بازار؛ گروه استان ها: استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان یکی از مسائلی است که امسال مورد تاکید رهبری قرار گرفته و این مساله بیانگر اهمیت این موضوع است. دانش بنیانی ها در همه زمینه ها می توانند موثر و راهگشا باشند و با ابزار علم گره مشکلات را باز کنند. یکی از حوزه های چالش برانگیز و دچار مشکل در استان کرمان «کشاورزی» است. از بحران آب گرفته تا سرمازدگی و خشکسالی مشکلاتی است که کشاورزان را دچار چالش و جیب هایشان را خالی کرده است. این در حالیست که دانش بنیانی ها می توانند با ورود جدی و عملی به این حوزه مرهمی بر زخم های کشاورزی بگذارند.
اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در خصوص اثرگذاری خدمات شرکت های دانش بنیان یکی دیگر از مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد تا کشاورزی که سال های سال با استفاده از روش های سنتی به کاشت، داشت و برداشت پرداخته است اکنون با اعتماد و اتکا به روش های علمی و دانش به سمت کشاورزی نوین گام بردارد تا از این طریق ضمن افزایش بهره وری، در مصرف آبی که در استان کویری کرمان حکم طلا را دارد صرفه جویی شود.
اما وقتی پای صحبت کشاورزان می نشینید متوجه می شوید که میزان آگاهی این قشر از خدمات شرکت های دانش بنیان و اثرگذاری آنها در حوزه کشاورزی بسیار اندک است و نیاز به فرهنگ سازی و افزایش آگاهی کشاورزان در این زمینه به شدت احساس می شود.
با وجود تجربه ۴۰ ساله سم و کود مناسب را نمی شناسم
رضا میرشکاری از کشاورزان استان کرمان در پاسخ به پرسش بازار که تا چه میزان با روش های دانش بنیان برای بهبود تولیدات کشاورزی آشنایی دارد، گفت: ما فرصتی برای جستجوی شرکت های دانش بنیان و آشنایی با رویکرد آنها نداریم. اصلا نمی دانم در این شرکت ها چه فعالیتی انجام می شود و در عمل چقدر می تواند به کشاورزان کمک کند.
وی با تاکید بر اینکه مسئولان باید این آگاهی را برای کشاورزان ایجاد کنند، افزود: منِ کشاورز اگر بدانم که با روش های جدید محصول بهتری به دست خواهم آورد و هزینه کمتری را متحمل خواهم شد حتما از این روش ها استفاده خواهم کرد.
بیش از ۴۰ سال است که کار کشاورزی را انجام می دهم اما سم و کود مناسب را نمی شناسیم و کسی نیست که این مسائل را به ما آموزش دهد
میرشکاری اضافه کرد: مروج باید در باغات حضور پیدا کرده و این آموزش ها را به کشاورزان بدهد.
وی گفت: بیش از ۴۰ سال است که کار کشاورزی را انجام می دهم اما سم و کود مناسب را نمی شناسیم و کسی نیست که این مسائل را به ما آموزش دهد.
ابراهیم عسکری هم از دیگر کشاورزان استان کرمان است که به بازار گفت: کشاورزی باید از طریق علم و دانش انجام شود، امروز در کل دنیا کشاورزی نوین و علمی مورد توجه قرار گرفته است.
وی گفت: در استان خشک کرمان باید با راهنمایی های مروج، کشاورز را به سمت استفاده از روش های آبیاری جدید و کم هزینه هدایت کنند. اما متاسفانه در حال حاضر استفاده خاصی از دانش در کشاورزی نمی شود و بیشتر شاهد روش های سنتی هستیم.
صادرات محصولات دانش بنیان کرمان
معاون فناوری پارک علم و فناوری استان کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه شرکت های دانش بنیان می توانند نقش موثری در حوزه کشاورزی داشته باشند، اظهار کرد: در حال حاضر برخی شرکت های دانش بنیان استان کرمان که در حوزه کشاورزی فعالیت می کنند جزو شرکت های شاخص کشور به شمار می روند.
مسعود رضایی زاده با اشاره به اینکه محصولات برخی از این شرکت ها صادر می شود، گفت: دو شرکت در استان کرمان در حوزه سم و کود با کشورهایی مانند اسپانیا و... بحث صادرات را انجام می دهند. این شرکت ها به عنوان تولید کننده و فناور برتر نمونه شناخته شده اند.
رضایی زاده با اشاره به اینکه ظرفیت های دانش بنیانی های کرمان فراملی شده است، بیان کرد: در خصوص مباحث هوشمندسازی در حوزه آبیاری و اپلیکیشن های هواشناسی شرکت های شاخصی داریم. البته شاید کشاورزان در این زمینه اطلاعات نداشته باشند که باید اطلاع رسانی بیشتری انجام شود.
وی گفت: در این زمینه نیاز به فرهنگسازی است تا شبکه سازی انجام شود تا از این طریق کشاورز به عنوان متقاضی خدمات فناوری به شرکت های ارائه دهنده خدمات لینک شوند.
