مصطفی محمدی؛ بازار: ۲۰ و چندسال قبل اگر می خواستی نانی تهیه کنی باید حوالی ساعت ۴ با چشمانی خواب آلود راهی نانوایی می شدی. اگر کمی خوش شانس بودی و سرعت قدم هایت بیشتر بود از یکی دو نفر جلو میزدی و می شدی نفر بیست _ بیست و یک.
این جا بود که کیفت کوک بود. هرکسی به دنبال نوبت ردیف آخر بود با تبسمی بر لب می گفتی بعد از من نوبت شماست.
با خیال آسوده روی پلکانی می نشستی و حالا با خیال آسوده منتظر می ماندی تا نانوای محل از خواب بیدار شده و نانوایی اش را باز کند. آرد به هم بزند و خمیرش را درست کند تا پخت و پز نان آغاز شود.
از اولین لحظه حضور نانوای محل هم هی به چشمانش زل می زدی تا شاید لبخندی بزند و تو را صدا کند که بیا وردست من نان را از دستگاه تنور در بیاور به مشتریان بده.
گرمای نانوایی و سوزش دست در هنگام بیرون آوردن نان برای خودش عالمی داشت؛ جهنم نه بهشتی بود برای خودش. بعد از پخت و پزی چند ساعته، نانوا حوالی ساعت ۹ صبحانه اش را با خیال راحت می خورد و دوباره شروع به پخت نان می کرد.
حوالی ساعت ۱۱ کمی اضطراب و نگرانی وجودت را می گرفت. نکند خمیر تمام شود و امروز هم نتوانم نان بخرم.
اما همینکه نان را می خریدی دیگر کسی جلودارت نبود. با غرور و هیبت راه میرفتی و به هم محله ای هایت نگاه می کردی. آنهایی هم که نتوانسته بودن نان بخرند با نگاه ملتمسانه ای می خواستند چند نانی ازت قرض بگیرند.
۲۰ و چند سال گذشت نانوایی ها زیاد شد. آرد اگرچه بی کیفیت ولی به اندازه کافی بود. صف نان هم همچنان بود اما نه به آن شدت و حدت. حالا خوابت را به هم نمی زدی. هر موقع بیدار می شدی می توانستی برای خودت نانی تهیه کنی. لواش نشد بربری می گرفتی. نشد سنگگ و نشد فطیر و تافتون و ...
اما ورق باز هم برگشت. حال این روزها انگار تداعی همان ایام شده است. صف پشت صف. اصلا انگار نافمان را با صف بریده اند...!
در این میان اما کسی هم پاسخگو نیست. پاسخی هم داده شود مقصر کار مردم است و خریدهای بیش از نیازشان.
حجم بالای درخواست مردمی از علل طولانی بودن صف‌های نان در اردبیل
بیستم تیرماه بود که رامین صادقی رئیس سازمان صمت اردبیل در جریان بازدید از تعدادی از نانوایی‌های اردبیل با بیان اینکه در کنار تشدید نظارت‌ها، در روزهای اخیر به دلیل افزایش حجم مسافران ورودی با درخواست بالای خرید نان روبه‌رو بودیم، اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین علل طولانی شدن صف‌های نان ورودی مسافران و گردشگران در روزهای اخیر بوده که در شهرهای مختلف خرید نان را انجام دادند.
وی حجم بالای درخواست مردمی را یکی دیگر از علل طولانی بودن صف‌های نان در شهر اردبیل و برخی دیگر از شهرها اعلام کرد و گفت: عده‌ای نیز با به راه انداختن یک جو روانی سعی می‌کنند تا مردم را در این حوزه نگران کنند و گاه شاهد خرید بیش از احتیاج نان از سوی عده‌ای از مردم هستیم.
صادقی اضافه کرد: نباید مردم بیشتر از نیاز روزانه خود نان خرید کنند چرا که این امر خود بزرگترین نارسایی را در چرخه توزیع به وجود می‌آورد.
