بازار؛ گروه ایران: شتاب دهنده اجوتک ونچرز که فعالیت خود را از سال ۱۳۷۷ آغاز کرده با حمایت از چند ده شرکت دانش بنیان و استارتاپی در حوزه های آموزش، محتوا و سرگرمی توانسته گام موثری در این حوزه ها بردارد، امسال قصد دارد شرکت های تازه ای را در لیست شتابدهی خود قرار دهد.
همچنین این مجموعه در برنامه دارد برای سال جاری زیرساختی را برای استقرار گروه ها معرفی کند که هم به عنوان فضای کار اشتراکی و هم محل استقرار استارتاپ ها مورد استفاده قرار گیرد. در این رابطه سید محمد مهدی زهرایی، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری خطر پذیر اجوتک ونچرز در گفتگو با بازار توضیح می دهد.
* امسال مجموعه اجوتک به عنوان یک شتاب دهنده در حوزه شرکت های استارتاپی و دانش بنیان چه برنامه هایی دارد؟
مجموعه اجوتک فعالیت خود را در دو حوزه شروع کرده که بخش اول، مرتبط با شتاب دهی کسب و کارها و بخش دوم سرمایه گذاری بر روی این گروه ها که از آن به عنوان سرمایه گذاری خطر پذیر یاد می کنیم است. تا الان توانسته ایم بر روی تعدادی از گروه ها سرمایه گذاری و تعداد زیادی دیگر را هم شتاب دهی کنیم. اما برای سال جاری ابتدا برنامه داریم به عنوان یک سرمایه گذار خطر پذیر رویدادی را در حوزه آموزش، محتوا و سرگرمی برگزار و گروه هایی که در این حوزه فعالیت دارند را شناسایی و غربال کنیم. بر این اساس قصد داریم با بررسی های دقیق و موشکافانه بهترین ها انتخاب شوند.
همچنین قصد داریم برای سال جاری به تعدادی از گروه ها در قالب شتاب دهنده خدمات شتاب دهی ارائه دهیم که این خدمات شامل فضای کار، خدمات منتورینگ، گروه سازی و غیره است. علاوه بر این بر روی یک سری گروه های دیگر که می توان گفت در مرتبه بهتری قرار دارند و آماده سرمایه پذیر هستند سرمایه گذاری انجام دهیم و حمایت های بیشتری از آن ها کنیم.
در کنار تمام این اقدامات، در برنامه ۱۴۰۱ توانستیم با موسسه کار و تامین اجتماعی تعاملی داشته باشیم. بر این اساس یک فضایی را در منطقه شمال شرقی تهران در اختیار گرفته ایم که قرار است به مرکز نوآوری تبدیل شود. در عمل این فضا می تواند به عنوان یک زیر ساخت؛ یعنی فضایی برای استقرار گروه ها معرفی شود که هم بتوانند به عنوان فضای کار اشتراکی و یا محل کارهای اختصاصی در اختیار استارتاپ ها قرار بگیرد و هم بستری برای فعالیت افرادی که به عنوان خود اشتغال محور فعالیت می کنند باشد.
ایران وابستگی زیادی به منابع زیر زمینی خود یعنی نفت و گاز دارد و در طولانی مدت این موضوع کشور را دچار مشکل می کند. بنابراین نیاز است حداقل یک سری از اکوسیستم های جانبی مرتبط با بخش صنعت یا تولید به لحاظ دانش بنیان یا بدون دانش بنیان باشد
* به نظرتان چه زیرساخت هایی برای تحقق شعار امسال یعنی تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرینی نیاز است؟
در حال حاضر ایران وابستگی زیادی به منابع زیر زمینی خود یعنی نفت و گاز دارد و در طولانی مدت این موضوع کشور را دچار مشکل می کند. بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری و نکاتی که متخصصان به آن اشاره می کنند در دنیای امروزی یک کشور حداقل باید بتواند علاوه بر زیرساخت و یا منابعی که در دست دارد متکی به یک سری از اکوسیستم های جانبی هم باشد.
این اکوسیستم ها ممکن است مرتبط با بخش صنعت یا تولید به لحاظ دانش بنیان یا بدون دانش بنیان باشد که صادرات و ارزآوری از طرق محصول یا ارائه خدمات داشته باشد. در کوتاه مدت برای رسیدن به چنین هدفی نیاز به شرکت های نوآور داریم که باید مورد توجه جدی قرار بگیرند.
در حال حاضر به خیلی از استارتاپ ها و کسب و کارهایی که در اکوسیستم داریم می توان برچسب نوآور یا فناور را نسبت داد، یعنی هر کاری که با یک شیوه ثابت انجام می شده که الان با یک مسیر و روش جدید و متفاوت تر جذاب تری با تکنولوژی اتفاق میفتد را می توان نوآورانه خواند. اما اینکه کدام یک دانش بنیان است، نکته مهمی دارد که کمتر به آن توجه می شود.
* با این تفاسیر تعریف شما از شرکت های دانش بنیان چیست؟ دانش بنیان ها باید چه ویژگی های متمایزی از دیگر مجموعه های نوآور داشته باشند؟
وقتی استارتاپ یا کسب و کار که لبه تکنولوژی علم دنیا حرکت و از بالاترین حد تکنولوژی استفاده می کند، دانش بنیان خطاب می شود که باید از یک سری نرم افزارها و یا خلاقیت ها و تخصص هایی استفاده کند که ممکن است در کسب و کارهای دیگر رصد نشود.
