بازار؛ گروه استان ها: استان گلستان علاوه بر داشتن صدها هزار هکتار جنگل هیرکانی و بیش از نیم میلیون هکتار اراضی زراعی حاصلخیز، از مواهب الهی پرشماری در بخش معدنی هم برخوردار است. یکی از مواد معدنی که در اعماق بیش از هزار متری دشت های شمالی و اراضی لم یزرع گلستان یافت می شود، عنصر «ید» است.
پتانسیل بالای گلستان از نظر دارا بودن ماده ید، منجر به آن شد تا تعدادی از سرمایه گذاران گلستان از حدود ۱۵ سال قبل به سراغ استحصال و تولید ید در منطقه شمالی آق قلا بروند و دو واحد تولیدی در محدوده اینچه برون احداث شود. واحدهای تولیدکننده ید گلستان طی سال‌های اخیر با تولید سالیانه حدود نیم میلیون تن ید، ۱۰ میلیون دلار ارزآوری در سال برای استان داشته اند.
زخم پساب ید در طبیعت
این ماده معدنی در ساخت اسید استیک، کائوچو، رنگدانه، مواد آلی، تولید فلزات با خلوص بالا، مکمل غذایی، تایر اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک استفاده شده و کشورهای ایتالیا، افغانستان، ویتنام، چین و امارات از جمله مشتریان ید گلستان محسوب می شوند.
هر چند بخش اقتصادی این صنعت فواید پرشماری را برای گلستان به همراه داشته اما تساهل ناظران متولی به مباحث زیست محیطی و کم توجهی تولیدکنندگان، سبب بروز مشکلات زیست محیطی بسیاری شده به طوری که با هدایت پساب خطرناک آغشته به مواد رادیواکتیو، زخم عمیقی به طبیعت منطقه وارد شده است.
واحدهای تولیدکننده ید گلستان طی سال‌های اخیر با تولید سالیانه حدود نیم میلیون تن ید، ۱۰ میلیون دلار ارزآوری در سال برای استان داشته اند
سال ها است براساس یک رویه غلط بخش اعظم پساب تولیدی در واحدهای تولیدکننده ید به دریاچه «اینچه» واقع در شمال کارخانه استحصال ید هدایت می‌شود که در نتیجه آن ظرفیت دریاچه پذیرنده این فاضلاب صنعتی در شمال آق قلا پر شد و در خرداد ۹۹ بخشی از دیواره تالاب اینچه برون شکافته و میلیون‌ها لیتر پساب حاوی انواع آلاینده‌های خطرناک و سمی مانند رادیوم و باریوم وارد مراتع شمالی دریاچه شور، تالاب صوفی‌کم و حریم جاده آق قلا- اینچه برون شد.
مقابله با تخلفات
اگر مجازات قانونی برای این اقدام خلاف قانون، علیه مدیران تولیدکننده ید اجرا می‌شد شاید تاکنون بخش زیادی از مشکلات پساب برطرف شده بود اما برخی ملاحظات علیه این سهل انگاری و ترک فعل، برخورد جدی با این شرکت ها را از دستور کار دستگاه‌های متولی خارج کرده است.
استمرار بی‌تفاوتی متولیان و ناظران محیط زیستی بر نحوه مدیریت پساب تولیدی سبب شد تا در سال های اخیر مباحث مختلفی اهالی جوامع مسکونی واقع در پیرامون این واحدها را تهدید کند. کاهش بارش ها، خشک شدن مراتع مورد استفاده دام های منطقه و آلودگی فلور و پوشش گیاهی منطقه به فلزات سنگین و پرتوزا، از جمله مواردی بود که در یک سال اخیر بارها مطرح اما پاسخ قانع کننده ای در برابر این شائبه ها ارائه نشد.
همین امر سبب شد تا اهالی ۲۰ شهر و روستای واقع در پیرامون این واحد تولیدی با مکاتبات متعددی به نهادهای ناظر ذیصلاح و نمایندگان مجلس خواستار پیگیری موضوع مدیریت پساب و ساماندهی این چالش بزرگ شوند. چالشی که محمدرضا کنعانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان آن را به طور ضمنی تأیید و بیان کرده، تالاب اینچه به دلیل مداخلات انسانی و فعالیت واحدهای استحصال و فرآوری ید در شرایط فوق بحرانی قرار دارد.
کانسار خزر باید تولید خود را کاهش دهد
معاون زیست انسانی محیط زیست گلستان در گفتگو با خبرنگار بازار از صدور اخطارهای زیست محیطی برای کانسار خزر(واحد استحصال ید) خبرداد و گفت: این شرکت باید میزان تولید خود را کاهش دهد مشکلاتی که در استحصال ید گلستان ایجاد شده در مدیریت کردن پساب خروجی است، در این راستا، کانسار خزر اخطارهای متعدد دریافت کرده و در لیست صنایع آلاینده قرار دارد.
