برای بهره مندی از وجود یک مشاور یا متخصص صرف نظر کنند و خود دست به کار شوند که غالبا به زمین می خورند. از دیگر مشکلات فعالان این حوزه همچنین می توان به حضور دلالان در بحث سموم، کود و بذر اشاره کرد که مسلما روی قیمتها تاثیر میگذارد.
ساعدی می افزاید: یکی از چالشهایی که ما در این زمینه با آن مواجه هستیم این است که برخی افراد مربوطه در وزارت جهاد کشاورزی از پایه اطلاع ندارند که کشت هیدروپونیک چیست به همین دلیل وقتی افراد برای صدور مجوز به آنها مراجعه میکنند آنها را منصرف می سازند.
نظر شما