بنابراین اغلب بعد تکنولوژیکی این موضوع است که اثر گذار است. یعنی خیلی از استارتاپ های خودمان کار نوآورانه انجام می دهند اما آن هایی دانش بنیان هستند که از یک نرم افزار، وب سایت و غیره استفاده می کنند و در داخل آن یک ویژگی از سرویسی را ارائه می دهند که خیلی وابسته به تکنولوژی و بر پایه علم است.
الان در کشور خودمان استارتاپ هایی را داریم که در فضای دانش بنیان فعالیت می کنند و با توجه به امکاناتی که دارند به معنای واقعی کلمه دانش بنیان هستند اما این کافی نیست. بنابراین باید با حمایت هایی که از آن ها داشته باشیم هم روند آن ها به صورت فزاینده زیاد شود و هم کیفیت آن ها افزایش یابد.
نکته دیگر، در مورد شتاب دهنده ها است. مدل شتاب دهنده در دنیا یک مدل شکست خورده است؛ یعنی اگر یک شتاب دهنده را به عنوان یک کسب و کار تحلیل کنیم نمی توان انتظار یک کسب و کار سود ده را داشت. بنابراین چرا شتاب دهنده ها شکل گرفتند؟ شتاب دهنده ها یک پوسته ای هستند که قبل از سرمایه گذاران خودشان را جانمایی کرده اند تا بتوانند نرخ موفقیت سرمایه گذاری را بیشتر کنند.
یعنی اگر سرمایه گذار در گذشته بر روی ۱۰۰ مورد سرمایه گذاری و ۱۰ گروه موفق می شد، حالا وقتی روی کیفیت گروه ها کار می کند این احتمال را از ۱۰ درصد به ۴۰ درصد می رساند و از محل موفقیتی که سرمایه گذار دارد بیشتر منفعت می برد وگرنه شتاب دهنده به خودی خود خیلی سود ده نیست، قرار هم نیست سود ده باشد.
هم افزایی گروه های استارتاپی در مراکز نوآوری می تواند کمک بسیار زیادی در راستای رفع مشکلات شرکت های دانش محور کند
* چقدر فعالیت هایی که برای امسال برنامه ریزی کرده اید متناسب با شعار امسال یعنی تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرینی است؟
در فضای شتاب دهی گفته ایم که امسال نسبت به سال قبل چه خدماتی را می توانیم اضافه کنیم؛ بخشی مرتبط با این است که بر روی مرکز نوآوری متمرکز شویم؛ می توانیم یک فضای کاری را در اختیار داشته باشیم و گروه ها را مثل خیلی از فضاهای کار که در سراسر کشور وجود دارد مستقر کنیم.
اما مراکز نوآوری همانطور که از اسم آن هم مشخص است یک مجمعی برای همه گروه ها است که ویژگی نوآورانه بودن و دانش بنیان بودن را دارند و هم افزایی در کنار هم باعث می شود خیلی از خدمات به یک دیگر ارائه بدهند که خیلی از مجموعه های بیرونی هم نتوانند این کار را انجام دهند. این موضوع برای ما خیلی مهم و جذاب است و می خواهیم بر همین اساس خیلی از مراکز را با کمک و یاری تمام کسانی که می توانند در این حوزه کمک کنند و در کنارمان قرار گیرند به ثمر برسانیم.
* شتاب دهنده اجوتک ونچر چطور می تواند نقش حلقه اتصال صنعت و شرکت های استارتاپی و دانش بنیان باشد؟ ۰
استارتاپ ها و کسب و کارهای نوآور و دانش بنیان برای رشد خودشان نیازمند این هستند که به معنای واقعی دانش بنیان و به تدبیر اهل اکوسیستم یک رشد بزرگی در این حوزه از نظر کمی و کیفی داشته باشند.
در این رابطه دو داستان جذاب رقم می خورد، اول بدنه صنعت کشور به این فضای استارتاپی متصل شود، اتصال این دو بهم و همکاری که می توانند داشته باشند یک مدل از رشد کردن هر دو این فضاها است. معقوله دوم که می تواند به این حوزه کمک کند خروج استارتاپ ها و سرویس دهی آن ها به زیست بوم خارجی است.
بنابراین هم در محل اتصال صنعت با این فضای استارتاپی و هم تسهیل گری کسب و کارها با توجه به اینکه معضلاتی همچون تحریم ها را داریم و یک چالش پیش پای استارتاپ ها برای تعامل با کشورهای خارجی است. درحال حاضر در صنعت آموزش نسبت به صنایع دیگر موضوعیت کمرنگ تری نسبت به حوزه فین تک یا هوش مصنوعی وجود دارد اما با این وجود باز هم استارتاپ هایی را داریم که با کشورهای بزرگ وارد همکاری شده اند و محصولات شان را صادر می کنند که این اتفاق می تواند در فضای بزرگ تری اتفاق بیفتد که نیازمند حمایت بیشتری است.
نظر شما