کانسار خزر اخطارهای متعدد دریافت کرده و در لیست صنایع آلاینده قرار دارد
عبدالوحید ریاضی فر با بیان اینکه الزامات و شرایط لازم را برای این شرکت تعریف کرده ایم و واحد در تلاش است تا خروجی خود را استاندارد کند اما تاکنون نتوانسته و عملاً جزو صنایع آلاینده قرار دارد، گفت: براساس آخرین مکاتبه با کانسار خزر مقرر شده که این شرکت میزان تولید خود را کاهش دهد تا میزان پساب تولیدی کمتر شود و همچنین به دنبال رفع مشکلات پساب خود باشد.
حفر ۵ حلقه چاه برای تزریق پساب به زمین
فرماندار آق قلا هم در این خصوص به خبرنگاران با اشاره به الزام حفر چاه و تزریق پساب به زمین، گفت: در حال حاضر ۴۵ لیتر بر ثانیه پساب تولیدی در یکی از واحدهای تولیدکننده ید به اعماق زمین تزریق می شود. تاکنون پنج حلقه چاه برای تزریق پساب به اعماق زمین توسط شرکت احداث شده و سایر تعهدات شرکت در این بخش در دست انجام است.
سلیمان هاشمی با بیان اینکه به دلیل برخی اختلاف سلیقه ها و شاخص ها ارتباط مطلوب بین محیط زیست و کارخانه تولیدکننده ید وجود ندارد که در این خصوص تذکرات لازم داده شده است، تاکید کرد: برای پایان دادن به موضوع پساب ید باید از تجربه جهانی و فناوری هایی که در کشورهای پیشرو در این صنعت به کار گرفته می شود، استفاده کرد.
تعهد مدیران برای کاهش آلایندگی
غلامرضا منتظری نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی هم به خبرنگاران گفت: انتظارات و بایدهای محیط زیستی به مدیران واحد تولید ید در شمال آق قلا ابلاغ و مقرر شد با بهره‌گیری از روش‌های مختلف آلایندگی پساب ید کاهش یابد نقص ها و کاستی های موجود در بخش تصفیه پساب تولیدی با بهره گیری از روش های مختلف مانند تزریق به اعماق زمین و یا دستگاه های تبخیر برطرف خواهد شد هرچند امکان حذف آلایندگی از پساب تولیدی با تکنولوژی های فعلی میسر نیست اما مدیران این صنعت تعهد دادند که تا حد امکان آلایندگی این مواد را کاهش دهند.
تشکیل پرونده برای کانسار خزر
مدیرکل بازرسی گلستان هم در خصوص وضعیت این واحد صنعتی به خبرنگار بازار گفت: شرکت کانسار خزر گلستان از هشت سال گذشته تذکرات لازم برای پساب خروجی و مسائل زیست محیطی را دریافت کرده و در این راستا برای این شرکت پرونده و آنها به پرداخت جریمه هم محکوم شده اند البته در سال گذشته سد پساب این شرکت شکسته و منجر به آن شد که حجم وسیعی از پساب وارد اراضی اطراف شود که آلایندگی بالایی هم دارد.
با بهره‌گیری از روش‌های مختلف آلایندگی پساب ید کاهش یابد نقص ها و کاستی های موجود برطرف شود
محمدتقی مشهدی با بیان اینکه دستگاه‌های نظارتی در این زمینه ورود کردند و محیط زیست هم اقداماتی داشته و مقرر شده است تا این شرکت پساب خود را به زمین تزریق کند که براساس طراحی اولیه، زیرساخت های این کار برای آنها وجود ندارد بنابراین این شرکت مجبور شده به سراغ اصلاح طرح ها و نقشه ها برود، ابراز کرد: دو سرمایه گذار جدید با طراحی های نوین آماده ورود به صنعت ید گلستان هستند که استان در حال بررسی صلاحیت آن ها است.
وی با بیان اینکه ید ظرفیت خوبی برای استان بوده و اگر درست اجرا و نظارت کافی انجام شود، می تواند در حوزه سرمایه گذاری و اشتغال استان آورده خوبی داشته باشدوظیفه سازمان بازرسی، نظارت بر دستگاه‌ها از جمله محیط زیست بوده تا به عنوان مثال پساب خروجی کارخانه ید کمترین آلایندگی را برای سیستم ایجاد کند
به گزارش بازار، گلستان قطب تولید یُد کشور بوده که توانسته روند واردات در این حوزه را متوقف کند اما دفع پساب خروجی این شرکت دغدغه مردم است و مسئولان به دنبال راه حل های لازم در این زمینه هستند.
نظر شما