میزان توزیع آرد به نانوایی‌ها کاهش که نیافته، بیشتر هم شده است
البته پیشتر علی نوبخت مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار بازار شایعات مربوط به کم شدن سهمیه آرد را نیز رد کرده بود.
وی با رد شایعات مبنی بر کاهش سهمیه آرد نانوایی‌ها و تغییر در الگوی ارائه شده نان به مردم اظهار کرد: نه تنها میزان توزیع آرد به نانوایی‌ها کاهش نیافته بلکه بعد از مردمی‌سازی یارانه‌ها یک‌هزار تن به سهمیه نانوایی‌های استان اردبیل به ویژه شهر اردبیل افزوده شده است.
نوبخت تصریح کرد: در استان اردبیل ۲ هزار و ۹۹۸ واحد نانوایی فعالیت می‌کنند که بخش عظیمی از آنها با دریافت سهمیه روزانه پخت نان را انجام داده و در موعد مقرر نیز عرضه نان به مردم انجام می‌شود.
مدیرکل غله و خدمات بازرگانی استان اردبیل گفت: علاوه بر تخصیص سرانه آرد استان که ۱۵ هزار تن است، یک‌هزار تن نیز در هفته‌های اخیر بر این سهمیه افزوده شده و ما به رغم بالا بردن سهمیه تخصیصی همچنان با صف‌های طولانی برای تهیه نان اقشار مختلف روبه‌رو هستیم.
وی افزود: به نظر می‌رسد بخشی از آرد تحویلی به نانوایی‌ها به جای آن که تبدیل به نان شود، خارج از شبکه عرضه می‌شود که در این زمینه قرار شده مسئولان تدبیری بیشتر بیندیشند.
نوبخت در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: برای ۱۰۰ واحد نانوایی علاوه بر سهمیه معمول، اضافه سهمیه آرد نیز تزریق شده تا با پخت نان شبانه‌روزی در سطح استان به نیاز مردم پاسخگو بوده و بخشی از تولیدات نیز از طریق فروشگاه‌ها عرضه شود.
نوبخت اضافه کرد: هم اکنون هیچ نانوایی نمی‌تواند آرد خود را بفروشد چرا که نظارت‌ها تشدید و به شکل گسترده انجام می‌شود.
حذف سهیمه مخصوص تابستانی و گردشگری آرد استان اردبیل
اظهارات نوبخت اما مطابق با آن چیزی نبود که علی نیکزاد نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی اظهار می کرد.
نایب رئیس مجلس ۲۹ تیرماه در جمع خبرنگاران با بیان اینکه سهیمه مخصوص تابستانی و گردشگری آرد استان حذف شده بود اظهار داشت: با توجه به وجود مشکلاتی در خرید نان و تشکیل صف‌های طولانی که به‌علت حذف سهمیه گردشگری آرد بود، مطابق گفت‌وگو با وزیر جهاد کشاورزی مقرر شد ۵۰۰ تن سهمیه آرد تیرماه و حداکثر تا سقف ۲۰۰۰ تن نیز سهمیه ماه‌های مرداد و شهریور افزایش یافته و سهمیه گردشگری آرد مجددا برقرار شود که از مسئولان استانی انتظار داریم در این زمینه نظارت‌های لازم را داشته باشند.
اظهارات علی نیکزاد حاکی از آن بود که انگار کسی از مسئولان استانی یا اصلا اطلاعی از سهمیه مخصوص تابستانی و گردشگری نداشته اند و یا اینکه از حذف این سهمیه هیچ کس خبردار نبوده تا پیگیر موضوع باشند؛ البته هیچ یک از دوحالت فوق، نشانه خوبی برای مدیریت مجموعه های متولی امر نبود.
