بازار؛ گروه بین الملل: روز چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت هیثم بن طارق سلطان عمان فرمان امضای توافق همکاری در زمینه حمل و نقل دریایی با جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد.
پیشتر قیس محمد یوسف اللواتی، وزیر صنعت و تجارت عمان در نوزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و عمان بر تقویت ارتباطات و تجارت دریایی ایران و عمان از طریق بندر چابهار و استفاده از زیرساخت‌های این بندر اقیانوسی تأکید کرده بود.
گفتنی است، در آستانه سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به عمان، علیرضا پیمان‌پاک معاون وزیر و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران در رأس هیأتی بلندپایه تجاری متشکل از ۳۰ شرکت خصوصی، نمایندگان سازمان بنادر و صندوق ضمانت صادرات روز دوشنبه وارد این کشور شد.
در خصوص سفر «ابراهیم رئیسی» به عمان و اهمیت این سفر خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
*ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران قرار است سفری به عمان داشته باشد. ارزیابی شما از این سفر و اهمیت آن چیست؟
رئیس جمهور رئیسی از زمان روی کار آمدن تلاشی هماهنگ برای تقویت روابط ایران با همسایگان خود انجام داده است. سفر آتی رئیسی به عمان در راستای سیاست خارجی کلی دولت رئیسی است. به این ترتیب، سفر رئیس جمهور رئیسی به عمان می تواند به پیشبرد اهداف سیاست منطقه ای ایران کمک کند.
با این حال، اهمیت چنین سفرهایی در هوای رقیق تبخیر می شود، مگر اینکه توافقات خاصی که در یک بازه زمانی معقول قابل اجرا هستند، روشن شود. متأسفانه ایران و بسیاری از همسایگانش چندین یادداشت تفاهم و تفاهم نامه امضا کرده اند که بسیاری از آنها فراموش شده و هرگز اجرایی نشدند.
* پیش از سفر رئیسی، هیثم بن طارق سلطان عمان فرمان امضای توافق همکاری در زمینه حمل و نقل دریایی با جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد. پیشتر قیس محمد یوسف اللواتی، وزیر صنعت و تجارت عمان در نوزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و عمان بر تقویت ارتباطات و تجارت دریایی ایران و عمان از طریق بندر چابهار و استفاده از زیرساخت‌های این بندر اقیانوسی تأکید کرده بود. اهمیت این همکاری برای توسعه روابط دو کشور و توسعه بندر چابهای چیست؟
برای ایران بسیار مهم است که اطمینان حاصل کند که این توافق‌ها به توافقات کاغذی بدون اقدامات متعاقب مشخص باقی نمی‌مانند. رویدادهای متعددی در زمینه تحولات ترانزیت و تجارت در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد که پتانسیل این را دارند که ایران را در این محیط به سرعت در حال تحول بیشتر کنار بگذارند.
به عنوان مثال، راه‌آهن شورای همکاری خلیج فارس که مدت‌ها منتظر آن بودیم، به دنبال تأیید رهبران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای تأسیس اداره راه‌آهن شورای همکاری خلیج فارس، که نهادی مسئول نظارت بر هماهنگی پروژه راه‌آهن شورای همکاری خلیج فارس است، احیا می‌شود.
پروژه پیشنهادی هر شش کشور شورای همکاری خلیج فارس را از طریق یک راه آهن به طول ۲۱۷۷ کیلومتر که از شهر کویت شروع می شود و از شهرهای ساحلی دمام و جبیل در عربستان سعودی می گذرد و سپس به منامه و قطر می گذرد، متصل می کند. سپس این خط به عربستان سعودی قطع می‌شود و سپس از ابوظبی، دبی، و فجیره در امارات می‌گذرد و سپس به ایستگاه پایانی خود در مسقط، عمان می‌رسد.
برنامه ای برای اتصال بندر حیفا اسرائیل به راه آهن شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد. پروژه راه آهن شورای همکاری خلیج فارس قرار است تا سال ۲۰۲۵ به بهره برداری برسد. توسعه این راه آهن باعث افزایش تجارت درون منطقه ای و بهبود ارتباط منطقه ای با کاهش مسیر می شود. زمان و هزینه های حمل و نقل با توجه به این اتفاقات و تحولات مشابه، امضا و اجرای توافقنامه دریایی قوی با عمان (و قطر)، دو کشوری که روابط دوستانه با جمهوری اسلامی داشته‌اند، برای ایران بسیار مهم است.
* با به قدرت رسیدن هیثم بن طارق، برخی ارزیابی می کردند گرایش هیثم به سمت عربستان خواهد بود و اولین سفر وی هم به عربستان بود و توافقات مهمی نیز بین دو کشور منعقد شد. بر این اساس برخی استدلال می کردند که عمان از سیاست سنتی بی طرفی در مسائل منطقه در دوره سلطان قابوس به سیاست نزدیکی با عربستان گراش خواهد یافت. آیا موافق این استدلال هستید؟
در حال حاضر هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه عمان در آینده نزدیک از سیاست سنتی بی طرفی خود در امور منطقه ای خارج شود، وجود ندارد. با این حال، سلطان هیثم بن طارق به مرور زمان روابط عمان با عربستان سعودی را هماهنگ خواهد کرد و سیاست خارجی خود را بیشتر با اهداف عربستان تنظیم خواهد کرد. به عبارت دیگر، مسقط تلاش خواهد کرد بی طرفی منطقه ای خود را حفظ کند، اما سیاست بی طرفی شدید نخواهد بود. بلکه بی طرفی با شیب سعودی خواهد بود.
*بهبود روابط ایران و عربستان چه تاثیری بر روابط ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهد داشت؟
با توجه به نقش مسلط عربستان سعودی در امور شورای همکاری خلیج فارس، به ویژه در جهت گیری سیاست خارجی کشورهای عضو، به ایران کمک خواهد کرد تا روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بهبود بخشد.
با این حال، میزان و دوام بهبود احتمالی روابط تهران-ریاض همیشه تابع تحولات سیاسی منطقه ای و فرامنطقه ای خواهد بود. با این وجود، حتی اگر یک صلح سرد (و نه لزوماً یک چرخش واقعی) در روابط ایران و عربستان حاصل شود، تأثیر مثبتی بر روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس خواهد داشت.
نظر شما