جمع سپاری و مزایای آن

بهمن خدا پناه_ واژه جمع ­سپاری ترکیبی از دو کلمه جمعیت و برون سپاری است. در جمع ­سپاری دست­ های بسیاری کارهای خرد انجام می­دهند و در نهایت دانش و حکمت از آن حاصل می­شودتا بر گروهی چیره شده و به نتایجی والاتر رهنمون شوند(سورویکی، ۲۰۰۵، ص ۲۷). در سال ۲۰۰۶ جمع­سپاری این گونه تعریف شده است: جمع ­سپاری عمل انتخاب فعالیتی که قبلا توسط کارمندان انجام می­شده و برون سپاری آن به یک گروه نامشخص و البته بزرگ از افراد خارج سازمان طی فراخوان عمومی است(هوو، ۲۰۰۶، ص، ۲).

اکنون که مرحله شکل ‏گیری ‏و توسعه جمع سپاری است، جریان­های چندگانه ادبیات علمی و تجربی که هر یک از زبان خود شان استفاده می­کنند، مستقل از یکدیگر و بدون چارچوب متحد و مشترک برای درک پدیده رو به رشد مشارکت جمعیت در حال توسعه هستند. برای مدیرانی که به یافتن فرصت­های مبتنی بر جمعیت علاقه ­مند هستند، جمع سپاری انبوهی از گزینه­ ها، احتمالات و همچنین مشکلات را ارائه می­کند. از مشکلاتی که به عدم درک روشنی از جمعیت منتج می­شود، اشکال مختلف آن و ارزش­هایی است که جمعیت می­تواند ارائه دهد. مسئله دیگر عدم وجود فرآیند تعریف شده مناسب برای تعامل با جمعیت است. در نتیجه، بسیاری از مدیران قادر به توسعه راهبردهای خود نیستند و یا در تخصیص منابع به جمع سپاری مردد هستند که به از دست دادن فرصت­های مزیت رقابتی جدید ناشی از مشارکت دادن جمعیت منتهی می­شود. 

انواع جمع سپاری

جمع سپاری به عنوان مدلی آنلاین نشان می­دهد که نزدیکی به جمعیت و درخواست مشارکت از آنها می‏تواند در یافتن راه حل­ها برای انواع چالش­های کسب و کار در یک سازمان کمک کند اینجا، اغلب جمعیت به عنوان ساختاری واحد در نظر گرفته می­شود: مجموعه کلی از مردم که می­توانند توسط شرکت­ها هدف و مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، همانطور که سازمان­ها و مشکلات­شان متفاوت هستند، جمعیت­ها هم انواع مختلف دارند و کمک­هایی که می­توانند به شرکت­ها ارائه دهند هم متفاوت و متنوع است. نوع شناسی زیر از جمع­سپاری نشان می­دهد که مدیران می­توانند با شناسایی یک مشکل کسب و کار شروع کنند و بعد با توجه به مواردی که در ذیل به آنها اشاره می‏شود مسئله را پیش ببرند:

۱. چه نوع کمک­هایی از اعضای یک جمع مورد نیاز است

۲. این کمک‏ها چگونه به یافتن راه حلی برای مشکل کسب کار کمک خواهد کرد(برابهام، ۲۰۰۸).

اول، انواع مشارکت‏هایی که از جمع درخواست می­شود می­تواند برای مشارکت در هدفی عینی و یا محتوایی ذهنی باشد.

مشارکت­هایی که برای نیل به هدفی عینی به کمک گرفته می­شود به نتیجه ­ای بی­ طرف و بدون سوگیری منجر خواهد شد؛ اینجا، واقعیت­های مهم و جمعیت می­توانند به پیدا کردن و یا ایجاد آن­ها کمک کنند. مشارکت­های محتوای ذهنی حول قضاوت­ها، نظرات، بر داشت­ها و اعتقادات تک تک افراد جمعیت در جریان است و درپی یافتن راه حلی جمعی برای پاسخ به مشکلی با محتوای ذهنی ایجاد شده است.