صدور مجوز نان به آقازاده‌ها؛ برخی مدیران کل استان ده‌ها مجوز نانوایی دارند
اما در روزهای پرحاشیه نانی اظهارات رئیس اتحادیه نانوایان اردبیل در نوع خود جالب بود.
بهنام اسمعیل‌زاده در گفت‌و گو با خبرنگار بازار، اظهار کرد: ارزان‌ترین نان را در سطح دنیا، در استان اردبیل داریم به طوری که قیمت هر بربری یک‌هزار تومان است که برخی از افراد با خرید پنج نان به وزن ۲ کیلوگرم آن را به عنوان غذای دام‌ها با نرخ ۲ تا سه برابری به فروش می‌رسانند به طوری که هر کیلو قیمت نان خشک ۱۲ هزار تومان است که با خرید پنج بربری می‌توانند ۲۴ هزار تومان سود به جیب بزنند.
وی تصریح کرد: مسئولان به جای بازرسی‌های روزانه از نانوایی‌ها بهتر است از همین مسیر و همچنین خروج آرد از معبر کارخانه‌های آرد تخلفات را پیگیری کنند تا به نتایج قابل تأملی برسند.
رئیس اتحادیه نانوایان استان اردبیل گفت: چگونه یک نانوا با تهیه نان از یک بسته آرد ۱۲۰ هزار تومان درآمد کسب می‌کند در حالی که اگر فروش آزاد آرد را خارج از شبکه داشته باشد، درآمد حاصله به ۲۸۰ هزار تومان می‌رسد.
اسمعیل‌زاده افزود: در چنین شرایطی کمتر نانوایی حاضر می‌شود با در نظر گرفتن هزینه‌های آب، برق، گاز، کارگر و خمیر مایه و صدها زحمت دیگر تولید نان داشته باشد که از همین رو نانوایان فروش آرد را به صرفه‌تر از تولید نان می‌دانند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: متأسفانه در سال‌های گذشته در یک فرصت‌طلبی عجیب مجوز نانوایی‌ها به آقازاده‌ها داده شده و برخی از مدیران کل همین استان ده‌ها مجوز نانوایی دارند که هیچ ارگان نظارتی به این امر نظارت نمی‌کند.
اسمعیل‌پور اضافه کرد: در تعزیرات نیز به پرونده‌های بیشتر از ۱۰ بسته آرد رسیدگی نمی‌شود و عمده رسیدگی‌ها مربوط به نانوایی‌های خرده پا است که مجبور هستند به خاطر برخی ایرادات جریمه‌های سنگینی را نیز پرداخت کنند.
وی بیان کرد: در همین شهر اردبیل در سایه تخلفات گسترده در حوزه آرد و نان و مجوز نانوایی، افرادی به نان و نوایی رسیدند در حالی که نانوایان اصلی و خبازان زحمتکش این شهر همچنان در تأمین درآمد و هزینه‌های سنگین زندگی و کار خود با هزاران مشکل و گرفتاری روبه‌رو هستند.
اسمعیل‌پور ادامه داد: بنده بارها به مسئولان امر اعلام کردم که در رده‌های بالاتر جلوی تخلفات را بگیرند و اجازه ندهند تا در نان مردم به عنوان قوت قالب عده‌ای به دنبال منفعت‌طلبی و سودجویی باشند.
روایت عجیب از قصه پر غصه نان از زبان رئیس اتحادیه نانوایان اردبیل همه را غافلگیر کرد. چرایی درخواست مجوز نان از سوی مدیران کل استان، چرایی صدور مجوز توسط نهادهای متولی_ در حالیکه بسیاری از شهروندان به دلیل مسیر پیچ و خم بروکراسی اداری برای دریافت همین مجوز عطای کار را به لقایش بخشیده اند_ و هزاران علامت سوال دیگر که نیاز است نهادهای قضایی به مانند همیشه در جهت احقاق حقوق مردمی، در راستای شفاف سازی موضوع، ورود جدی داشته باشند.
نظر شما