ضعف در آگاه سازی کشاورزان از خدمات دانش بنیانی ها
معاون فناوری پارک علم و فناوری استان کرمان با تاکید این مطلب که اطلاع رسانی در این خصوص به کشاورزان به صورت کامل و کافی انجام نشده است، افزود: در این راستا قصد داریم انتقال فناوری را به مراکز رشد در شهرستان ها و مرکز کرمان به صورت اختصاصی و متناسب با شرایط هر منطقه انجام دهیم.
وی مطلب عنوان کرد: به عنوان مثال شهرستان جیرفت به عنوان یکی از قطب های کشاورزی در کشور متناسب با محصولات و شرایط اقلیمی که دارد، نیازهای خاص خودش را دارد. بنابراین از مراکز رشد خواسته ایم در همان حوزه فعالیتشان را متمرکز کنند و در همین راستا بحث اطلاع رسانی هم انجام شود.
رضایی زاده باید در زمینه دانش بنیان ها و آگاه سازی جامعه از خدمات آنها بیشتر از این کار شود، بیان کرد: در استان کرمان و کشور در حوزه کشاورزی استفاده از فناوری خیلی به روز نیست و باید در این حوزه کار شود.
کشاورزی ما سنتی است و از حالت سنتی خارج نشده و کشاورز احساس نمی کند که باید از فناوری های جدید استفاده کند
وی در خصوص انتقال دانش فناوری گفت: اصل شبکه سازی و توسعه فناوری در صنعت کشاورزی با چند مشکل مواجه هستیم؛ نخست بحث فرهنگ است، کشاورزی ما سنتی است و از حالت سنتی خارج نشده و کشاورز احساس نمی کند که باید از فناوری های جدید استفاده کند. رسانه ها می توانند در زمینه فرهنگ سازی بسیار موثر عمل کنند.
رضایی زاده بیان کرد: تولید فناوری به صورت روزانه در بحث های مربوط به کود، سم، آب، خاک و... در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه شرکت ها به صورت مستقیم با کشاورز ارتباط ندارند، گفت: در اینجا بحث شبکه سازی اهمیت پیدا می کند. روش کار به این صورت است که در خصوص محصول تولیدی از طریق شرکت های واسطه که کار توزیع را انجام می دهند یا جهاد کشاورزی اطلاع رسانی می شود.
رضایی زاده در پاسخ به اینکه برای توسعه شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه کشاورزی چه راهکاری دارد، بیان کرد: در حوزه توسعه شرکت ها الان هم ۲۰ تا ۲۵ درصد شرکت ها در همه حوزه های کشاورزی در حال فعالیت هستند.
انتقاد از ملزم نبودن کشاورزان به استفاده از روش های نوین
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: کشاورزی بخش مولدی است که منابع زیادی به خدمت می گیرد تا تولید داشته باشد. تولیدات بخش کشاورزی فقط منحصر به خوراک نمی شود و داروها، محصولات بهداشتی، البسه و... از دیگر تولیدات این بخش به شمار می رود.
هرمز نقوی گفت: نفوذ دانش در کشاورزی نسبت به سالیان گذشته باعث استفاده از انواع سموم، کودها، بذرها، مکانیزاسیون و... شده است.
وی با تاکید بر اینکه نفوذ دانش نباید متوقف شود، افزود: علم مکانیزاسیونی که در حال حاضر در کشور استفاده می شود، قدیمی است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان در خصوص اینکه آیا دانش به صورت عملی در حال استفاده بوده و منتج به نتیجه شده است، گفت: باید توجه داشت که علم توقف ناپذیر است؛ هر کشوری که با پیشرفت علم از فناوری های روز مربوطه استفاده کند قطعا بهره وری آنها بالا می رود.
نقوی به بیان نمونه ای در این زمینه پرداخت و افزود: وقتی بهره وری از آب در یک مجموعه ۳۰ درصد و تولید مجموعه ۸۰ درصد باشد بیانگر نفوذ دانش است و ما چنین نمونه ای را داشته ایم.
وی گفت: در حال حاضر در شرکت های دانش بنیان جوانانی با افکار، ایده و تلاش بسیار خوب حضور دارند که در مسیر درست هدایت می شوند. ایده هایی در مراحل کاشت، داشت و برداشت وجود دارد که باعث افزایش تولید می شود.
نقوی با اشاره به تاثیرگذاری علم در تمامی مباحث کشاورزی اظهار کرد: به عنوان مثال گزارش می شود که در خصوص محصولات کشاورزی ۲۰ الی ۳۰ درصد ضایعات داریم که بسیار زیاد است. در حال حاضر شرکت های دانش بنیانی داریم که اقداماتی انجام داده اند و ضایعات را ۹۰ درصد کاهش می دهند که این مساله پیشرفت بزرگی به شمار می رود.
وی گفت: در زمینه استفاده از سموم هم یکی از شرکت ها با استفاده از روش های بیولوژیک ورود کرده که با پرورش حشرات مفید با آفات در باغات مبارزه می کند.