دوم، مشارکت­ها برای ارزشمندتر شدن باید دسته جمعی و جامع پردازش شوند. بسته به مشکلی که باید حل شود، مشارکت­ها باید تجمیع یا پالایش شوند. مشارکت­های جمعی، به سادگی برای اطلاع رسانی یک تصمیم در ارزش اسمی ترکیب می­شوند و بدون نیاز به هر گونه اعتبارسنجی قبلی، ارزشمند هستند. به عنوان مثال، در انتخابات از مردم خواسته می­شود گزینه­های خود را از طریق برگه رأی بیان کنند، سپس مجموع و متوسط آراء، اولویت­ها و موارد برگزیده مردم محاسبه می­شود. دلایل انتخاب آن­ها در این مرحله مهم نیست. با این حال، مشکلات دیگر پیچیده ­تر هستند مانند درخواست مشارکت از جمع، پیش از اینکه مزیت­های نسبی آنها در نظر گرفته شده و به لحاظ کیفی ارزیابی و فیلتر شود. روی هم رفته، این دو بعد در تشخیص و درک گزینه­های مختلفی که امروزه برای جمع سپاری وجود دارد به مدیران کمک می­کند.

دو نوع جمع سپاری بر تجمیع به عنوان فرآیند اولیه تکیه دارد: رأی ‏گیری ‏جمع(۱) و جمع سپاری خُردکاری(۲). در رای‏ گیری ‏جمع، سازمان­ها موضوعی را در جمع مطرح کرده، سپس با تجمیع پاسخ­های ذهنی به دست آمده از جمع شرکت کننده تصمیم مناسب را اتخاذ می­کنند. برنامه محبوب تلویزیونی صنم آمریکایی (۳) را در نظر بگیرید، که به بینندگانش اجازه می­دهد با رأی آنلاین، تلفن و یا پیامک از شرکت کننده مورد نظر خود در مسابقه حمایت کنند.

این آراء در پایان برنامه شمارش می­شوند و شرکت کنندگان با کمترین رای از رقابت کنار می­روند. به همین نحو، بازار پیش بینی خرد جمعی را از طریق رأی‏گیری ‏جمع فعال می­کند.

اما به جای اینکه تنها آراء جمع زده شود، با میانگین قرار دادن پاسخ­های مستقل از جمع شرکت کننده این بازارها به پیش بینی­های خاص می‏رسند که می­تواند از دقت و صحت کارشناسان هم فراتر رود. برای مثال، هتل و اقامتگاه­های تفریحی استاروود(۴) با پرسش از جمعی از کارکنان خود برای انتخاب بهترین امکان در میان انواع کمپین­های بازاریابی بالقوه از یک بازار پیش بینی داخلی استفاده کرد.