نقوی در خصوص استفاده از روش های آبیاری جدید بیان کرد: بخش زیادی از این مساله به اصلاح قوانین برمی گردد اما قطعا شرکت های دانش بنیان می توانند در این زمینه کارهای خوبی بکنند و همان گونه که پیشتر گفته شد ما شرکت دانش بنیانی را داریم که در این زمینه ورود کرده اند و بهره وری آب برای تولیدات کشاورزی که ۳۰ درصد بود به بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد می شود. این شرکت در پارک علم و فناوری کرمان مستقر بوده و یکی از شرکت های موثر استان است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان در خصوص اطلاع رسانی به کشاورزان اظهار کرد: سازمان جهاد کشاورزی و مرکز تحقیقات واحدی به نام «ترویج» دارد؛ بر این اساس ما در دل روستاهای استان کرمان مروج داریم و به صورت مرتبط کارهای دانش بنیانی های ترویج می شود و کشاورزان پیشرو هم استقبال خوبی کرده اند.
وی یکی از اشکالات در این زمینه را ملزم نبودن کشاورزان در به کارگیری این روش ها دانست و افزود: در حال حاضر آبیاری زیر سطحی (در این روش ضمن افزایش کارآیی، آب کمتری مصرف می شود) با استفاده از محصولات شرکت های دانش بنیان در حال انجام است. شاید یک کشاورز نداند که این محصول یک شرکت دانش بنیان است اما متوجه می شود که راندمان آب بیشتر شده است.
نقوی با اشاره به اینکه برای جا افتادن محصولات جدید دانش بنیان نیاز به گذر زمان است، افزود: در بحث ترویج با استفاده از کارشناسان پهنه ها دنبال می شود.
وی با بیان اینکه مروج ها در تمامی روستاهای استان کرمان حضور دارند، افزود: تمامی سامانه های نوین آبیاری حاصل فعالیت های علم و فناوری هستند و محصولات جدیدی به بازار آمده است اما استقبال کشاورزان در این زمینه مهم است.
امسال که سرمازدگی رخ داده، کشاورز حتی درآمد تامین معیشتش را هم ندارد و در نتیجه نمی تواند باغش را تجهیز کند مگر اینکه تسهیلات ویژه ای در اختیار آنها قرار گیرد
وی گفت: مثلا امسال که سرمازدگی رخ داده، کشاورز حتی درآمد تامین معیشتش را هم ندارد و در نتیجه نمی تواند باغش را تجهیز کند مگر اینکه تسهیلات ویژه ای در اختیار آنها قرار گیرد.
نقوی بیان کرد: این قبیل مسائل مانع کشاورزان می شود ضمن اینکه کشاورز الزامی هم در استفاده از سیستم های نوین به منظور افزایش بهره وری ندارد.
وی گفت: بسیاری از اراضی کشاورزی که کشاورزان حرفه ای روی آنها کار می کنند، مجهز به سامانه های نوین شده اند که بهره وری را بسیار بیشتر می کند. بخشی از این سامانه های نوین ساخت شرکت های دانش بنیان است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان ادامه داد: هیچ کشاورزی در سطح استان کرمان نداریم که یک کارشناس مروج پهنه نداشته باشد مگر اینکه یک کشاورز در این زمینه همکاری نکند.
وی گفت: کشاورزانی که نیاز به مروج دارند باید به اداره ترویج مراجعه کنند و حتما مروج به این افراد معرفی می شود. «اداره آموزش بهره برداران» سالانه آموزش های لازم را ارائه می کند.
نقوی همچنین بیان کرد: وزارت جهاد کشاورزی سایتی به نام «تالار ترویج دانش و فنون کشاورزی» دارد که تمام یافته ها و اطلاعات چندین ساله در آنجا به راحتی قابل جستجو است و با زبان ساده اطلاعات را ارائه شده است.
سحر صحرایی کارشناس کشاورزی در گفتگو با بازار اظهار کرد: شرکت های دانش بنیان در تولید بذر و نهال سالم، مقاوم به آفت و بیماری ها می توانند موثر باشند و از این طریق گامی محکم در راستای افزایش تولیدات کشاورزی برداشته شود.
وی ادامه داد: با استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان مصرف سم و کودها کاهش پیدا می کند؛ این شرکت ها با دانشی که دارند می توانند محصولاتی مطمئن برای مبارزه با آفت و بیماری ها تولید کنند.
صحرایی در زمینه تاثیر دانش بنیانی در حوزه ماشین آلات کشاورزی افزود: دانش بنیانی ها می توانند کارایی دستگاه ها را بالا ببرند یا دستگاه های جدیدی تولید کنند که به کشاورز در امر تولید و برداشت کمک کند.
طبق گفته کارشناسان کشاورزی دانش بنیان راهی مطمئن برای تامین امنیت غذایی به شمار می رود و نقش دانش بنیانی ها در کشاورزی اثبات شده است. علیرغم اقداماتی که به گفته مسئولان در استان کرمان انجام شده اما هنوز باید اقدامات بیشتر و جدی تری انجام شود تا بتوانیم با استفاده از کشاورزی نوین و دانش محور این حوزه را اقتصادی تر و علمی تر پیش ببریم.
نظر شما