در جمع سپاری خُردکاری، سازمان­ها به دلیل اینکه انجام یک کار اغلب از طریق روش­های استاندارد و با توجه به وسعت و گستردگی آن دست یافتنی نیست یک جمع را درگیر آن می­کنند. یک سازمان ممکن است به جمع­آوری مجموعه بزرگی از داده­های مختلف نظیر برچسب برای عکس­های بی­شمار، ترجمه مدارک و یا پیاده­کردن متن­های صوتی نیاز داشته باشد. خردکردن چنین کارهایی به وظایف کوچک به سازمان اجازه می­دهد تعهدات هراسناک را سریع­تر، ارزان­تر و کارآمد‏تر تکمیل کند. در نظر بگیرید کاربران گوگل با صفحه ­ای مواجه می­شوند که کد امنیتی مجدد از آنها می­خواهد تا نوشته ­ای که در تصویر تغییرشکل یافته می‏ بینند را در جعبه خالی کوچک و آزار دهنده بنویسند. اعتقاد عموم بر این است که این ابزار وب فقط برای تصدیق هویت کاربران و در نتیجه دور نگه داشتن وب سایت­ها در برابر بمباران هرزنامه ­ها است. با این حال، هرگاه که عمل وارد کرد حروف توسط کاربر به اتمام می­رسد، آن کاربر در واقع به دیجیتالی کردن چیزی که نرم ­افزارهای شناخت شخصیت نو(۵) قادر به خواندن آن نبوده ­اند کمک کرده است. به این ترتیب، جمع سپاری خُرد کاری به دیجیتالی شدن بایگانی نیویورک تامیز نسخه­ های خطی قدیمی به گوگل بوکس (۶) کمک کرده­ اند. به همین جمع سپاری مالی تلاشی است است برای گونه ‏ای از جمع سپاری خُرد کاری که به وسیله آن، یک هدف مالی بسیار بلند پروازانه به سادگی با خرد کردن منابع مالی مورد نیاز و مشارکت ­هایی که شامل منابع عینی – که در اینجا منابع مالی – هستند برای هر سرمایه­ گذاری تجمیع می ­شوند. مشارکت­ هایی که به صورت عینی یا ذهنی در جمع سپاری انجام می­ شود باید برای پردازش ارزشمند باشند. در ایده جمع سپاری سازمان­ها به دنبال خلاقیت یک جمعیت هستند تا با افزایش تنوع ایده­ ها راه حل ­های منحصر به فردی برای مشکلات و مسائل تولید کنند. ممکن است سازمانی ایده ­های بسیاری از یک جمع دریافت کند که برای اجرای یک یا چند ایده از میان آن­ها به پالایش و انتخاب بهترین نیاز داشته باشد. برای مثال، سایت جامعه هنرمندآنلاین و تجارت الکترونیک ثردلس (۷)از جمع، طرح­ های خلاقانه تیشرت­های خواست، سپس از میان ایده ­ها، مناسب ترین ایده که فکر می­کردند بهتر به فروش می­رسد را برای تولید انتخاب کردند. همچنین، سینه کوپ به دنبال ایده ­های فیلم در قالب تریلر است و پس از بررسی­های دقیق، فیلم­ هایی که برای تولید نهایی ارزشمند هستند را تامین مالی می­کند(فرا، ۲۰۱۳).

 قطعا، جمع سپاری فضای بین کارکنان حرف ه­ای را با کارکنان ساده و آماتور کاهش می­دهد از این رو، جمع سپاری را می­ توان به گروهی تعریف نشده از افراد نسبت دانست که: به خلق طرح­ های جدید(طراحی مبتنی بر اجتماع) برای بازار، کسب و کارها و یا گرافیک وبسایت؛ ارائه راه ­حل­هایی برای مشکلات علمی و یا فناورانه ( نوآوری باز)؛ امکان تعریف و اضافه نمودن دامنه ­ای از اطلاعات، به عنوان نویسنده ( مانند ویکی پدیا) و یا مجموعه­ ای از فعالیت­ هایی که برای برخی کارهای خلاقانه مورد نیاز بوده و نیر تجمیع سرمایه ­های خرد افراد در کنار یکدیگر برای سرمایه ­گذاری­های بزرگ می­پردازد فراخوانده شده است.

چهار نوع اصلی فعالیت ­های جمع سپاری عبارتند از:

1. رای‏ گیری ‏جمعی
2. تامین مالی جمعی
3. خلق جمعی(طراحی مبتنی بر اجتماع)
4. هوش جمعی(نوآوری باز)

الگوهای جمع‌سپاری

الگوهای جمع‌سپاری را می‌توان به دو دسته کلی یعنی مالی و معنوی تقسیم کرد. هر کدام از این دو دسته می‌تواند در یکی از روش‌های زیر اجرایی شود:

• اول حمایت کاملا داوطلبانه و آزاد: در این روش حمایت‌کننده صرفا بر پایه علاقه به رشد و توسعه یک ایده یا پروژه حمایت خود را انجام داده و هیج انتظاری در مورد دریافت سود نداشته و در بسیاری از موارد قضاوتی هم در مورد سرانجام آن کار نخواهند داشت.
• دوم، حمایت با انگیزه پرداخت سود: این روش برای کسانی مناسب است که نیاز به منابع مالی مثل وام دارند اما امکان دریافت آن میسر نیست ولی حاضرند در قبال دریافت مبلغی بازگشت سود، به حمایت‌کننده داشته باشند.
•  سوم، حمایت با انگیزه مالیکت: همانند شرکت‌هایی که بخشی از سهام آن واگذار می‌شود در این روش هم حمایت‌کننده‌ها در قبال دریافت‌ کمک، بخشی از مالکیت موقت یا دائم خدمات و محصولات خود را به حمایت‌کنندها واگذار می‌کنند.
• چهارم، حمایت‌شونده و حمایت کننده همزمان: نمونه این سایت خود بسترهای جمع‌سپاری هستند، این سرویس‌ها علاوه بر اینکه امکانات حمایت از ایده‌ها و پروژه‌ها را فراهم می‌کنند خودشان از همین طریق حمایت می‌شوند.

چند نمونه موفق جمع سپاری

۱. waze

نرم افزار Waze یکی از موفق ترین  پلتفرم‏های جمع سپاری است. تفاوت این نرم افزار با سایر برنامه‏ های مسیریابی مبتنی بر GPS این است که از مشارکت جمعی کاربران استفاده می‏کند. کاربرها می ‏توانند مواردی مثل راه بندان‏ها، تصادف‏ها و سرعت حرکت ترافیک را گزارش کنند و به صورت خودکار بهترین مسیر حرکت و ارزان ترین محل بنزین زدن را از نرم افزار بگیرند. تعداد کاربران Waze در ۱۳ کشور از جمله آمریکا به حدی شده که نقشه کامل این کشورها با کمک کاربران به دست آمده است. طبق گزارش‏ها این برنامه بیش از ۵۰ میلیون کاربر دارد.

۲. McDonalds Burger builder

شرکت مکدونالد در سال ۲۰۱۴ تصمیم گرفت که از مشتریان خود برای ساختن همبرگرهای جدید کمک بگیرد. به این ترتیب، کاربرها می‏توانستند با کمک ابزار موجود در سایت مک دونالد، برگر مورد نظر خود را ایجاد کنند و بقیه مشتری‏ها به ایده‏ ها رأی می‏دادند. پس از مشخص شدن ایده‏ های برنده، مک دونالد هر هفته شروع به فروش یکی از برگرهای جدید می‏کرد و ایده ‏پرداز ‏آن را معرفی می‏ نمود.

۳. Greenpeace

Greenpeace حرکتی جمعی برای محافظت از محیط زیست و حفظ آن برای نسل‏ های آینده است. در سال ۲۰۱۲، جامعه Greenpeace شروع به ساختن تبلیغ‏هایی ضد شرکت نفتی Shell کرد. هر یک از افراد حامی محیط زیست می‏توانست در مسابقه شرکت کرده و سعی کند جمله‏ ای طعنه آمیز و بحث برانگیز علیه شرکت Shell بگوید. جمله ‏های منتخب در سراسر وب پخش شد.

۴. Airbnb

مدل  کسب و کار Airbnb به طور کامل روی جمع سپاری بنا شده است. افراد می‏توانند از طریق این سایت اتاق یا خانه خود را اجاره دهند یا محلی را اجاره کنند. موفقیت این نوع کسب و کار به دلیل زیاد بودن تعداد افرادی است که در آن مشارکت دارند. این سایت در ۱۹۱ کشور و ۳۴ هزار شهر جهان فعالیت می‏ کند. Airbnb حتی در تبلیغ‏های خود نیز از جمع سپاری استفاده کرده است. این شرکت در یکی از اقدام‏ های جالب خود، از کاربرانش خواست که تصویرهای خود از سراسر جهان را به صورت Vine برای شرکت ارسال کنند. با به هم متصل کردن تصویرهای منتخب ویدیویی تبلیغاتی برای شرکت به دست آمد که حاصل مشارکت جمعی مشتریان آن بود.